Bulaşma

*** The following text is out-of-date.***

For the latest news about COVID-19, please open the COVID Reference homepage.


Bernd Sebastian Kamps
Christian Hoffmann

Katkıda:
Zekeriya Temircan
Füsun Ferda Erdoğan

Çizimleri ücretsiz pdf’de bulacaksınız.

Şekil 1. SARS-CoV-2’nin İletimi. 1) Öksürdükten, hapşırdıktan, bağırdıktan sonra ve hatta konuştuktan sonra – özellikle yüksek sesle konuştuktan sonra – büyük damlacıklar (yeşil) genç adamın etrafında yere düşer. 2) Ek olarak, yeterince küçük ve hafif (kırmızı) bazı damlacıklar, hava akımları ile daha uzun mesafelere taşınır (WHO 20200709). İkinci – aerosol – aktarım artık SARS-CoV-2’de muhtemelen ilgili bir aktarım yolu olarak kabul edilmektedir. Morawska 2020’den uyarlanmıştır. Sanat eseri: Félix Prudhomme – IYENSS.

Giriş

Virüsler insan sağlığını, ekosistem ile etkileşimlerini, toplumsal tarih ve yapılarını önemli ölçüde etkilemiştir (Chappell 2019). Birbirine yüksek bir şekilde bağlı dünyada, mikrobiyal evrim hızlı hareket ederken,  patojenler insan davranışlarını kendi yararlarına kullanırlar (Morens 2013). Bu, Batı Afrika’daki son büyük Ebola salgını esnasında,  2015-2017’de Zika salgınında (Fauci 2016), Orta Doğu Solunum Sendromu koronavirüsü (MERS-CoV) (Zaki 2012) ve 2003 yılında SARS salgını (Kamps-Hoffmann 2003) esnasında kritik bir şekilde gösterilmiştir (Arwady 2015, Heymann 2015). Aynı süre zarfında, bilinen solunum yolu patojenlerinin – H5N1 influenza virüsü, tüberküloz, kuş H7N9 influenza virüsü – ortaya çıkmıştır (Kamps-Hoffmann 2006, Jassal 2009, Gao 2013).

Virüs

SARS-CoV-2, Şiddetli Akut Solunum Sendromu coronavirüs 2, insanlığın yarısını, 4 milyar insanı 2020’nin ilkbaharında evlerine sığdırmaya zorlayan, oldukça bulaşıcı bir ‘karmaşık katildir’ (Cyranoski 2020).  Dünyada solunum hastalığı hızla bir pandemiye dönüştü (Google 2020). Çoğu durumda, hastalık asemptomatik veya paucisemptomatiktir ve kendi kendini sınırlar. Enfekte bireylerin bir alt kümesinde şiddetli semptomlar ve bazen uzun süreli nöbetler vardır (Garner 2020). Enfekte kişilerin yaklaşık %10’unun hastaneye yatırılması ve yaklaşık üçte birinin yoğun bakım ünitelerinde tedavi görmesi gerekir. SARS-CoV-2 enfeksiyonunun toplam mortalite oranı %1’den az gibi görünmektedir.  Koronavirüsler, ince kesitli elektron mikroskopisinde (Perlman 2019) yaklaşık 70 ila 80 nanometre (milimetrenin milyonda biri) küçük kürelerdir. Bir insanın büyüklüğü ile karşılaştırıldığında, SARS-CoV-2, Dünya gezegenine (El País) kıyasla büyük bir tavuk kadar küçüktür. SARS-CoV-2’nin varoluş nedeni, diğer türlerinki gibi çoğalmaktır, örneğin, dünyanın hemen hemen her köşesinde diger türlerine nazaran başarılı olan H. sapiens gibi. Şimdilik SARS-CoV-2’de benzer şekilde başarılı bir yolda gibi görünüyor. 7 Haziran’a kadar bir elin parmakları kadar ülke pandemiden kurtulduğunu iddia edebilir.

SARS-Cov-2nin küresel başarısı birden fazla sebebe bağlıdır. Yeni tip koronavirus bir insandan diğerine hapşırmadan, öksürmeden, ve bağırmadan kaynaklanan solunum yolu ile bulaşan bir virüsdür. Hem sıcak hem de soğuk iklimlerde yaşayabilen bu yeni tip virüs, SARS-Cov ve MERS-CoV’den farklı olarak birincisinde semptom geliştirmeden önce bir sonraki bireye bulaşmayı başaran bir virüsdür (Asemptomatik enfeksiyon, sayfa 103’e bakınız). Bilim dünyasının aşı geliştirene kadar SARS-CoV-2’nin geleceğinin parlak olduğuna hiç şüphe bulunmamaktadır (Aşı bölümüne, sayfa 199’e bakınız).

SARS-CoV-2 ve akrabası

SARS-CoV-2 bir koronavirüs gibidir

  • SARS-CoV (2002/2003 salgınının kuzeni),
  • MERS-CoV (Ortadoğu Solunum Sendromu koronavirüsü),
  • ve soğuk algınlığının % 15 ila 30’unu oluşturan bir grup CAR koronovirüs (Topluluk Tarafından Alınan Solunum CoV’ları için: 229E, OC43, NL63, HKU1).

CAR grubu virüsleri oldukça bulaşıcıdır ve tipik olarak kış aylarında soğuk algınlığının yaklaşık % 15 ila 30’unu üretirler. Aksine, SARS-CoV ve MERS-CoV sırasıyla % 10 ve % 34 vaka ölüm oranlarına sahiptir, ancak asla pandemik yayılım sağlamamıştırlar. SARS-CoV-2, kesinlikle viral bir bakış açısından, koronavirüs ailesindeki kayan yıldızdır: yüksek bulaşıcılığı, yüksek morbidite ve mortaliteye sahiptir.

SARS-CoV-2, hepatit C, hepatitik B, Ebola, influenza ve insan immün yetmezlik virüsleri gibi insanlarda hastalıklara neden olan ve yaygın olarak bilinen diğer virüsler gibi bir virüstür. (Aralarındaki farkların insanlar ve amebaslardan büyük olup olmadığıdır). İnfluenza hariç, bu virüslerin insanları enfekte etmek için SARS-CoV-2’den daha zor zamanları vardır. Kronik ve sıklıkla ölümcül karaciğer hastalığının önemli bir nedeni olan hepatit C virüsü (HCV), esas olarak, perkütanin kana maruz kalması, güvenli olmayan tıbbi uygulamalar ve daha az sıklıkla cinsel yolla bulaştığı bilinir. İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV), kan ve perinatal bulaşmaya maruz kalmanın yanı sıra, güçlü bir bulaşma yolu olarak cinsel teması da kullanır. Hepatit B virüsü (HBV), kan, servikal sekresyonlar, meni, tükürük ve gözyaşlarında yüksek titrelerde bulunabileceğinden HCV ve HIV’den daha yaygın özelliğe sahiptir; küçük miktarlarda kan veya kontamine sekresyonlarla bile virüs bulaşabilir. HBV için ideal enfeksiyon ortamları, örneğin, bireylerin yakın ve uzun süreli temas halinde olduğu okullar, kurumlar ve hastanelerdir. Dikkat çekici bir şekilde, HIV ve hepatit B ve C dışında, çoğu viral hastalığın tedavisi yoktur. Örneğin, kızamık, çocuk felci veya çiçek hastalığının tedavisi yoktur. İnfluenza için, onlarca yıl süren araştırmalar, binlerce hastayı test etmesine rağmen, üretilen iki specifik ilacın mortaliteyi azalttığını gösterememiştir. 35 yıllık bir araştırma sonucunda, HIV enfeksiyonunu önlemek için hala bir aşı bulunmamıştır.

SARS-CoV-2 ekolojisi

SARS-CoV-2, üst ve alt solunum yollarında yüksek konsantrasyonlarda bulunur (Zhu N 2020, Wang 2020, Huang 2020). Virüs ayrıca böbrek, karaciğer, kalp, beyin ve kanda düşük seviyelerde de görülmüştür (Puelles 2020). İnsan vücudunun dışında virus düşük sıcaklıkda ve düşük nem ortamında yaşamını devam ettirirken, daha sıcak ve nemli ortamlarda yaşam şartları yarı yarıya düşer (Matson, 2020). Ayrıca virüs üç saate kadar bir havada aerosol (havada), kartonda 24 saate kadar ve plastik ve paslanmaz çelikte iki ila üç güne kadar tespit edilebildiği gösterilmiştir (van Doremalen 2020). Beklendiği gibi, viral RNA’nın, diğer hastane alanlarına kıyasla COVID-19 hastalarının hemen işgal ettiği alanlarda bulunma olasılığı daha yüksekti (Zhou J 2020). Bir başka çalışmada tuvaletlerin (klozet, lavabo ve kapı kolu) ve hava çıkış fanlarının (Ong SWX 2020) kontaminasyonunda varlığı tespit edilmiştir. Bu, hastalar veya sağlık çalışanları tarafından sıkça dokunulan noktalar da dahil olmak üzere hasta odalarının birçok çevresel yüzeyinin MERS-CoV tarafından kontamine edildiği MERS’ın deneyimleri ile uyumludur (Bin 2016).

Kişiden Kişiye Bulaşma

SARS-CoV-2’nin kişiden kişiye iletimi, ilk vakaların tanımlanmasından sonraki haftalar içinde belirtilmiştir (Chan JF 2020, Rothe 2020). Kısa bir süre sonra, asemptomatik bireylerin muhtemelen tüm SARS-CoV-2 bulaşmasında en önemli kısmı oluşturduğu söylenmiştir (Nishiura 2020, Li 2020). Viral yük semptomların başlamasından 2-3 gün önce yüksek olabilir ve tüm ikincil enfeksiyonların neredeyse yarısının presemptomatik hastaların neden olduğu düşünülmektedir (He 2020). SARS-CoV-2’nin bulaşabilirliğinde önemli bir faktör, paucisemptomatik hastalar arasında bile üst solunum yollarındaki yüksek virüs dökülmesidir (Wolfel 2020). Faringeal virüs dökülmesi, semptomların ilk haftasında çok yüksektir ve 4. günde boğaz sürüntüsü başına> 7 x 108 RNA kopyasında bir tepe noktası vardır. Bu, çoğaltmanın esas olarak alt solunum sisteminde meydana gelen SARS-CoV’den ayırt edilir (Gandhi 2020); SARS-CoV ve MERS-CoV, intrapulmoner epitel hücrelerini üst solunum yollarında daha fazla enfekte eder (Cheng PK 2004, Hui 2018). Viral RNA’nın balgamdan dökülmesi semptomların sonlanmasından daha uzun sürer ve serokonversiyonu her zaman viral yükte hızlı bir düşüş takip etmeyebilir (Wolfel 2020). Bu, asemptomatik hastalığı olan kişilerin genellikle üst solunum yollarından salgılarda alt solunum yolundan daha düşük kantitatif viral yüklere ve semptomları olan kişilere göre daha kısa viral dökülme süresine sahip olduğu influenza ile zıttır (Ip 2017).

Yakın zamanda yayınlanan bir inceleme, insan SARS-CoV-2 iletiminin kanıtlarını özetledi (Meyerowitz 2020). Kilit noktaları:

  1. Solunum yolu iletimi, baskın bulaşma şeklidir.
  2. Dikey geçiş nadiren gerçekleşir; transplasental geçiş belgelenmiştir.
  3. Doğrudan temas ve fomite aktarımı varsayılmaktadır, ancak bunlar muhtemelen sadece alışılmadık bir iletim şeklidir.
  4. Canlı virüs saliva’dan ve dışkıdan izole edilmiş ve viral RNA, meni ve kan bağışlarından izole edilmiş olmasına rağmen, SARS-CoV-2 bulaşmasının fekal-oral, cinsel veya kan yoluyla bulaştığı bildirilmiş vakalar yoktur. Bugüne kadar 1 küme olası dışkı-solunum yolu iletimi vardır.
  5. Kediler ve gelincikler enfekte olabilir ve birbirlerine bulaştırabilirler, ancak bugüne kadar insanlara bulaştığı bildirilmiş bir vaka yoktur; vizonlar birbirlerine ve insanlara aktarır.

Bulaşma Yolları

SARS-CoV-2 ağırlıklı olarak virüs içeren damlacıklar yoluyla hapşırma, öksürme veya insanların birbiri ile yakın temas ve etkileşime girdiğinde (genellikle bir metreden az) yayılır (ECDC 2020, Chan JF 2020, Li Q 2020, Liu Y 2020). Bu damlacıklar daha sonra teneffüs edilebilir veya bakır üzerinde dört saate kadar, kartonda 24 saate kadar ve plastik ve paslanmaz çelik üzerinde iki ila üç güne kadar tespit edilebilecek yüzeylere inebilir (van Doremalen 2020, Aboubakr 2020). Diğer insanlar bu damlacıklarla temas edebilir ve burun, ağız veya gözlerine dokunduklarında enfekte olabilirler (Wang Y 2020, Deng W 2020). COVID-19 hastalarının etrafındaki SARS-CoV-2 çevresel kontaminasyonu kapsamlıdır ve hastane IPC prosedürleri, virüsün fomit ve potansiyel olarak havadan bulaşma riskini hesaba katmalıdır (Santarpia 2020).

Solunum yolu ile Bulaşma

SARS-CoV-2’nin esas olarak yerçekimi tarafından çekilen zemine düşen solunum damlacıkları olarak adlandırılan,> 5-10 μm çapında daha büyük damlacık parçacıkları yoluyla bulaştığı düşünülmüştür. Neredeyse asırlık ikilem (Wells 1934) “damlacıklara karşı aerosol iletimi” SARS-CoV-2 tarafından sorgulanmıştır.

Artık SARS-CoV-2 patojenlerinin yalnızca büyük damlacıklar halinde taşınması gerektiğine dair gerçek bir kanıt olmadığı kabul edilmektedir (Fennelly 2020). Mevcut pandeminin başlangıcında, SARS-CoV-2’nin aerosol iletimi genellikle kabul edilmedi; ancak aylar geçtikçe bazı COVID-19 kümelerinin, örneğin korolarda (Hamner 2020, Miller 2020), alışveriş merkezlerinde (Cai J 2020), restoranlarda (Li Y 2020 + Lu J 2020), et işleme tesislerinde, (Günter 2020, The Guardian) veya ana banyolarda drenaj borularıyla birbirine bağlanan dikey hizalı daireler (Kang M 2020, Gormley 2020), olduğu ortaya çıktı ve bu en iyi aerosol iletimi ile açıklandı.

9 Temmuz 2020’de DSÖ, SARS-CoV-2 iletimi (WHO 20200709) hakkındaki bilgilerini güncelledi, “Restoranlar, gece kulüpleri, ibadethaneler veya iş yerleri gibi bazı kapalı ortamlarda insanlar bağırıyor, konuşuyor veya şarkı söylüyor olabileceğinden ve buralarda COVID-19 salgınları rapor edilmiştir. Bu salgınlarda, özellikle enfekte kişilerin başkalarıyla uzun zaman geçirdiği kalabalık ve yetersiz havalandırılan alanların olduğu ve bu kapalı mekanlarda aerosol iletimi göz ardı edilemeyeceği rapor edildi.

Önceki günlerde, Lidia Morawska ve Donald K.Milton liderliğindeki 200’den fazla bilim adamından oluşan bir grup üç sayfalık bir uyarı yayınlamıştı: COVID-19’un Havadan Aktarımını Ele Alma Zamanı (LM’nin 10 Nisan’daki ilk uyarısına da bakın) Prather, Wang ve Schooley’in yanı sıra Jayaweera 2020 ve diğerleri tarafından yapılan genel bakışlar). Her zaman olduğu gibi, uzun menzilli aerosol bazlı iletimin SARS-CoV-2 iletiminin (Klompas 2020) baskın modu olmadığını ve SARS-CoV-2’nin ana iletim damlacıklar ve yakın temas yoluyla kısa menzilli olduğunu savunan uyumsuz görüşler dile getirildi. (Chagla 2020). Günümüzde SARS-CoV-2’nin aerosol iletimi kabul gören bir kavramdır.

Virüsler ekshalasyon, konuşma ve öksürme sırasında havada kalmaya yetecek kadar küçük mikro damlacıklar halinde salınır ve enfekte bir kişiden 1 ila 2 metrenin ötesindeki mesafelerde maruz kalma riski oluşturur (Morawska 2020b).

Morawska, Milton vd. SARS-CoV-2’nin havadan bulaşmasını azaltmak için aşağıdaki önlemleri önerdi:

  • Özellikle kamu binalarında, işyeri ortamlarında, okullarda, hastanelerde ve huzurevlerinde yeterli ve etkili havalandırmayı sağlayın (temiz dış hava sağlayın, devridaim havasını en aza indirin).
  • Yerel egzoz, yüksek verimli hava filtrasyonu ve mikrop öldürücü ultraviolet ışıklar gibi havadan bulaşan enfeksiyon kontrolleriyle genel havalandırmayı tamamlayın.
  • Özellikle toplu taşıma ve kamu binalarında aşırı kalabalıktan kaçının.

COVID-19’un önlenmesine yönelik ihtiyati bir yaklaşım Tablo 1’de gösterilmektedir. Aerosol geçişine ilişkin kanıtlar ve bunun sonucunda ortaya çıkan önleme önerileri, Prather ve diğerleri tarafından çok ince bir şekilde özetlenmiştir. Beş cümleyle: “Solunum yolu enfeksiyonları, enfekte kişilerden nefes alma, konuşma, öksürme ve hapşırma sırasında dışarı verilen virüs içeren damlacıkların (> 5 ila 10 μm) ve aerosollerin (≤5 μm) bulaşmasıyla oluşur. Geleneksel solunum hastalığı kontrol önlemleri, enfekte bireylerin hapşırıklarında ve öksürüklerinde üretilen damlacıkların bulaşmasını azaltmak için tasarlanmıştır. Bununla birlikte, 2019 koronavirüs hastalığının (COVID-19) yayılmasının büyük bir kısmının, nefes alma ve konuşma sırasında asemptomatik bireyler tarafından üretilen aerosollerin havadan bulaşmasıyla meydana geldiği görülmektedir (Morawska 2020, Anderson 2020, Asadi 2019). Aerosoller birikebilir, iç mekan havasında saatlerce bulaşıcı kalabilir ve akciğerlerin derinliklerine kolayca solunabilir. Toplumun devam etmesi için, enfekte asemptomatik bireyleri tanımlamak ve izole etmek için evrensel maskeleme ve düzenli, yaygın testler dahil olmak üzere aerosol iletimini azaltmak için tasarlanmış önlemler uygulanmalıdır (Prather 2020). ”

Tablo 1. SARS-CoV-2 iletiminin azaltılması
Bulaşma yolları Önleme
1. (Macro-)Damlacıklar (> 5 µm) Maske + sosyal mesafe
2. Aerosol (micro-damlacıklar, ≤ 5µm) ·     Maske

·     Geliştirilmiş ventilasyonlar
(açık kapı ve pencereler; güncellenmiş ventilasyon sistemleri)

·     Geliştirilmiş hava filtreleri

·     Kalabalıklardan ve kapalı ortamlardan kaçınma

3. Fomitler El Yıkama

Mekanik sistemler için, ASHRAE (Amerikan Isıtma, Havalandırma ve Klima Mühendisleri Derneği) ve REHVA gibi kuruluşlar (Avrupa Isıtma, Havalandırma ve Klima Dernekleri Federasyonu), havadan bulaşmanın mevcut kanıtlarına (Morawska 2020b) dayalı kılavuzlar sağlamıştır.

 

Aerosol üretiminin yeni bir gösterimi, konuşmanın neden olduğu oral sıvı damlacıklarını görselleştirir ve normal konuşmanın bile önemli bir bulaşma modu olabileceğinin altını çizer (Bax 2020). Yazarlar, ince bir yoğun yeşil lazer ışığı tabakasının yaklaşık 10–15 cm arkasına yerleştirilmiş yüz ile “tükürük olur” ifadesini konuşurken dört kişi tarafından yayılan konuşma damlacıklarını gösteren videolar sağlar (video: https://www.youtube.com/watch?v=ooVjNth4ut8).

Yapılan deneyler bu endişelerin haklı olduğunu tıpkı görsellerde görülen hapşırma ve öksürme gibi şiddetli ekspiratuar olaylar sırasında ağız çıkışında damlacık oluşumununun göstergesidir (Scharfman 2016, Bourouiba 2020; ayrıca videoya bakın). Bu çalışmalar, bir damlacık ömrünün daha önce varsayıldığından çok daha uzun olabileceğini göstermektedir. Yüksek hassasiyetli lazer ışığı saçılımı ile analiz edildiğinde, yüksek sesle konuşmadan dolayı dakikalarca havada sızabilecek ve saniyede binlerce oral sıvı damlacıklarını yayan göstergeler bulundu (Anfinrud 2020, Stadnytskyi 2020; Abbas 2020 tarafından kritize edilen deney düzeneğini gösteren filmlere bakın). Gürültülü, kapalı ve durgun hava ortamlarında (et paketleme tesisleri, diskolar, birahaneler vb.) olağan olacağı gibi yüksek ses ile bağırmadan ve öksürükten kaynaklı damlacıkların üretildiğine inanılmaktadır (Chao 2020). Konuşma ve şarkı söyleme gibi diğer vokal etkinliklerinin de ses yüksekliğine karşılık gelen emisyon oranıyla hava parçacıkları oluşturduğu gösterilmiştir (Asadi 2019).

Unutulmamalıdır ki, 2003 SARS salgını sırasında, havadan bulaşan bir yolun da sözde Amoy Garden salgını için makul bir açıklama olduğu görüldü.

Bu vesileyle, virüs çok küçük banyoların sınırları içinde aerosol haline getirildi ve aerosol yerleşirken fomitlerle temas yoluyla solunmuş, yutulmuş veya dolaylı olarak bulaşmış olabileceğini gösterdi (WHO 2003). SARS-CoV-2’nin aerosol yoluyla bulaştığını kabul etmek, toplumdaki COVID-19 salgınları durumunda daha da geniş kapsamlı – kişisel, profesyonel, sosyal ve ekonomik – sonuçlara sahip olduğunu kabul etmektir. Kişisel düzeyde (hatırlatma: enfekte bireylerin% 20’sinin SARS-CoV-2 vakalarının% 80’ini geçirdiği düşünülmektedir, bu nedenle bu tür süper yayıcı bireylere yaklaşma olasılığını en aza indirmek zorunludur), insanlar uzun süreli toplantılardan kaçınmak isteyebilir temeldeki “arkadaş ve aile ortamı” dışındaki insanlarla; ortamın içinde toplantılar bir avuç insanla sınırlı olmalıdır. Günlük yaşam için, aşağıdaki beş temel kural faydalıdır:

  1. Kamusal alanlarda yüz maskesi takın.
  2. Diğer insanlara 2 (iki!) Metrelik bir mesafe bırakın.
  3. Kalabalık yerlerden kaçının (5-10 kişiden fazla).
  4. Özellikle kalabalık ve kapalı alanlardan kaçının (daha da kötüsü: havanın hareket ettiği klimalı kapalı yerler).
  5. Hiçbir koşulda insanların iletişim kurmak için bağırmaları gereken kalabalık, kapalı ve gürültülü yerlerde bulunmayın. Bunlar SARS-CoV-2’nin tercih ettiği oyun alanlarıdır.

Profesyonel düzeyde, sağlık çalışanları en iyi korumadan başka hiçbir şeye ihtiyaç duymayacaklar. N95 solunum maskeleri, havadaki partikülleri tıbbi maskelerden daha iyi filtrelediğinden, yalnızca aerosol oluşturma prosedürleri sırasında değil (Dau 2020), COVID-19 hastalarının tüm yatan hasta bakımı için önerilmelidir. Yatan tüm COVID-19 yönetimi için N95 kullanımını desteklemeyen kılavuz önerileri, mevcut verileri yeniden değerlendirmeyi düşünmelidir. Toplumsal düzeyde, düğünler, vaftizler, sünnetler ve cenazeler gibi önemli biyografik olaylara katılımın bir avuç yakın arkadaş ve aileyle (muhtemelen 10’dan az) sınırlandırılması gerekebilir. Takım sporları ve koro şarkıları gibi dinsel hizmetler ve eğlence faaliyetleri mümkün olmayabilir. Ekonomik düzeyde, “arkadaşlar ve aile ortamının” dışından çok sayıda insanı bir araya getiren tüm faaliyetler, yeni toplum salgınları sırasında yasaklanabilir. 2020 baharında yürürlüğe giren ve ekonomik olarak sürdürülebilir olmayanlar gibi tam kısıtlamalar yerine, kısmi tecritler, yabancıların veya sadece tanımayan insanların buluştuğu yerleri hedef alacak: diskolar, eğlence parkları, barlar, lokantalar, ve bu gibi yerler kapatılabilir. Et işleme tesisleri gibi diğer faaliyetler, çalışmaya devam etmeden önce büyük bir yeniden yapılanmaya ihtiyaç duyabilir. Eylül ayında okulların yeniden açılması dünya çapında bir zorluk olmuştur ve olmaya devam etmektedir.

SARS-CoV-2 birkaç metre boyunca havada iletilirse, sık sık el yıkama ve en az bir metrelik (kol uzunluğu) (WHO 20200329) bir mesafeyi koruma konusundaki önceki önleme önerileri yetersizdir. Bunun yerine, yeterli kontrol önlemleri, enfekte kişiler yakınlarda olduğunda uygun maskelerin takılmasını ve bu tür kişilerin olduğu bilinen veya yakın zamanda olmuş olabileceği kapalı alanların yeterli havalandırılmasını içerecektir (Morawska 2020, Somsen 2020, Meselson 2020). Altyapının, örneğin binalarda ve gemilerde Isıtma, Havalandırma ve Klima Sistemleri (HVAC) ile ayarlanması gerekebilir (Correia 2020, Gormley 2020). Hepsinden önemlisi, daha sıkı önleme tavsiyeleri, yabancıların, yabancıların veya sadece tanımayan insanların buluştuğu tüm yerler için öngörülemeyen sonuçlar doğuracaktır. SARS-CoV-2 böylece bir süre daha kültürel ve ekonomik hayatı – tiyatrolar, sinemalar, barlar, restoranlar, mağazalar vb. yerler etkilenmeye devam edecek.

Bu arada SARS-CoV-2 ve aerosoller hakkındaki tartışma devam ediyor. Damlacık/aerosol terminolojisi bile artık aerosoller ve damlacıklar arasında yeni bir ayrımın savunucuları tarafından, tarihsel 5 μm değil, 100 μm’lik bir boyut eşiği kullanılarak sorgulandı (Prather 2020). Yazarlar, bu boyutun aerodinamik davranışlarını, soluma yeteneklerini ve müdahalelerin etkinliğini daha etkili bir şekilde ayırdığını iddia ediyorlar. Damlacıklar halindeki virüsler (100 μm’den büyük) tipik olarak kaynağın 2 m’si içinde saniyeler içinde yere düşer ve yakındaki bireylere minik gülleler gibi püskürtülebilir. Son zamanlarda, dördüncü bir bulaşma yolu varsayılmıştır: aerosol haline getirilmiş fomitler. Bu durumda virüs çevrede, kağıt mendiller gibi malzemeler ve canlı hayvanların vücutları üzerinde, hava yoluyla enfeksiyonu yeni memeli konakçılara aktarabilen solunum dışı toz parçacıkları üzerinde aerosol haline getirilecek kadar uzun süre canlı kalacaktır (Asadi 2020 ). Geriye dönük olarak, bir gün virüslerin bulaşmasının SARS-CoV-2 virüsü tarafından bozulan tek kavramsal çerçeve olmadığını anlayacağız.

Kapalı kamusal alanlar (örneğin, tuvaletler veya asansörler), Wenzhou, Çin’deki bir salgında uygun bir ortam olarak tartışıldı (Cai J 2020). Dikkate alınması gereken birkaç salgın Hollanda’da, Almanya ve ABD’deki koro uygulamalarıyla bağlantılı olduğu düşünülmektedir (Hamner 2020) (ayrıca bkz. Epidemiyoloji bölümü, Sayfa 19).

SARS-CoV-2’nin sadece solunum damlacıkları (hACE2 fareleri arasında yakın tarihli bir iletim deneyi; Bao L 2020) veya aerosol yoluyla iletilip iletilmemesi, gelecekteki önleme tedbirlerinin uygulanması için çok önemlidir. Önceki durumda, sık sık el yıkama ve en az bir metre (kol uzunluğu) (WHO 2020a) mesafesini korumaya yönelik mevcut önleme önerileri yeterli olabilirdi. Bununla birlikte, birkaç metreden uzun süredir kanıtlanmış hava yoluyla bulaşma durumunda, mevcut uzaklaştırma önlemlerinin, kültürel ve ekonomik yaşam (tiyatrolar, sinemalar, restoranlar, barlar, mağazalar, vb.) için geniş kapsamlı etkileriyle uyarlanması gerekecektir. Bazı yazarlar, uluslararası ve ulusal makamların virüsün hava yoluyla yayıldığı gerçeğini kabul ettiğini savunuyor ve enfekte olduğunda uygun maskeler de dahil olmak üzere SARS-CoV-2 virüsünün (Morawska 2020) daha fazla yayılmasını önlemek için yeterli kontrol önlemlerinin uygulanmasını tavsiye ediyor.

Aerosol iletimine ilişkin mevcut kanıtlar ve bunun önlenmesi için ortaya çıkan öneriler Prather ve ark. beş cümleyle aciklamistir: “Solunum yolu enfeksiyonları, virüs içeren damlacıkların (> 5 ila 10 μm) ve solunum, konuşma, öksürme ve hapşırma sırasında enfekte olmuş bireylerden ekshale edilen aerosollerin (≤5 μm) bulaşmasıyla ortaya çıkar. Geleneksel solunum yolu hastalığı kontrol önlemleri, enfekte bireylerin hapşırma ve öksürüklerinde üretilen damlacıklar ile bulaşmayı azaltmak için tasarlanmıştır. Bununla birlikte, koronavirüs hastalığının 2019’da (COVID-19) yayılmasının büyük bir kısmının, solunum ve konuşma sırasında asemptomatik bireyler tarafından üretilen aerosollerin hava yoluyla bulaşması yoluyla ortaya çıktığı görülmektedir (Morawska 2020, Anderson 2020, Asadi 2019). Aerosoller birikebilir, iç mekanda saatlerce bulaşıcı kalabilir ve akciğerlerin derinliklerine kolayca solunabilir. Toplumda hayatın devam edebilmesi için, genel maskeleme ve enfekte asemptomatik bireyleri tanımlamak ve izole etmek için düzenli, yaygın testler de dahil olmak üzere aerosol iletimini azaltmak için tasarlanmış önlemler uygulanmalıdır (Prather 2020). ”

Fomitler

Şu anda fomitlerin (örneğin asansör düğmeleri, korkuluklar, tuvalet muslukları) üzerinden iletiminin epidemiyolojik olarak alakalı olup olmadığı ve ne ölçüde olduğu açık değildir (Cai J 2020). (Bir fomit, bir virüs gibi bulaşıcı ajanlarla kontamine olduğunda veya maruz kaldığında, bir hastalığı başka bir kişiye aktarabilen cansız bir nesnedir). SARS-CoV-2, enfekte bireylerin yaşadığı alanlarda her yerde mevcut görünüyor. Hava yolu sekresyonları gibi protein açısından zengin bir ortam, virüs dışarı atıldığında koruyabilir ve kontamine fomitler tarafından kalıcılığını ve bulaşmasını artırabilir (Pastorino 2020). Örneğin, kabinler boşaltıldıktan 1-17 gün sonra kasa kabinlerinden 601 örnekten 58’inde (% 10) SARS-CoV-2 RNA tespit edildi, ancak vakasız kabinlerde tespit edilmedi (Yamagishi 2020). Semptomatik (% 15, 28/189) ve asemptomatik vakalar (% 21, 28/131) için kabinler arasında tespit oranında fark bulunamadı. Bununla birlikte, numunelerin hiçbirinden SARS-CoV-2 virüsü izole edilmemiştir. SARS-CoV-2 yüzey adsorpsiyonunun potansiyel sürücüleri ve çeşitli çevre koşullarında stabilite yakın zamanda tartışılmıştır (Joonaki 2020).

Son zamanlarda, SARS-CoV-2 iletiminde fomitlerin rolü sorgulanmıştır. Bazı yazarlar, standart temizleme prosedürleri ve önlemlerinin uygulanması şartıyla, cansız yüzeylerden rastlantısal aktarımın şimdiye kadar varsayıldığından (Mondelli 2020) daha az sıklıkta olabileceğini ve gerçek yaşam koşullarında meydana gelme olasılığının daha düşük olabileceğini bulmuştur. Fomitlerden bulaşma, yalnızca enfekte bir kişinin yüzeyde öksürdüğü veya hapşırıktan hemen sonra (1-2 saat içinde) başka birinin bu yüzeye dokunduğu durumlarda meydana gelebilir (Goldman 2020).

Her durumda, yüz kaplamaları bile dolaylı olarak fomite geçişine karşı koruma sağlayabilir. Kamusal alanlarda maske takma ve yüze dokunma davranışını analiz ettikten sonra, bir grup maske takmanın, özellikle gözlere, buruna ve ağza dokunma olmak üzere yüze dokunma davranışının azalmasıyla ilişkili olduğunu buldu (Chen Y 2020). Maske takarak yüze dokunma davranışlarının azaltılmasının COVID-19 salgınının azaltılmasına katkıda bulunabileceği sonucuna vardılar.

Anneden Çocuğa

Anneden çocuğa bulaşma, SARS-CoV-2 bulaşmasının belirgin bir yolu gibi görünmemektedir. Bir raporda, annenin doğum onceki 23 gün de COVID-19 tanısı koyulmasından kaynaklı olarak yenidoğan çocukda yüksek SARS-CoV-2 IgM antikorları görülmüştür (Dong L 2020). Bununla birlikte, geç gebelikte COVID-19 pnömonisi olan dokuz kadından oluşan başka bir grup arasında intrauterin dikey iletim için kanıt bulunmamıştır (Chen H 2020).

Kuzey İtalya’dan yapılan bir çalışmada vajinal (n = 24) ve elektif sezaryen (n = 16) karşılaştırılması yapıldı ve bir olguda yenidoğanın vajinal operatif doğumdan sonra testi pozitif çıktı (Ferrazzi 2020).  Doğum sonrası dönemde enfeksiyon tanısı konan ve COVID-19 olan iki kadın maske olmadan çocuklarını emzirirken; yeni doğan çocuklara SARS-CoV-2 enfeksiyonu bulaşmasından dolayı çocukların testi pozitif çıkmıştır. Yazarlar, doğum sonrası enfeksiyonun % 100 kesinlik ile dışlanamamasına rağmen, vajinal doğumun düşük bir intrapartum SARS-CoV-2 iletimi riski ile ilişkili olduğu sonucuna varmışlardır. Ayrıca bir bebeğe sezaryen ile doğum yapan 23 yaşındaki COVID-19 hastasının enfeksiyona sahip olduğu tespit edilirken, bir transplasental bulaş vaka raporu da bulunmaktadır (Vivanti 2020). Viral yük, plasental dokudaki amniyotik sıvı veya maternal kandan çok daha yüksekti: bu, virüsün plasental hücrelerde varlığını düşündürür, bu da histolojik incelemede görülen inflamasyon bulgularıyla tutarlıdır (bebek iyiydi).

En az iki durumda, SARS-CoV-2 anne sütünde bulunmuştur (Wu Y 2020, Groß 2020). Mayıs 2020 itibariyle, Avrupa Neonatal ve Perinatal Dernekleri Birliği (UENPS) tarafından onaylanan İtalyan Neonatoloji Derneği (SIN), daha önce COVID-19 pozitif veya COVID-19 için şüpheli olan bir annenin doğumda asemptomatik veya paucisemptomatik belirtiler göstermesine rağmen, emzirilmesini tavsiye etti. Bir çalışmada, SARS-CoV-2 RNA’sı bir süt örneğinde tespit edildi, ancak bu örnek için viral kültür negatifti. Bu veriler, SARS-CoV-2 RNA’nın replikasyona yetkin virüsü temsil etmediğini ve anne sütünün bebek için bir enfeksiyon kaynağı olmayabileceğini göstermektedir (Chambers 2020). Aksine, COVID-19’lu bir anne yenidoğana bakmak için çok hasta olduğunda, yenidoğan ayrı olarak yönetilmeli ve taze olarak ifade edilen anne sütü ile beslenmelidir (Davanzo 2020, Davanzo 2020b [İtalyanca]). Bu rehberlik önümüzdeki aylarda değişebilir.

Dışkı, İdrar

Şimdiye kadar SARS-CoV-2’nin fekal-oral bulaşma vakası bildirilmemesine rağmen, Zhuhai’den yapılan bir çalışma, fekal numunelerde uzun süreli SARS-CoV-2 viral RNA varlığını bildirmektedir. 74 hastanın 41 (%55)‘nin fekal örnekleri SARS-CoV-2 RNA için pozitif, solunum örneklerinin SARS-CoV-2 RNA’larının ortalama 17 gün için sonuçları pozitif ve fekal örnekler ortalama 28 gün pozitif kaldığı ilk semptonlar görüldüğü andan itibaren saptanmıştır (Wu Y 2020). 22/133 hastada faringeal sürüntülerin negatif hale gelmesinden sonra balgam veya dışkıda (sırasıyla 39 ve 13 güne kadar) SARS – CoV-2 saptanmıştır (Chen 2020). Yine başka bir çalışmada, tüm hastalar solunum yolu örneklerinde negatif sonuçlar göstermesine ve solunum yolu ve dışkıda başlangıçtan negatif sonuçlara kadar geçen medyan süreye rağmen, on çocuktan yedisinin dışkı örneklerinde, örnekler sırasıyla 9 gün ve 34.43 gündü, SARS-CoV-2 virüs RNA içeriyordu (Du W 2020). Aksi kanıtlanana kadar, fekal-oral bulaşma olasılığı göz ardı edilmemelidir. Koronavirüs bulaşmış hastaların dışkılarını tutarken katı önlemler alınmalıdır. Hastanelerden gelen kanalizasyon da uygun şekilde dezenfekte edilmelidir (Yeo 2020). Neyse ki, etanol veya ağartıcı gibi antiseptikler ve dezenfektanlar insan koronavirüsleri üzerinde iyi aktiviteye sahiptirler (Geller 2012). 2003 deki SARS-CoV salgını esnasında, virüsün kanalizasyonda 4°C’de 14 gün, 20°C is 2 gün yaşadığı tespit edilmişti (Wang XW 2005), ayrıca çevresel koşulların bu bulaşma ve yolu kolaylaştırdığı varsayılmaktadır.

Kan Ürünleri

SARS-CoV-2 nadiren kanda bulunur (Wang W 2020, Wolfel 2020). Gerçek zamanlı olarak 2.430 kan bağışının taranmasından sonra (1.656 platelet ve 774 tam kan örneği) Wuhan’dan yazarlar, 4 asemptomatik donörden (Chang 2020) viral RNA için plazma örneklerini bulmuşlardır. Saptanabilir RNA’nın enfektivite gösterip göstermediği ise hala belirsizliğini koruyor.

Kore’de yapılan çalışmada yedi asemptomatik kan donöründe daha sonra COVID-19 olgusu tanımlandı. 9 trombosit alıcısının veya kırmızı kan hücresi transfüzyonunun hiçbiri SARS-CoV-2 RNA için pozitif test edilmemiştir (Kwon 2020). Transfüzyon yoluyla iletimin güvenli ilan edilmesi için daha fazla veriye ihtiyaç vardır.

Cinsel yolla bulaşma

Sadece cinsel yolla bulaşmanın mümkün olup olmadığı bilinmemektedir. Cinsel ilişki sırasında fomitler ve solunum damlacıkları yoluyla enfeksiyonu titizlikle atlatmak, birçok insanın yapmaya istekli olmayabileceği dikkate değer akrobasi olduğunu varsayar. Güven verici bir şekilde, SARS-CoV-2 menide mevcut görünmüyor (Guo L 2020).

Kediler ve köpekler

SARS-CoV-2, kedilere ve köpeklere bulaşabilir (Newman 2020, Garigliany 2020). SARS-CoV-2 ile aşılandıklarında, kediler virüsü diğer kedilere aktarabilir (Halfmann 2020) ve kedilerden hiçbiri semptom göstermemesine rağmen, 4 ila 5 gün boyunca virüs bulaşmış ve 24. güne kadar antikor titreleri geliştirmiş olabilirler. Başka bir raporda, Hong Kong’da doğrulanmış insanlarda COVID-19 vakaları olan hanelerden on beş köpekten ikisinin enfekte olduğu bulundu. İki köpekten alınan virüslerin genetik dizileri, ilgili insan vakalarında tespit edilen virüs ile aynıydı (Sit 2020). Yine başka bir makalede, 2020 bahar salgınının zirvesinde kuzey İtalya’da 817 evcil hayvan SARS-CoV-2 için test edildi. Hiçbir hayvan PCR pozitif test edilmemiş olsa da, köpeklerin % 3,4’ü ve kedilerin % 3,9’u ölçülebilir SARS-CoV-2 nötralize edici antikor titrelerine sahipti; COVID-19 pozitif hanelerden köpeklerin pozitif test etme olasılığı, COVID-19 negatif hanelerden gelenlere göre önemli ölçüde daha yüksek. (Patterson 2020). SARS-CoV-2 ile hayvanların enfeksiyonunun kanıtı, maymunlar, kediler, gelincikler, tavşanlar, tilkiler ve hamsterler için hem in vivo hem de in vitro deneysel olarak gösterilmiştir (Edwards 2020). Hesaplamalı modeller aynı zamanda domuzların ve yaban domuzlarının enfektivitesini tahmin ederken (Santini 2020), son zamanlarda yapılan bir araştırma, domuzların ve tavukların SARS-CoV-2 (Schlottau 2020) tarafından intranazal veya okülooronasal olarak enfekte edilemeyeceğini öne sürdü. Şu anda, hayvanların insan-evcil hayvan-insan bulaşma zincirinde potansiyel ara konakçı olma ihtimali düşük görünüyor. Yalnızca enfekte vizon çiftliklerinde karşılaşılan yüksek hayvan nüfusu yoğunlukları gibi özel koşullar, insanları hayvandan insana bulaşma riskiyle karşı karşıya bırakabilir. Her durumda, COVID-19 hastalarına hayvanlarla temastan kaçınmaları tavsiye edilmelidir. SARS-CoV-2 testi pozitif çıkan evcil hayvanlar, iyileşene kadar izlenmeli ve kişilerden ve diğer hayvanlardan ayrılmalıdır (Newman 2020).

Bulaşma Olayları

Bir virüsün bir kişiden diğerine bulaşması dört değişkene bağlıdır:

  1. Virüsün doğası;
  2. Bulaştıranın doğası;
  3. Bulaşanın doğası (enfekte olacak kişi);
  4. Aktarım ayarı.

Virüs

Evrimsel oyunda kalmak için tüm virüsler bir dizi zorluğun üstesinden gelmek zorundadır. Hücrelere bağlanmaları gerekir; zarlarıyla kaynaşmak; nükleik asitlerini hücreye salmak; kendilerini kopyalamayı başarmak; ve kopyaların diğer hücreleri enfekte etmek için hücreden çıkmaları gerekir. Ek olarak, solunum virüsleri tekrar çevreye geri dönmek için konaklarından öksürme ve hapşırma yolu ile çıkmalı. İdeal olarak, bu ev sahipleri hasta olduğunu fark etmeden önce olur. SARS-CoV-2, sensu strictu’daki canlı bir yaratıktan daha çok, bir bilgisayar kodu parçası olduğu için yapısı çok  şaşırtıcıdır (30.000 DNA baz çifti, insan genetik kodunun sadece 100.000’inde bulunur). Bu, virüsün vahşi olarak başarılı olmasını engellemez:

  • Sadece nazofaringeal ve orofaringeal mukozada değil, aynı zamanda tip II pnömositler gibi akciğer hücrelerinde bulunan insan anjiyotensin dönüştürücü enzim 2 (ACE2) reseptörüne (Zhou 2020) bağlanır. SARS-CoV-2 böylece ortak koronavirüs NL63’ün (üst solunum yollarının enfeksiyonu) yüksek iletim hızlarını 2003’teki SARS şiddetiyle (alt solunum yolu) birleştirir;
  • Yaklaşık 5 günlük (grip: 1-2 gün) uzun bir inkübasyon süresine sahiptir, böylece yayılması için daha fazla zaman kazanmış olur;
  • Asemptomatik kişiler tarafından bulaşır.

Yukarıda belirtildiği gibi, SARS-CoV-2 günlerce yaşayabilir (van Doremalen 2020). Virüsün insan vücudu dışında hayatta kalmasını etkileyebilecek çevresel faktörler aşağıda tartışılacaktır (sayfa 87).

Az ya da çok başarılı SARS-CoV-2 iletiminin virolojik belirleyicileri henüz tam olarak anlaşılamamıştır.

Yayıcı

Ortalama inkübasyon yaklaşık 5 gündür (Lauer 2020, Li 2020, Zhang J 2020, Pung 2020), SARS veya MERS’a neden olan koronavirüslerinki ile karşılaştırılabilir (Virlogeux 2016). Hemen hemen tüm semptomatik bireyler, enfeksiyondan sonraki 14 gün içinde, nadir durumlarda da olsa semptomlar geliştirir (Bai Y 2020). Bulaşıcılığın semptom başlangıcında veya öncesinde zirveye çıktığı görülmektedir (He X 2020).

SARS-CoV-2 iletiminin indeks durumunun (verici) aşağıdaki özellikleri ile ilişkili olup olmadığı şu anda bilinmemektedir:

  • Semptom şiddeti;
  • Üst ve alt solunum yollarında büyük virüs konsantrasyonları;
  • Plazmada SARS-CoV-2 RNA;
  • Gelecekte: ilaç tedavisi nedeniyle azalan viral yük (HIV enfeksiyonu tedavisi gören kişilerde olduğu gibi) [Cohen 2011, Cohen 2016, LeMessurier 2018])

İndeks vakasının belirti ciddiyetinin bulaşma olasılığı üzerinde etkisi olduğuna dair bazı ipuçları vardır. 391 SARS-CoV-2 ile enfekte indeks vakasının 3410 yakın teması üzerinde yapılan bir çalışmada, ikincil atak oranı indeks vakalarının ciddiyetiyle artmıştır; asemptomatik olanlar için % 0,3’ten hafif için % 3,3’e, orta derecede şiddetli veya kritik durumlar (Luo L 2020). Ekspektorasyonlu indeks vakaları daha yüksek sekonder enfeksiyon riski ile ilişkilendirildi (ekspektorasyonsuz indeks vakalar için% 13.6’ya karşı% 3.0). SARS-CoV-2 iletimi, enfekte bireyin hala kötü tanımlanmış bir “süper yayıcı durumu” ile kesinlikle ilişkilidir. Bilinmeyen nedenlerden ötürü, bazı kişiler, muhtemelen konuşurken, bağırırken, öksürürken veya hapşırırken (Asadi 2019) diğerlerinden çok daha fazla parçacığı soludukları için, düzinelerce veya yüzlerce insanı enfekte edebilecek kadar bulaşıcıdır. SARS-CoV ve MERS-CoV’nin iletimi de büyük ölçüde süper yayılan olaylarla gerçekleşti (Peiris 2004, Hui 2018). Süper yayılmanın, hastalığın yayılmasının normal bir özelliği olduğu yıllardır kabul edilmektedir (Lloyd-Smith 2005).

Bir grup, ikincil bulaşmaların % 80’inin bulaşıcı bireylerin yaklaşık % 20’sinden kaynaklanabileceğini öne sürdü (Adam 2020). Dağılım faktörü (k) olarak adlandırılan bir değer bu fenomeni tanımlar. K ne kadar düşükse, az sayıda insandan daha fazla iletim geliyo demektir. (Kupferschmidt 2020, Tufekci 2020; FT’yi seviyorsanız, Covid-19’u yenmek, bugünün süper yayılan ‘Typhoid Marys’i bulun’ okuyun). SARS’ın 0,16 (Lloyd-Smith 2005) ve 0,25’lik MERS değerine sahip olduğu tahmin edilirken, 1918 grip salgınında, bunun tersine, değer yaklaşık bir idi ve kümelerin daha az rol oynadığını gösteriyordu (Endo 2020). SARS-CoV-2 pandemisi için, dağılım faktörünün (k) şu anda SARS için olduğundan daha yüksek ve 1918 influenzadan daha düşük olduğu düşünülmektedir (Endo 2020, Miller 2020, On Kwok 2020, Wang L 2020).

Bulaşma, enfekte kişide çok az semptom olduğunda veya hiç semptom göstermediğinde daha olasıdır, çünkü kimse bunu fark etmeyecek ve önlem almayacaktır. İkinci vakaların yaklaşık yarısının, indeks vakanın semptomatik öncesi aşamasında iletildiği varsayılmaktadır (He X 2020). Salgının başlamasından birkaç hafta sonra (Bai Y 2020) kanıtlanmış olan SARS-CoV-2’nin asemptomatik bulaşması, COVID-19 salgınının Aşil topuğu olarak adlandırılmıştır (Gandhi 2020). Vasıflı bir hemşirelik tesisinde bir salgın sırasında gösterildiği gibi, asemptomatik bireylerin yüzdesi % 50 kadar yüksek olabilir (Arons 2020; bu bireylerin çoğu daha sonra bazı semptomlar geliştirecektir). Önemli olarak, SARS-CoV-2 viral yükü, tipik ve atipik semptomları olan kişilerde ve presemptomatik veya asemptomatik olanlarda karşılaştırılabilirdi. Presemptomatik kişilerden alınan 24 örnekten 17’sinde (% 71) semptomların gelişmesinden 1 ila 6 gün önce kültür yoluyla canlı virüs vardı (Arons 2020), bu da SARS-CoV-2’nin semptom gelişmeden önce yüksek konsantrasyonlarda saçılabileceğini düşündürmektedir. Doğru koşullar ve doğru önleme önlemleri verildiğinde, SARS-CoV-2 yüksek oranda aktarılabilir olsa da sıfır aktarımın mümkün olduğunu unutmayın. Bir vaka raporunda, hafif hastalığı olan bir hastadan 10 yüksek riskli temaslı olmak üzere 16 yakın temaslıya bulaşma kanıtı ve teşhisten sonraki 18 güne kadar pozitif testler (Scott 2020) yoktu. Bir toplulukta SARS-CoV-2 enfeksiyonunun yayılmasına çocukların ne ölçüde katkıda bulunduğu bilinmemektedir. Bebekler ve küçük çocuklar normalde solunum yolu enfeksiyonları açısından yüksek risk altındadır. Bebek bağışıklık sisteminin olgunlaşmamışlığı, viral enfeksiyonun sonucunu değiştirebilir ve bu yaş grubundaki şiddetli influenza veya solunum sinsitiyal virüs enfeksiyonu ataklarına katkıda bulunduğu düşünülmektedir (Tregoning 2010). Ancak şimdiye kadar, şaşırtıcı bir şekilde, COVID-19’lu pediyatrik hastaların yokluğu var; bu, klinisyenleri, epidemiyologları ve bilim adamlarını şaşırtmaktadır (Kelvin 2020). Milano’da hastaneye kaldırılan bireyler arasında geriye dönük bir çalışma, SARS-CoV-2 enfeksiyonunun herhangi bir semptomu veya belirtisi olmayan çocukların yalnızca yaklaşık % 1’inin ve yetişkinlerin % 9’unun SARS-CoV-2 (Milani 2020) pozitif test ettiğini göstermesine rağmen – küçük çocukların bulaşmadaki rolü – ancak salgınların kaynağı olma ihtimali ile önemsenebilir. Çocuk bakım tesislerinde SARS-CoV-2 enfeksiyonu kapmış on iki çocuk – tümü hafif semptomlu veya hiç semptomsuz – virüsü 46 tesis dışı temastan en az 12’sine (% 26) bulaştırdı (Lopez 2020). Aile toplantıları, yaygın SARS-CoV-2 iletimi için iyi bilinen ortamlardır. Beş haneden oluşan 3 haftalık bir aile toplantısı sırasında meydana gelen salgında, şüpheli birincil hasta 13 yaşında bir ergen oldu. Aynı evde kalan 14 kişiden 12’si benzer semptomlar yaşadı (Schwartz 2020). Dikkat çekici bir şekilde, iki uzun ziyaret ve (10 ve 3 saat) aile toplantısı sırasında yüz maskeleri olmadan dışarıda fiziksel mesafeyi koruyan ek altı aile üyesinden hiçbiri semptom geliştirmedi.

Sağlık yetkilileri, SARS-CoV-2 ile enfekte kişilerin haftalarca karantinaya alınmasına gerek olmadığını bilmelidir. Kalıcı olarak pozitif RT-PCR’ler genellikle replikasyona yetkin virüsü yansıtmaz. SARS-CoV-2 enfeksiyonu, hafif-orta derecede hhastalarda yaklaşık 10 gün ve ağır-kritik derecede hasta ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda 15 gün sonra hızla sıfıra yakın düşer (Rhee 2020). Dikkat çekici bir şekilde, RT-PCR döngü eşiği (Ct) değerleri (viral yük için bir ölçü) yetiştirilebilir virüs ile güçlü bir şekilde ilişkilendirilmiştir. Bir çalışmada, virüs kültürleme olasılığı Ct> 35 olan örneklerde % 8’e ve başlangıcından 10 gün sonra % 6’ya (% 95 CI:% 0.9-31.2) düştü; asemptomatik ve semptomatik kişilerde benzerdi (Singanayagam 2020). Herhangi bir potansiyel iletim ortamında, yüz kaplamaları SARS-CoV-2’nin iletimini azaltır. Onaylanmış COVID-19 ile semptomatik iki saç stilistine maruz kalan 139 danışan arasında hem stilistler hem de müşteriler yüz maskesi takarken, tek bir semptomatik sekonder vaka görülmedi; SARS-CoV-2 için test edilen 67 müşteri arasında tüm testler negatifti (Hendrix 2020). En az bir saç stilisti bulaşıcıydı: dört yakın ev teması sonucu (muhtemelen maskesiz) hastalandı. Ne yazık ki yüz maskeleri her yerde işe yaramıyor – herkes için değil. Bazı ülkelerde, enfekte kişiler, özgürlük adına yüz maskesi takmama hakkını iddia ettiler (bir bireyin özgürlüğünün, başkalarının özgürlüklerini ihlal ettiği yerde sona erdiğini unuttular). İlginç bir şekilde, sosyal mesafe uyumu, çalışma belleği (WM) kapasitesindeki bireysel farklılıklar ile tahmin edilebilir. WM, devam eden diğer zihinsel faaliyetlerin hizmetinde kısa bir süre boyunca sınırlı miktarda bilgi tutar. Sınırlı WM kapasitesi zihinsel işlevleri kısıtlarken, genişletilmiş kapasiteler genellikle daha iyi bilişsel ve duygusal sonuçlar ile ilişkilendirilir. Weizhen Xie ve arkadaşlarının gazetedeki gizli mesajı: Otobüste yanınızda oturan adam maske takmıyorsa ısrar etmeyin. Çalışan hafıza kapasitesi zayıftır (Xie W 2020). Koltukları değiştirin.

Aktarıcı

SARS-CoV-2 ile maruz kalındığında, virüs bireyin üst ya da alt solunum sistemi hücreleri ile bağlantı kurabilir. İnhalasyondan sonra, daha büyük solunum damlacıkları burun tarafından filtrelenir veya orofarinkste biriktirilirken, daha küçük damlacık çekirdekleri hava akımı tarafından akciğerlere taşınır ve burada birikme yerleri kütlelerine, boyutlarına ve şekline bağlıdır ve çeşitli mekanizmalarla yönetilir (Dhand 2020).

SARS-CoV-2’nin sayısız hücreye giriş mekanizması, hücre infektivitesi ve SARS-CoV-2’nin geniş çaplı yayılması potansiyel immün yıkımlarına sebep olduğu tanımlanmıştır (Shang J 2020). SARS-CoV-2 enfeksiyonuna olan duyarlılık muhtemelen konakçı genotipine göre şekil alıyor. Bu şiddetli COVİD-19’un neden erkeklerde daha yüksek oranda gerçekleştiğini (Piccininni 2020) ve muhtemelen Birleşik Krallık’taki bazı ikizlerde benzer hastalık izleyişini açıklamaktadır (The Guardian, 5 May 2020).   SARS-CoV-2’ye karşı seronegatif olan bireylerin çoğunda SARS-CoV-2’ye karşı reaktif T hücreleri bulunur. Bu olay SARS-CoV-2 ile proteinleri yüksek oranda benzer olan diğer koronavirüslere (yaygın soğuk algınlığı’ koronavirüsleri) geçmişte maruz kalınmasıyla açıklanmaktadır. Bu çapraz-reaktif T hücreleri korunma yüzdesini arttırdığı, alakasız olduğu veya bu hücrelere sahip olan bireyin SARS-CoV-2 ile enfekte olduğunda bu hücrelerin potansiyel zararlı olup olmadığı hala belirsiz (Braun 2020, Grifoni 2020).

‘Doğru’ genotip, örneğin çok sayıda enfekte kişi tarafından ve olabileceği gibi birden fazla kez büyük maruziyet varlığında yeterli olmayabilir. Örnek olarak salgının başlarında sağlık kuruluşlarının iş yükü fazlasından bunalmış olması durumu gibi. Diğer enfeksiyöz hastalıklardan bilindiği üzere virüs yükü hastalığın etkisini/tekrar oranını ve şiddetini etkileyebilir. Kanıtların limitli olmasına rağmen sağlık çalışanlarındaki yüksek enfeksiyon oranı , enfekte hastalarda sık temas kurmaları ve yüksek virüs yüklü salgılara sık maruz kalmalarına atfedilmiştir(Little 2020).

 

Tablo 2: 31 Mart 2020’deki çalışma popülasyonunun temel özellikleri
  Şirket 1 Şirket 2 Şirket 3 Şirket 2+3
Askerler 154 200 154 354
Test olanlar* 88 130 51 181
SARS-CoV-2 maruz kalanlar** 13/88 (15%) 83/130 (64%) 30/51 (59%) 113/181 (62%)
COVID-19*** 0 (0%) 54/200 (27%) 48/154 (31%) 102/354 (29%)

* 14 Nisan’da tüm şirketlerin askerlerinin % 50’den fazlası örneklendi.

** 14 Nisan’da nazofaringeal sürüntülerde SARS-CoV-2 tespiti veya immünoglobulin A, G veya M için pozitif seroloji testi ile tespit edilir.

*** 11 Mart – 3 Mayıs 2020 arası semptomatik hastalar.

 

Son zamanlarda, sıkı sosyal mesafenin sadece genç, sağlıklı yetişkinlerden oluşan bir kohortta SARS-CoV-2’nin yayılmasını yavaşlatmakla kalmayıp, aynı zamanda bir bağışıklık tepkisini indüklerken semptomatik COVID-19’u da önlediği gösterilmiştir (Bielecki 2020). İki İsviçre ordu şirketinde (şirket 2 ve 3, Tablo 2’ye bakın) bir salgından sonra, test edilen askerlerin % 62’sinin SARS-CoV-2’ye maruz kaldığı ve neredeyse % 30’unun COVID-19 semptomlarına sahip olduğu bulundu. Şirket 2 ve 3’te salgından sonra sıkı mesafe ve hijyen önlemlerinin (SDHM) uygulandığı, 1. şirkette, yalnızca% 15’inin SARS-CoV-2’ye maruz kaldığı, ancak hiçbirinin COVID-19 semptomları olmadığı görüldü. (İsviçre ordusu SDHM’leri: her zaman birbirinden en az 2 m’lik bir mesafeyi koruyun; bundan kaçınılamayan durumlarda cerrahi yüz maskesi takın [örneğin, askeri eğitim]; yataklar arasında 2 m’lik bir mesafe uygulayın ve yemek sırasında; tüm sıhhi tesisleri günde iki kez temizleyin ve dezenfekte edin; semptomatik askerleri hemen ayırın.)Yazarlar ihtiyatlı bir şekilde SARS-CoV-2 bakire alıcılar tarafından alınan viral aşılamanın nicel olarak azaltılmasının yalnızca enfeksiyon olasılığını azaltmakla kalmayıp aynı zamanda diğerlerinde asemptomatik enfeksiyonlara neden olurken yine de bir immünolojik yanıt indükleyebileceğini düşünürken, (Bielecki 2020), bu fikir daha sonra Monica Gandhi ve George W. Rutherford (Ghandi 2020) tarafından yankılandı. Genler koruma sağlamazsa, davranış bunu yapabilir. Önümüzdeki 2020/2021 sonbahar ve kış aylarında, yüzün kapatılması çok önemlidir. Örneğin, hastane personeli arasındaki enfeksiyon sayısını azaltır. Mart 2020’de, Massachusetts’teki en büyük sağlık sistemi olan Mass General Brigham (12 hastane, > 75.000 çalışan), tüm SHÇ’ler ve cerrahi maskeli hastalar için evrensel maskeleme uygulandı. Müdahale öncesi dönemde, SARS-CoV-2 pozitiflik oranı, 3,6 günlük bir vaka iki katına çıkarak, katlanarak arttı. Müdahale süresi boyunca, pozitiflik oranı doğrusal olarak % 14.65’ten % 11.46’ya düştü (Wang X 2020). Paris’te, 1500 yataklı bir yetişkin ve 600 yataklı bir üniversite hastanesinde, toplam sağlık sektörü vakası sayısı 23 Mart’ta zirveye ulaştı, sürekli artışla birlikte önleyici tedbirler siki bir şekilde alınmaya başladı (evrensel tıbbi maskeleme ve KKD) (Contejean 2020). Hindistan’ın Chennai kentinde, yüz siperlerinin uygulanmasından önce, 31.164 kişiyle 5880 evi ziyaret ederken 12/62 işçi enfekte oldu (222 kişi SARS-CoV-2 için). Danışmanlık sağlamaya devam eden ve 118.428 kişiyle (2682 pozitif) 18.228 evi ziyaret eden 50 işçi (önceden enfekte olmamış) arasında kalkanların kullanılmasının ardından hiçbir enfeksiyon meydana gelmedi (Bhaskar 2020). Önleyici tedbirler tıpta yeni değil – cerrahlar yüzyılı aşkın süredir kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanıyor (Stewart 2020). Yetişkinler tarafından maske takılması da çocuk bakımı esnas ı nda bulaşmayı azaltmak için kritik olmaya devam etmektedir (Link-Gelles 2020). Maskeler süper emitatörlerle bile çalışır. William D. Ristenpart, Sima Asadi ve meslektaşları, çeşitli ekspiratuar aktiviteler gerçekleştiren sağlıklı insanların mikron ölçekli aerosol partiküllerinin dışarıdan emisyonlarını ölçerek, hem cerrahi maskelerin hem de icat edilmemiş KN95 rezistörlerin dışarıya doğru partikül emisyon oranlarını % 90 ve konuşma ve öksürme sırasında ortalama %74 oranında azalttığını buldular. Bu maskeler benzer şekilde, belirsiz nedenlerle öksürük yoluyla ortalamadan iki kat daha fazla ekspiratuar partikül salgılayan öksürük süper yayıcının dışarıya doğru parçacık emisyonunu azalttı gösterdi (Asadi 2020). İlginç bir yardımcı bulgu, insanların daha maske takarken yüksek sesle konuşmaması ve yüksek sesle öksürmemesidir.

Çeşitli ağız kapatma senaryoları altında öksürüklerin akış alanlarını görselleştirdikten sonra, yakın zamanda yayınlanan bir çalışmada (Simha 2020);

  1. N95 maskeleri, öksürüğün yatay yayılmasını azaltmada en etkili olduğunu (yayılma: 0,1 ve 0,25 metre).
  2. Basit bir tek kullanımlık maske yayılmayı 0,5 metreye indirebilirken, üstü örtülmemiş bir öksürük 3 metreye kadar hareket edebileceğini
  3. Dirseğe öksürmek çok etkili değildir. Birşeyler ile örtülmediği sürece, çıplak bir kol, hava akışını engellemek için gerekli olan buruna karşı uygun sızdırmazlığı oluşturamaz ve bir öksürük, herhangi bir açıklıktan sızabilir ve birçok yönde yayılabilir.

Yüz maskelerinin etkinliğine ilişkin veriler artık açık olsa da, herkes anlayacak mı, yani hala işleyen bir hafızası olan bireyler bile? Bazı kişiler kendilerini SARS-CoV-2 enfeksiyonu riskine sokmaya devam ederse (enfeksiyon durumunda arkadaşları ve akrabalarının yanı sıra), genç yetişkinler arasında COVID-19’a maruz kalma riskini etkileyebilecek davranışların itici güçleri neler olacaktır? ABD’nin ücra bir ilçesinde, etmenler hastalığın sonuçlarının düşük şiddeti idi; akran baskısı; ve yanlış bilgilere, çelişkili mesajlara veya maskelerle ilgili karşıt görüşlere maruz kaldılar (Wilson 2020). Yanlış oluşuma karşı koymak için bilimsel olarak esinlenmiş bir ulusal önleme politikasına ihtiyaç duyulacak ve – sadece iki saniye için açık konuşalım! – insanların aptalca hareketlerini soyle çözümleyebiliriz. İlk olarak, halk sağlığı görevlilerinin, halkın kumaş yüz örtülerinin ne zaman ve nasıl giyileceğini açıkça anlamasını sağlamaları gerekir. İkinci olarak, fiziksel rahatlığı ve kullanım kolaylığını genişletmek için inovasyona ihtiyaç vardır. Üçüncüsü, halkın, topluluk maskelemesini kötüleştirmeyen tutarlı, açık ve çekici mesajlaşmaya ihtiyacı vardır (Brooks 2020). Günlük yaşantımızdaki küçük bir uyum, gelgiti değiştirmeye yardımcı olabilecek oldukça etkili bir düşük teknolojili çözüme dayanır.

Yayılma Ortamı

Yayılma ortamı, diğer bir deyişle, SARS-COV-2’nin yayıldığı ortam, bireyin enfekte olmasına sebep olan birbirini takip eden olayların son parçasıdır. Süper yayılan olayları kolaylaştıran yüksek nüfus yoğunluğu (ayrıca bkz. Epidemiyoloji bölümü, İletim Sıcak Noktaları, sayfa 19) SARS-CoV-2’nin yaygın iletimi için anahtardır.

Pandeminin erken evresinde, hastaneler ve diğer sağlık merkezleri bazen ya cehalet ya da eksik koruyucu ekipman nedeniyle SARS-CoV-2 bulaşının sıcak noktaları olmuştur. Londra’daki büyük bir eğitim hastanesinde, 2 Mart ve 12 Nisan 2020 tarihleri ​​arasında yatarak tedavi gören COVID-19 vakalarının 66/435’i (% 15), çeşitli nakil yolları aracılığıyla hastaneden alınmıştır (vaka ölüm oranı:% 36) (Rickman 2020 ). 5148 riskli trakeal entübasyon epizoduna katılan 1718 sağlık çalışanının prospektif uluslararası çok merkezli bir kohort çalışmasında, birincil sonlanım noktasının (laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 teşhisi veya kendi kendine izolasyon veya hastaneye yatmayı gerektiren yeni semptomlar) genel tesadüfi ortalaması 32 günün üzerinde %10.7 idi. (El-Boghdadly 2020). Yunanistan’da sağlık personeli, bildirilen tüm COVID-19 vakalarının yaklaşık % 10’unu temsil ediyordu. COVID-19’a yüksek riskli mesleki maruziyeti olanlar, ciddi morbidite, sağlık hizmeti arama, hastaneye yatma ve devamsızlık olasılığını artırmıştır (Maltezou 2020). Washington Üniversitesi tıbbi sistemi ve bağlı kuruluşlarında, 12 Mart ve 23 Nisan tarihleri ​​arasında toplam 3477 semptomatik çalışan test edildi; 185 (% 5,3) çalışanın COVID-19 testi pozitif çıktı. SARS-CoV-2’nin yaygınlığı, ön saflarda sağlık sektörü çalışanlarını (% 5,2) ön saflarda olmayan personel (% 5,5) ile karşılaştırırken benzerdi (Mani 2020). (Zor) randomize çalışmaların sonuçlarını bekleyen şu anda mevcut en iyi kanıtlar, tüm kamu ve sağlık hizmetleri ortamları için (Chu DK 2020) FPE koruma üçlüsünü önermektedir.

  • En az 1 m, daha da iyisi 2 m’lik fiziksel mesafe.
  • Yüz maskesi, ideal olarak N95 veya benzeri.
  • Göz koruması (sağlık bakımı ortamlarında ve benzerlerinde zorunlu). CDC (Ortega 2020) tarafından önerilen KKD’yi takmak ve çıkarmak için karmaşık prosedürü gösteren faydalı bir video izleyebilirsiniz. SARS-CoV-2’nin her yerde olduğunu varsaymak güvenli ve ucuzdur (Lednicky 2020).

Kapalı ortamlar

Kapalı ortamlar SARS-CoV-2’nin tercih ettiği oyun alanlarıdır. Bir modelleme çalışmasında yazarlar, sık sık öksüren bir bireyin bulunduğu bir odadaki viral yük konsantrasyonlarının, yüksek yayıcı olan bir kişiden maksimum 7,44 milyon kopya/m3 ile çok yüksek olduğunu tahmin ettiler (Riediker 2020). Bununla birlikte, yüksek yayıcı olan bir kişiden düzenli nefes alma, 1248 kopya/m3’e kadar daha düşük oda konsantrasyonları ile sonuçlanacak şekilde modellenmiştir. Normal olarak nefes alan tipik viral yükü olan bir kişinin oluşturduğu tahmini bulaşıcı riskin düşük olduğu ve bu çalışmada simüle edilen yetersiz havalandırmalı kapalı ortamda çok yüksek viral yüke sahip yalnızca birkaç kişinin enfeksiyon riski oluşturduğu sonucuna varmışlardır. Birçok vaka kümeleri, çoğunlukla kapalı mekanlarda bildirilmiştir. Hava örneklerinden canlı virüs, iki COVID-19 hastasından 2 ila 4.8 metre uzakta toplanan örneklerden izole edildi (Lednicky 2020). İzole edilen SARS-CoV-2 suşunun genom sekansı, aktif enfeksiyonu olan hastadan NP swabından izole edilenle aynıydı. Canlı viral konsantrasyon tahminleri 6 ila 74 TCID50 birimi/L hava arasında değişiyordu. Pandeminin ilk aylarında, sağlık hizmetleri (hastaneler ve yaşlı bakımı), büyük dini toplantılar ve büyük birlikte yaşama ortamları (işçi yatakhaneleri ve gemiler) dışında, çoğu kümenin 100’den az vaka içerdiği bulundu. Boyut olarak 50-100 vaka arasında kümelenme örnekleri içeren diğer ortamlar, okullar, sporlar, barlar, alışveriş merkezleri ve bir konferanstı (Leclerc 2020). Kapalı alanlarda – otobüs, tren veya uçakla – ulaşımın, yüz maskesi kullanımına ve seyahat süresine bağlı olarak SARS-CoV-2’yi çeşitli derecelerde ilettiği gösterilmiştir. Bir bildiri, 2,5 saatlik yolculuk sırasında tüm pencereleri kapalı ve havalandırma sistemi açık, 49 koltuklu, 11,3 metre uzunluğunda ve 2,5 metre genişliğinde bir araçta bir otobüs yolculuğunu anlatıyor. Yolculuğu indeks kişiyle paylaşan 49 yolcudan (sürücü dahil) sekizinin testi pozitif çıktı ve sekizi semptom geliştirdi. Dizin kişisi ikinci-son sıraya oturdu ve enfekte olan yolcular orta ve arka sıralara dağıtıldı (Luo K 2020). Daha da bilgilendirici bir kağıt, bir ibadet etkinliğine katılmak için 100 dakikalık bir gidiş-dönüş yolculuğunda otobüse binen 68 birey (kaynak hasta dahil) anlatılıyor. Toplamda 24 kişi (% 35) olaydan sonra COVID-19 tanısı aldı. Yazarlar, her yolcu için koltuk belirleyebildi ve otobüs koltuklarını yüksek riskli ve düşük riskli bölgelere ayırdı (Shen Y 2020). Yüksek riskli bölgelerdeki yolcular, düşük riskli bölgelerdekilere göre orta düzeyde ancak anlamlı olmayan bir şekilde daha yüksek COVID-19 alma riskine sahipti. Otobüsün 3 koltuklu tarafında, indeks hastanın yanında oturan yolcu dışında, otobüs penceresine yakın koltuklarda oturan yolculardan hiçbirinde enfeksiyon gelişmedi. Ek olarak, otobüs kapısına yakın oturan sürücü ve yolcular da enfeksiyon geliştirmezken, çalıştırılabilir bir pencerenin yanında oturan sadece 1 yolcu enfeksiyon geliştirdi. Otobüsün endeks vakasına yakın kısmında önemli ölçüde artmış bir riskin olmaması, virüsün havadan yayılmasının, gözle görülür derecede yüksek saldırı oranını en azından kısmen açıklayabileceğini düşündürdü. Gelecek için alınan ders? Otobüse binerseniz, pencerenin yanındaki koltukları seçin – ve açın!

COVID-19 çağında tren yolculuğunun ne kadar riskli olduğu sorusuna cevap vermek için bir grup Çin yüksek hızlı trenlerindeki yolcuları analiz etti. 19 Aralık 2019’dan 6 Mart 2020’ye kadar birlikte seyahat eden, süreleri 0-8 saat olan 2334 endeks hastasından ve 72.093 yakın temas kişisinden alınan verileri kullanarak aktarım riskini ölçtüler. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, bir indeks hastaya komşu yolcular en yüksek atak oranına (% 3,5) sahipti ve atak oranı artan mesafe ile azaldı, ancak seyahat süresi ile arttı. İndeks hastalarla yakın teması olan yolcuların genel saldırı oranı % 0.32 idi (Hu M 2020). SARS-CoV-2’nin uçuş sırasında aktarımı hakkında yakın zamanda yayınlanan bir inceleme, SARS-CoV’nin çok sayıda onaylanmış ve yayınlanmış uçuş içi aktarımının bulunmamasının cesaret verici olduğunu, ancak uçuşların güvenli olduğuna dair kesin bir kanıt olmadığını ortaya koymaktadır (Freedman 2020). Şu anda, durumsal verilere göre, maskelerin katı kullanımı koruyucu görünmektedir. Önceki çalışmalarda, SARS-CoV-2 iletimi, uçaklarda (Chen J 2020, Hoehl 2020) tarif edilmişti. Maske takmazsanız, işletme sınıfının sizi enfeksiyondan korumayacağını unutmayın. Vietnamlı bir grup, 2 Mart 2020’de Londra’dan Hanoi’ye 10 saatlik bir ticari uçuş olan VN54’teki (Vietnam Havayolları) yolcular arasında bir kümelenmeye ilişkin rapor verdi (o sırada yüz maskelerinin kullanımı uçaklarda veya havaalanları) (Khanh 2020). Etkilenen kişiler yolcular, mürettebat ve yakın temaslarıydı. Yazarlar, 217 yolcu ve mürettebatı nihai varış noktalarına kadar takip etti ve onlarla röportaj yaptı, test etti ve karantinaya aldı. SARS-CoV-2 enfeksiyonu tespit edilen 16 kişiden 12’si (% 75), tek semptomatik kişiyle birlikte business class’ta oturan yolculardı (saldırı oranı% 62). Oturuma yakınlık, artmış enfeksiyon riski ile güçlü bir şekilde ilişkiliydi (risk oranı 7.3,% 95 CI 1.2-46.2). SARS-CoV-2 pandemisinin en başından beri, kısmen süper yayıcı olaylarla bağlantılı bulaşma kümeleri rapor edilmiştir:

  • İş toplantısı, Güney Almanya, 20-21 Ocak (Rothe 2020)
  • Yolcu Gemisi, Yokohoma, Japonya, 4 Şubat (Rocklov 2020)
  • Kilise toplantısı, Daegu, Kore, 9 ve 16 Şubat (Kim 2020)
  • Dini toplantı, Mulhouse, Fransa, 17-24 Şubat (Kuteifan 2020)
  • Tıbbi danışma kurulu toplantısı, Münih, Almanya, 20-21 (Hijnen 2020)
  • Hemşirelik tesisi, King County, Washington, 28 Şubat (McMichael 2020)
  • Uçak gemileri: Theodore Roosevelt (Payne 2020) + Charles-de-Gaulle, Mart (Le Monde)
  • Koro (Hamner 2020) • Konser (Plautz 2020)
  • Evsizler barınağı, Boston, 28 Mart (Baggett 2020)

Anakara Çin’de 643 iletim kümesini oluşturan 1407 iletim çifti üzerinde yapılan bir çalışma, hane dışında meydana gelen 29 süper yayılan olay ile 34 süper yayıcı belirlendi (Xu XK 2020).

Sıcaklık ve İklim

Hala tam olarak anlaşılamamış bir başka değişken de ortam sıcaklığı ve nemdir. SARS-CoV-1 (2003): Koronavirüslerin bulaşması, iklim dahil çeşitli faktörlerden etkilenebilir (Hemmes 1962). 2003 SARS salgınına dönüp baktığımızda, ilk SARS virüsü olan SARS-CoV’nin kararlılığının sıcaklığa ve bağıl neme bağlı olduğunu görüyoruz. Hong Kong, Guangzhou, Pekin ve Taiyuan’dan yapılan bir araştırma, 2002/2003’teki SARS salgınının çevre sıcaklığı ile önemli ölçüde ilişkili olduğunu öne sürdü. Çalışma, SARS’ın ilkbaharda tekrar oluşma olasılığının sonbahar ve kış aylarına göre daha yüksek olduğuna dair bazı kanıtlar sağlamıştır (Tan 2005). SARS-CoV’nin 22–25 °C sıcaklıklarda ve % 40–50 bağıl nemde, yani tipik klimalı ortamlarda 5 günden daha uzun süre canlı kaldığı gösterilmiştir (Chan KH 2011). Ancak, 38° C’de ve % 80–90 bağıl nemde 24 saat sonra canlılık azaldı. SARS koronavirüsünün düşük sıcaklık ve düşük nem ortamında daha iyi stabilitesi, ilkbaharda ve klimalı ortamlarda subtropikal alanlarda (Hong Kong gibi) bulaşmasını kolaylaştırmış olabilir. Ayrıca, yüksek sıcaklık ve yüksek bağıl nem ortamına sahip tropik bölgelerdeki bazı Asya ülkelerinin (Malezya, Endonezya veya Tayland gibi) neden büyük SARS salgınlarına sahip olmadığını da açıklayabilir (Chan KH 2011). SARS-CoV-2 (2020): İklim faktörlerinin virüsün insan vücudu dışındaki hayatta kalmasını etkileyip etkilemediği ve ne ölçüde etkilediği ve yerel salgınları etkileyebileceği henüz net değil. SARS-CoV-2, oda sıcaklığında diğer virüsler gibi, örneğin herpes simpleks virüsü gibi kurutularak kolayca etkisiz hale getirilmez. Yukarıda bahsedilen bir çalışma, SARS-CoV-2’nin üç saate kadar paslanmaz çelik üzerinde, bakırda dört saate kadar, kartonda 24 saate kadar ve plastikte iki ila üç güne kadar aerosol (havada) olarak tespit edilebileceğini göstermiştir (van Doremalen 2020). Birkaç çalışma, düşük sıcaklığın SARS-CoV-2’nin (Wang 2020b, Tobías 2020) bulaşabilirliğini artırabileceğini ve kuzey yarımkürede yazın gelişinin COVID-19’un bulaşmasını azaltabileceğini öne sürüyor. COVID-19 insidansı ile hem azalan güneş ışınımı hem de artan nüfus yoğunluğu arasında olası bir ilişki tartışılmıştır (Guasp 2020). Simüle edilmiş güneş ışığının, simüle edilmiş tükürük veya kültür ortamında askıya alınan SARS-CoV-2’yi hızla etkisiz hale getirdiği ve paslanmaz çelik plakalarda kurutulduğu, 60 dakika boyunca karanlıkta önemli bir bozulma gözlenmediği bildirildi (Ratnesar-Shumate 2020). Bununla birlikte, başka bir çalışma, bulaşmanın daha yüksek sıcaklıklarda bile yüksek kalacağı sonucuna varmıştır (Sehra 2020). Özellikle Brezilya, Hindistan ve güney ABD’deki mevcut salgınlar – yüksek sıcaklığın olduğu bölgeler – COVID’in “bir mucize gibi basitçe ortadan kaybolduğu” umutlarını yumuşatmalıdır. Tek başına ılık ve nemli yaz koşullarının büyük ölçüde yeni önemli salgınları sınırlama olasılığı düşük olabilir (Luo 2020, Baker 2020, Collins 2020).

Görünüm

Çin’deki ilk SARS-CoV-2 salgınından 6 aydan daha kısa bir sürede, salgını harekete geçiren iletim dinamikleri ön plana çıkıyor. Şimdi, ikincil bulaşmaların yüksek bir yüzdesine (% 80’e kadar) bulaşıcı bireylerin küçük bir kısmının (%10 ila 20?: Adam 2020) ki; eğer durum böyleyse, o zaman ne kadar çok insan biraraya gelirse, bir süper yayıcının grubun parçası olma olasılığı o kadar yüksek olur. Artık aerosol iletiminin SARS-CoV-2 iletiminde önemli bir rol oynadığı kabul edilmektedir (Morawska 2020b, WHO 20200709, Prather 2020); durum böyleyse, aynı grup insanın etrafına bir duvar örmek ve bunların üzerine bir tavan koymak SARS-CoV-2 enfeksiyonu olasılığını daha da artırır. Nihayet, yüksek sesle bağırmanın ve konuşmanın, havada dakikalarca oyalanabilen ve saniyede binlerce oral sıvı damlası yaydığı anlaşılıyor (Anfinrud 2020, Stadnytskyi 2020, Chao 2020, Asadi 2019, Bax 2020); Eğer durum buysa, kapalı bir ortamda gruplanmış insanların etrafında gürültü (makineler, müzik) yaratmak, süper yayıcı bir etkinlik için mükemmel bir ortam yaratacaktır.

Önümüzdeki aylarda, bilim topluluğunun deneyecegi seyler;

  • SARS-CoV-2’nin iletiminde fomitlerin rolünü daha kesin bir şekilde tanımlamak;
  • süper yayılmanın sırlarını çözmek;
  • SARS-CoV-2 enfeksiyonunun başarılı bir şekilde “tohumlanmasına” dahil olan konakçı faktörlerin anlaşılmasını sağlamak;
  • Virüsün toplum düzeyinde bulaşmasında çocukların rolünü aydınlatmak;
  • İkinci Avrupa SARS-CoV-2 dalgasının oluşumunda genç yetişkinlerin rolünü açıklamak;
  • İnsanların daha büyük gruplar halinde toplanmasına izin verilmesi gereken koşulları açıklamaya devam etmek; Koronavirüs aşısı olmadan hiç kimse 2020 öncesi “normal” bir yaşam tarzına geri dönemeyecektir. Koronavirüs krizi için en umut verici çıkış stratejisi, milyarlarca insana güvenli ve ekonomik bir şekilde sunulabilen etkili bir aşıdır. Şöhret (bir sonraki Dr. Salk olmak mı?) ve paranin (bir sonraki Scrooge McDuck olmak mı?) motive ettigi binlerce araştırmacı günün her saati çalışıyor. Bir aşının dünya çapında bulunmasına kadar, uygulanabilir tek önleme planı, fiziksel uzaklaşma (Kissler 2020), yoğun test, vaka izolasyonu, temas takibi, karantina (Ferretti 2020) ve son (ancak imkansız olmayan) bir çare olarak yerel kısıtmalar ve sokağa çıkma yasaklarıdır.

Yeni Kaynaklar (5th Versiyon)

Aşağıdaki sayfalar, bir önceki baskıdan (Haziran-Ekim) bu yana yayınlanan yazılara kısa yorumlar ekliyor. Yorumlar https://covidreference.com/daily-science adresinden alınmıştır. Referansların tam listesi 130. sayfadan başlar.

Virüs

Zhou J, Otter JA, Price JR, et al. Investigating SARS-CoV-2 surface and air contamination in an acute healthcare setting during the peak of the COVID-19 pandemic in London. Clin Infect Dis. 2020 Jul 8:ciaa905. PubMed: https://pubmed.gov/32634826. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa905

Bir Londra hastanesinde yapılan kesitsel gözlemsel bir çalışmada, SARS-CoV-2, yüzeylerin 114/218 (% 52,3) ve 14/31 (% 38,7) hava örneklerinde tespit edildi, ancak hiçbir virüs kültürlenmedi. Beklendiği gibi, viral RNA’nın, diğer alanlara kıyasla COVID-19 hastalarının hemen işgal ettiği alanlarda bulunma olasılığı daha yüksek.

Schlottau K, Rissmann M, Graaf A, et al. SARS-CoV-2 in fruit bats, ferrets, pigs, and chickens: an experimental transmission study. Lancet Microbe July 07, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30089-6

Bir SARS-CoV-2 izolatının TCID50’si ile intranazal olarak aşılandığında, on iki meyve yarasası (Rousettus aegyptiacus), bir rezervuar konağının özelliklerini gösterdi ve 12 gelincik (Mustela putorius), etkili yayılma ile subklinik insan enfeksiyonunu taklit etti. Domuzlar (Sus scrofa domesticus) ve 20 tavuk (Gallus gallus domesticus, SARS-CoV-2 (Schlottau 2020) ile enfekte edilemeyebilir.

Bulaşma Yolları

Meyerowitz EA, Richterman A, Gandhi RT, Sax PE. Transmission of SARS-CoV-2: A Review of Viral, Host, and Environmental Factors. Ann Intern Med 2020, published 17 September. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-5008

Eric Meyerowitz ve ark. İnsanlarda SARS-CoV-2 aktarımının kanıtlarının kapsamlı bir incelemesini yaptılar (Meyerowitz 2020). Kilit noktaları:

  1. Solunum yolu iletimi, baskın bulaşma şeklidir.
  2. Dikey geçiş nadiren gerçekleşir; transplasental geçiş belgelenmiştir.
  3. Kediler ve gelincikler enfekte olabilir ve birbirlerine bulaştırabilir, ancak bugüne kadar insanlara bulaştığına dair bildirilmiş bir vaka yoktur; vizonlar birbirine ve insanlara aktarabilirler.
  4. Doğrudan temas ve fomite aktarımı varsayılmaktadır, ancak bunlar muhtemelen yalnızca alışılmadık bir iletim şeklidir.
  5. Canlı virüs tükürükten ve dışkıdan izole edilmiş ve viral RNA meni ve kan bağışlarından izole edilmiş olmasına rağmen, SARS-CoV-2’nin fekal-oral, cinsel veya kan yoluyla bulaştığını gösteren yollarla bildirilmiş vakası yoktur. Bugüne kadar bildirilmis 1 küme fekal-solunum yolu iletimi vardır.
AEROSOL, DAMLACIKLAR

Prather KA, Marr LC, Schooley RT, et al. Airborne transmission of SARS-CoV-2. Science 05 Oct 2020: eabf0521. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abf0521

Kimberly Prather ve meslektaşlarına göre, aerosolleri ve damlacıkları birbirinden ayırmak için terminolojiyi, tarihsel 5 μm değil, 100 μm’lik bir boyut eşiği kullanarak netleştirmeliyiz (Prather 2020). Bu boyut, aerodinamik davranışlarını, soluma yeteneklerini ve müdahalelerin etkinliğini daha etkili bir şekilde ayırır. Damlacıklar halindeki virüsler (100 μm’den büyük) tipik olarak kaynağın 2 m’si içinde saniyeler içinde yere düşer ve yakındaki bireylere minik gülleler gibi püskürtülebilir.

 

Bax A, Bax CE, Stadnytskyi V, Anfinrud P. SARS-CoV-2 transmission via speech-generated respiratory droplets. Lancet Inf Dis September 11, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30726-X

Tükürme herzaman olabilir. Bu grup etkileyici bir NEJM videosu yayınyarak, konuşmanın oluşturduğu oral sıvı damlacıklarını görselleştirdi ve normal konuşmanın önemli bir aktarım modu olabileceğini öne sürdü (Bax 2020).

Burada dört yazar, video deneylerinin gerçekçi olmadığını savunan diğer yazarların eleştirilerine şiddetle karşı çıktılar. Ayrıca, ince bir yoğun yeşil lazer ışığı tabakasının yaklaşık 10-15 cm arkasına yerleştirilmiş yüz ile “tükürme gerçeklesmesi” ifadesini konuşurken dört kişi tarafından yayılan konuşma damlacıklarını gösteren güzel yeni videolar da sağlıyorlar.

 

Anfinrud P, Stadnytskyi V, Bax CE, Bax A. Visualizing Speech-Generated Oral Fluid Droplets with Laser Light Scattering. N Engl J Med. 2020 May 21;382(21):2061-2063. PubMed: https://pubmed.gov/32294341. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMc2007800

Yeni video: https://www.youtube.com/watch?v=ooVjNth4ut8

Fennelly KP. Particle sizes of infectious aerosols: implications for infection control. Lancet Respir Med, July 24, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2213-2600(20)30323-4

Bazı patojenlerin yalnızca büyük damlacıklar halinde taşındığına dair gerçekten kanıt var mı? (Fennelly 2020) veya çeşitli solunum yolu enfeksiyonları olan hastalardan öksürük aerosolleri ve solunan nefes, aerosol boyut dağılımlarında çarpıcı benzerlikler gösterir mi? Şüphe durumunda, aileni ve kendini nasıl koruyacaksın?

 

Santarpia JL, Rivera DN, Herrera VL et al. Aerosol and surface contamination of SARS-CoV-2 observed in quarantine and isolation care. Sci Rep 10, 12732 (2020). Full-text: https://doi.org/10.1038/s41598-020-69286-3

Mart 2020’de Diamond Princess yolcu gemisinden tahliye edildikten sonra, ikisi biyo-koruma biriminde ve 9’u karantina biriminde olmak üzere 11 kişi Nebraska’da bir hastaneye kaldırıldı. Her iki birimin temel özellikleri şunlardır: (1) özel banyolu ayrı odalar; (2) negatif basınç odaları (> 12 ACH) ve negatif basınç koridorları; (3) anahtar kart erişim kontrolü; (4) el hijyeni ve odalar arasında eldiven değişimi dahil olmak üzere birime özgü enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) protokolleri; ve (5) temas ve aerosol koruması içeren personel için kişisel koruyucu ekipman (KKD). Joshua Santarpia ve meslektaşları, izole edilmiş bireylerden viral bulaşmayı incelemek için hava ve yüzey örnekleri topladı ve tüm örnekler arasında viral kontaminasyon tespit etti. Verileri, COVID-19 hastalarının etrafındaki SARS-CoV-2 çevresel kontaminasyonunun kapsamlı olduğunu ve hastane IPC prosedürlerinin, virüsün fomite ve potansiyel olarak havadan bulaşma riskini hesaba katması gerektiğini göstermektedir (Santarpia 2020).

 

Klompas M, Baker MA, Rhee C. Airborne Transmission of SARS-CoV-2: Theoretical Considerations and Available Evidence. JAMA. 2020 Aug 4;324(5):441-442. PubMed: https://pubmed.gov/32749495 . Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.12458

Kısa inceleme. Michael Klompas ve meslektaşlarına göre, aerosol bazlı iletimin asla gerçekleşmediği sonucuna varmak imkansızdır, ancak şu anda mevcut kanıtların dengesi, uzun menzilli aerosol tabanlı iletimin, SARS-CoV-2 iletiminin baskın modu olmadığını göstermektedir (Klompas 2020 ).

 

Chagla Z, Hota S, Khan S, Mertz D; International Hospital and Community Epidemiology Group. Airborne Transmission of COVID-19. Clin Infect Dis. 2020 Aug 11:ciaa1118. PubMed: https://pubmed.gov/32780799. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1118

Zain Chagla ve meslektaşları, Morawska L, Milton DK tarafından yazılan COVID-19’un Havadan İletimine Hitap Etme Zamanı adlı makaleyi tartışıyorlar, (Clin Infect Dis 2020, 6 Temmuz). Özellikle yetersiz havalandırılan kapalı, kalabalık ortamlarda aerosollerle bulaşma potansiyeli olduğu konusunda hemfikirler. Bununla birlikte, SARS-CoV-2’nin ana iletim modunun damlacıklar ve yakın temas yoluyla kısa menzilli olduğunu iddia ediyorlar. Tartışmanın nasıl devam ettiğini görmek için bu tek sayfalık yorumu okuyabilirsiniz (Chagla 2020).

 

Asadi S, Gaaloul ben Hnia N, Barre RS, et al. Influenza A virus is transmissible via aerosolized fomites. Nat Commun 11, 4062 (2020). Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-17888-w

SARS-CoV-2 damlacıklar ve fomitler muhtemelen aerosol yoluyla iletilebilirler. Dördüncü bir iletim yoluna, aerosol haline getirilmiş fomitlere alışmamız gerekecek mi? Nicole Bouvier ve meslektaşlarının önerdiği şey bu, ancak şimdilik yalnızca influenza A virüsü için geçerli. Kurutulmuş influenza virüsünün ortamda, kağıt mendiller gibi materyallerde ve canlı hayvanların vücutlarında, hava yoluyla enfeksiyonu hava yoluyla yeni memeli konakçılara aktarabilen solunum dışı toz partikülleri üzerinde aerosol haline getirilecek kadar uzun süre canlı kaldığını göstermektedir (Asadi 2020). Yakında aerosol haline getirilmiş fomitler aracılığıyla SARS-CoV-2 iletimi hakkında bir makale görecek miyiz?

 

Kang M, Wi J, Yuan J, et al. Probable Evidence of Fecal Aerosol Transmission of SARS-CoV-2 in a High-Rise Building. Ann Intern Med 2020, published 1 September. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-0928

 

Nanshan Zhong, Min Kang ve meslektaşları 3 ailede 9 enfekte hasta bildirdi. İlk ailenin koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) merkez üssü Wuhan’a seyahat öyküsü varken, diğer 2 ailenin seyahat öyküsü yoktu ve daha sonra semptomlar başladığını gözlemlediler. Aileler, ana banyolarda drenaj borularıyla birbirine bağlanan dikey hizalanmış 3 dairede yaşıyorlardı. Yazarlar, virüs içeren fekal aerosollerin, indeks hastaları tarafından kullanıldıktan sonra tuvalet sifonu sırasında ilişkili dikey yığında üretilmiş olabileceğini öne sürüyorlar (Kang M 2020). Bu rapor bize Mart 2003’te Hong Kong’daki Amoy Gardens sakinleri arasında meydana gelen ve üç haftadan daha kısa sürede toplam 320 SARS vakası olan SARS-1 salgınını hatırlatıyor (bkz. Www.SARSReference.com, sayfa 65).

Ayrıca bkz. Michael Gormley [Gormley M. SARS-CoV-2: Bir Binada Atık Su Tesisat Sistemleri ile Potansiyel İletim için Büyüyen Durum. Ann Intern Med 2020, 1 Eylül’de yayınlandı. Tam metin: https://doi.org/10.7326/M20-6134], atık su tesisat sistemlerinin, özellikle yüksek binalarda bulunanların, hem hemen SARS-CoV-2 bağlamında hem de uzun vadede, çünkü diğer zararlı patojenler için bir rezervuar olabilirler.

FOMİTLER

Mondelli MU, Colaneri M, Seminari E, et al. Low risk of SARS-CoV-2 transmission by fomites in real-life conditions. Lancet Infect Dis September 29, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30678-2

Bazıları SARS-CoV-2 iletimine yol açan çevresel kirlenmenin, standart temizleme prosedürleri ve önlemlerinin uygulanması şartıyla gerçek yaşam koşullarında meydana gelmesinin olası olmadığını iddia eden görüşleri tartışmaktadırlar. Cansız yüzeylerden bulaşma şansı muhtemelen şimdiye kadar tanınandan daha az sıklıkta görülmektedir (Mondelli 2020).

 

Yamagishi T, Ohnishi M, Matsunaga N, et al. Environmental sampling for severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 during COVID-19 outbreak in the Diamond Princess cruise ship. J Infect Dis. 2020 Jul 21:jiaa437. PubMed: https://pubmed.gov/32691828. Full-text: https://doi.org/10.1093/infdis/jiaa437

Japonya’daki erken salgında, Şubat 2020’de Diamond Princess yolcu gemisindeki yolcular ve mürettebat arasında birçok enfeksiyon meydana geldi. 1 Mart 2020’ye kadar, laboratuarda tespit edilen SARS-CoV-2 enfeksiyonu olan yaklaşık 700 kişi vardı ( Russell ve diğerleri, Yamagishi ve diğerleri ve Tabata ve diğerleri tarafından yazılan önceki makalelere bakınız). Yazarlar Diamond Princess yolcu gemisinde 22-23 Şubat 2020 tarihlerinde (geminin dezenfekte edilmesinden önce ve bazı yolcular ve mürettebat gemide kalırken) çevresel örnekleme yaptılar ve doğrulanmış COVID-19 vakalarının kaldığı kabinlerden örnekler aldılar, herhangi bir noktada teyit edilmiş vakası olmayan kabinler (kasasız kabinler) ve ortak alanları birleştirdiler. SARS-CoV-2 RNA, kabinlerin boşaltılmasından 1-17 gün sonra kasa kabinlerinden 601 numuneden 58’inde (% 10) virüs tespit edildi, ancak vakasız kabinlerde tespit edilmedi (Yamagishi 2020). Semptomatik (% 15, 28/189) ve asemptomatik vakalar (% 21, 28/131) için kabinler arasında algılama oranında fark yoktu. Örneklerin hiçbirinden SARS-CoV-2 virüsü izole edilmemiştir. Yazarlar, SARS-CoV-2’nin semptomatik ve asemptomatik hastalardan bulaşma riskinin benzer olabileceği ve çevresel yüzeylerin viral bulaşmada rol oynayabileceği sonucuna varmışlardır.

 

vvv Chen Y, Qin G, Chen J, et al. Comparison of Face-Touching Behaviors Before and During the Coronavirus Disease 2019 Pandemic. JAMA Netw Open 2020;3(7):e2016924. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.16924

Yüz maskesi takmak, yüze dokunma davranışlarının azalmasıyla gerçekten ilişkili mi? Soruyu yanıtlamak için Xing Li ve Sun Yatsen Üniversitesi, Guangzhou, Çin’den meslektaşları, Çin, Japonya, Güney Kore, Batı Avrupa’daki (örneğin İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya ve İtalya) ve ABD’de halka açık alanlarda maske takma ve yüze dokunma davranışını analiz etmek için, toplu taşıma istasyonlarında, caddelerde ve parklarda kaydedilen videoları kullanarak incelediler. Yazarlar, maske takmanın, özellikle gözlere, buruna ve ağza dokunma olmak üzere yüze dokunma davranışının azalmasıyla ilişkili olduğunu buldular (Chen Y 2020). Maske takarak yüze dokunma davranışlarının azaltılmasının COVID-19 salgınının azaltılmasına katkıda bulunabileceği sonucuna vardılar. Önümüzdeki aylar için bu harika haber olabilir.

Joonaki E, Hassanpouryouzband A, Heldt Cl, et al. Surface Chemistry Can Unlock Drivers of Surface Stability of SARS-CoV-2 in Variety of Environmental Conditions. Chem, August 06, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.chempr.2020.08.001

Viral yayılma, SARS-CoV-2’nin moleküler yapısı ve virüs yüzeyinin stabilitesi ile ilgili mevcut bilgilere güzel bir bakış. Edris Joonaki ve meslektaşları, SARS-CoV-2 yüzey adsorpsiyonunun potansiyel etkenlerini ve çeşitli çevre koşullarında stabiliteyi tartışdılar (Joonaki 2020).

 

Deng W, Bao L, Gao H, et al. Ocular conjunctival inoculation of SARS-CoV-2 can cause mild COVID-19 in rhesus macaques. Nat Commun 11, 4400 (2020). Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-18149-6

SARS-CoV-2 bulaşının ekstra solunum yollarını araştırıyorsanız, Chuan Qin, Wei Deng ve meslektaşlarının yazdığı makaleyi okumalısınız. Yazarlar beş rhesus makatını konjonktival, intratrakeal ve intragastrik olarak SARS-CoV-2 ile aşıladılar. Konjunktival olarak enfekte olmuş hayvan, nazolakrimal sistemde intratrakeal olarak enfekte hayvana göre daha yüksek bir viral yüke sahipti, ancak aynı zamanda hafif interstisyel pnömoni gösterdi, bu da farklı viral dağılımları düşündürdü (Deng W 2020).

Anneden Çocuğa

Vivanti AJ, Vauloup-Fellous C, Prevot S, et al. Transplacental transmission of SARS-CoV-2 infection. Nat Commun2020. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-17436-6

Belki de ilk belgelenmiş transplasental geçiş vakası. Fransız doktorlar, enfeksiyonu bulunan bir bebeğe sezaryen ile doğum yapan 23 yaşındaki bir COVID-19 hastasını bildirdi (Vivanti 2020). Viral yük, plasental dokudaki amniyotik sıvı veya maternal kandan çok daha yüksekti: bu, histolojik incelemede görülen inflamasyon bulguları ile tutarlı olan, virüsün plasental hücrelerde varlığını gösterir. İyi haber: bebeğim iyi.

Chambers C, Krogstad P, Betrand K, et al. Evaluation for SARS-CoV-2 in Breast Milk From 18 Infected Women. JAMA August 19, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.15580

Anne sütündeki SARS-CoV-2 tespiti ile ilgili bazı vaka raporları bulunmaktadır. Christina Chambers ve meslektaşları, enfekte olmuş 18 kadından 64 anne sütü örneğini inceledi. SARS-CoV-2 RNA bir süt örneğinde tespit edilmiş olmasına rağmen, bu örnek için viral kültür negatifti. Bu veriler, SARS-CoV-2 RNA’nın replikasyona yetkin virüsü temsil etmediğini ve anne sütünün bebek için bir enfeksiyon kaynağı olmayabileceğini göstermektedir (Chambers 2020).

KEDİLER VE KÖPEKLER

Patterson EI, Elia G, Grassi A, et al. Evidence of exposure to SARS-CoV-2 in cats and dogs from households in Italy. bioRxiv 23 July 2020. Full-text: https://doi.org/10.1101/2020.07.21.214346

Nicola Decaro ve meslektaşları, 2020 bahar salgınının zirvesinde kuzey İtalya’daki 817 evcil hayvanda SARS-CoV-2 enfeksiyonunu değerlendirdi. Hiçbir hayvan PCR pozitif test edilmemiş olsa da, köpeklerin % 3,4’ü ve kedilerin % 3,9’u ölçülebilir SARS-CoV-2 nötralize edici antikor titrelerine sahipti; COVID-19 pozitif hanelerden köpeklerin pozitif test etme olasılığı, COVID-19 negatif hanelerden gelenlere göre önemli ölçüde daha yüksek. (Patterson 2020). Yazarlar deneyimlerinden, enfekte evcil hayvanların SARS-CoV-2’nin insanlara bulaşmasında aktif bir rol oynamasının olası olmadığı sonucuna varıyorlar. Yalnızca enfekte vizon çiftliklerinde karşılaşılan yüksek hayvan popülasyonu yoğunlukları gibi özel durumlarda, hayvandan insana bulaşma olasılığı olabilir.

Garigliany M, Van Laere AS, Clercx C, et al. SARS-CoV-2 Natural Transmission from Human to Cat, Belgium, March 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Aug 12;26(12). PubMed: https://pubmed.gov/32788033. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2612.202223

Liège, Belçika’dan Mutien Garigliany ve meslektaşları, insandan kediye bulaştığını bildirdi. Bir ev kedisi, sahibi tarafından salgılanan SARS-CoV-2 virüsü ile üretken bir şekilde enfekte oldu ve enfeksiyon, ölümcül olmayan ancak yine de şiddetli bir hastalığa neden oldu (Garigliany 2020).

 

İletim Etkinliği

Nakledici

Rockett RJ, Arnott A, Lam C, et al. Revealing COVID-19 transmission in Australia by SARS-CoV-2 genome sequencing and agent-based modeling. Nat Med 2020 Jul 9. PubMed: https://pubmed.gov/32647358. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41591-020-1000-7

Bu araştırmacılar, Avustralya’daki COVID-19 kontrolünün ilk 10 haftasında enfekte hastaların bir alt popülasyonunda SARS-CoV-2’nin neredeyse gerçek zamanlı genom dizilemesinin katma değerini incelediler. Mevcut epidemiyolojik verilerin doğrudan bağlantıları tanımlayamadığı vakaların % 38,7’sini (209’un 81’i) kümelemek için genomik kanıt kullanılmamıştır (Rockett 2020). Bu, seyahat öyküsü olmayan diğer vakalarla birlikte yurtdışından yeni varış öyküsü olan vakaların % 12.4’ünü (209’un 26’sı) ve bilinmeyen epidemiyolojik bağlantıları olan yerel olarak edinilmiş vakaların % 5.3’ünü (11/209) içeriyordu. 209 vakanın yirmi ikisi (% 10,5) epidemiyolojik olarak “yerel olarak edinilmiş – temas kimliği belirlenmemiş” olarak sınıflandırıldı.

Park YJ, Choe YJ, Park O, et al. Contact Tracing during Coronavirus Disease Outbreak, South Korea, 2020. Emerg Infect Dis October 2020. Full-text: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/10/20-1315_article

Yazarlar, 59.073 kişi arasından 5.706 COVID-19 indeks hastasını analiz ettiler. 10.592 hane halkının % 11.8’inde COVID-19 vardı; çocuklarla temas oranları yetişkinlerden daha yüksekti. Hanehalkı olmayan 48,481 kişiden % 1,9’unda COVID-19 vardı. İlginç bir şekilde, en yüksek COVID-19 oranı (% 18.6) okul çağındaki çocukların (Park YJ 2020) hanehalkı temaslarında ve en düşük (% 5.3) 0–9 yaş arası çocuklarda okullarn kapanma ortasında hanehalkı temaslarında bulundu.

Milani GP, Bottino I, Rocchi A, et al. Frequency of Children vs Adults Carrying Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 Asymptomatically. JAMA Pediatr. Published online September 14, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2020.3595

İlk raporlar, genellikle asemptomatik olan çocukların SARS-CoV-2 bulaşmasını kolaylaştırabileceklerini ve yerel salgınları artırabileceklerini ileri sürdü. Burada Carlo Agostini, Gregorio Milani ve meslektaşları Milano’da hastaneye kaldırılan kişiler arasında bir araştırma yaptı. SARS-CoV-2 enfeksiyonunun herhangi bir semptomu veya belirtisi olmayan çocukların yaklaşık % 1’i ve yetişkinlerin % 9’u SARS-CoV-2 için pozitif olarak test edildi. Yazarlar, verilerinin, çocukların SARS-CoV-2’yi asemptomatik olarak yetişkinlerden daha yüksek risk altında taşıdıkları hipotezini desteklemediği sonucuna varmışlardır (Milani 2020). Dikkat: geriye dönük bir analiz.

 

Luo L, Liu D, Liao X, et al. Contact Settings and Risk for Transmission in 3410 Close Contacts of Patients With COVID-19 in Guangzhou, China: A Prospective Cohort Study. Ann Intern Med. 2020 Aug 13. PubMed: https://pubmed.gov/32790510. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-2671

Chen Mao ve meslektaşları, 13 Ocak ve 6 Mart 2020 tarihleri arasında 391 SARS-CoV-2 enfeksiyonlu indeks vakasının 3410 yakın temasını izledi. 127 kişi (% 3.7) ikincil olarak enfekte oldu. Hanehalkı ortamı (% 10.3) ile karşılaştırıldığında, ikincil saldırı oranı, sağlık hizmeti ortamlarında (% 1.0) ve toplu taşımada ki (% 0.1) maruziyetlere oranla daha düşüktü. İlginç bir şekilde, beklenmedik bir şekilde olmasa da, ikincil atak oranı, indeks vakaların ciddiyetiyle arttı, asemptomatik vakalar için % 0.3’ten hafif için% 3.3’e, orta için % 5.6’ya ve şiddetli veya kritik vakalar için % 6.2’ye kadar yükseldi (Luo L 2020). Ekspektorasyonlu indeks vakaları daha yüksek sekonder enfeksiyon riski ile ilişkilendirildi (ekspektorasyonsuz indeks vakalar için % 13.6’ya karşı % 3.0).

Xie W, Campbell S, Zhang W. Working memory capacity predicts individual differences in social-distancing compliance during the COVID-19 pandemic in the United States. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020 Jul 10:202008868. PubMed: https://pubmed.gov/32651280. Full-text: https://doi.org/10.1073/pnas.2008868117

 

Araştırmaya katılan 850 ABD vatandaşı arasında, yazarlar sosyal mesafe uyumluluğunun çalışma belleği (WM) kapasitesindeki bireysel farklılıklar tarafından tahmin edilebileceğini buldular. WM, devam eden diğer zihinsel faaliyetlerin hizmetinde kısa bir süre boyunca sınırlı miktarda bilgi tutar. Sınırlı kapasitesi zihinsel işlevlerimizi kısıtlar, öyle ki daha yüksek WM kapasitesi genellikle daha iyi bilişsel ve duygusal sonuçlar ile ilişkilendirilir. Kayda değer bir şekilde, WM kapasitesinin sosyal mesafe uyumundaki bireysel farklılıklara benzersiz katkısı, diğer psikolojik ve sosyoekonomik faktörlerle (örn. Ruh hali, kişilik, eğitim ve gelir seviyeleri) açıklanamaz. Yazarların bilimsel bir dil kullanarak gizledikleri mesaj daha net söylenebilir: Otobüste maske takmayan bir adam görürseniz: zavallı aptal, yaklaşmayın. WM kapasitesi zayıf (Xie W 2020).

 

Rhee C, Kanjilal S, Baker M, et al. Duration of SARS-CoV-2 Infectivity: When is it Safe to Discontinue Isolation? Clinical Infectious Diseases, 25 August 2020, ciaa1249. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1249

Kalıcı olarak pozitif RT-PCR’ler genellikle replikasyona yetkin virüsü yansıtmaz. SARS-CoV-2 enfeksiyonu, hafif-orta derecede hastalarda yaklaşık 10 gün ve ağır-kritik derecede hasta ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda 15 gün sonra hızla sıfıra yakın bir seviyeye düşer (Rhee 2020). Bu inceleme, SARS-CoV-2’nin bulaşıcılık süresine ilişkin bugüne kadarki kanıtları özetlemektedir.

 

Singanayagam A, Patel M, Charlett A. Duration of infectiousness and correlation with RT-PCR cycle threshold values in cases of COVID-19, England, January to May 2020. Euro Surveill. 2020;25(32). Full-text: https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.32.2001483

“Viral yük” ve bulaşıcılık hakkında daha fazla bilgiler bulabilirsiniz. Virüs kültürü, RT-PCR ile SARS-CoV-2 pozitif test edilen 324 örnekten (253 vakadan) denendi. RT-PCR döngü eşiği (Ct) değerleri, yetiştirilebilir virüs ile güçlü bir şekilde ilişkilendirilmiştir. Virüs kültürleme olasılığı, Ct> 35 olan numunelerde % 8’e ve başlangıcından 10 gün sonra % 6’ya (% 95 CI:% 0.9-31.2) kadar düştü; asemptomatik ve semptomatik kişilerde benzerdi (Singanayagam 2020).

 

Lesho E, Reno L, Newhart D, et al. Temporal, Spatial, and Epidemiologic Relationships of SARS-CoV-2 Gene Cycle Thresholds: A Pragmatic Ambi-directional Observation. Clinical Infectious Diseases, 25 August 2020, ciaa1248. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1248

Aynı yön. 70 hastadan oluşan bu prospektif seri örnekleme, klinik olarak ilgili döngü eşiklerini (Ct, “viral yük”), yani 9, 26, meydana gelen 24 (“yüksek viral yük”), 34 ve> 40 (“negatif”) Ct’yi semptom başlangıcından 36 gün sonra ortaya çıkardı.. Irk, cinsiyet veya kortikosteroidlerin RNA pozitifliğini etkilediği görülmedi. 180 hastanın geriye dönük bir analizi, ilk Ct’nin yatış veya yoğun bakım gereksinimi ile ilişkili olmadığını ortaya koydu (Lesho 2020).

 

Lopez AS, Hill M, Antezano J, et al. Transmission Dynamics of COVID-19 Outbreaks Associated with Child Care Facilities — Salt Lake City, Utah, April–July 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ePub: 11 September 2020. Full-text:  http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6937e3

Cuc Tran, Adriana Lopez ve meslektaşları, çocuk bakım tesislerinde SARS-CoV-2 enfeksiyonu kapmış 12 çocuğu anlatıyor. Hepsinin semptomları hafifti veya hiç yoktu. Virüsü tesis dışı 46 temastan en az 12’sine (% 26) bulaştırdılar (Lopez 2020). Yazarlar, semptomları olmayan çocukları test etmenin, çocuk bakımı katılımcılarından aile üyelerine bulaşma kontrolünü iyileştirebileceği sonucuna varmışlardır.

 

Schwartz NG, Moorman AC, Makaretz A, et al. Adolescent with COVID-19 as the Source of an Outbreak at a 3-Week Family Gathering — Four States, June–July 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ePub: 5 October 2020. Full-text: http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6940e2

Çocuklar, semptomları hafif olsa bile, COVID-19 salgınlarının kaynağı olarak hizmet edebilir (Schwartz 2020). Beş haneden oluşan 3 haftalık bir aile toplantısı sırasında meydana gelen bu salgında, şüpheli birincil hasta 13 yaşında bir ergen oldu. Aynı evde kalan 14 kişiden 12’sinde semptomlar görüldü. Dikkat çekici bir şekilde, iki uzun ziyaret sırasında (10 ve 3 saat) aile toplantısı sırasında yüz maskeleri olmadan dışarıda fiziksel mesafeyi koruyan altı aile üyesinden hiçbiri semptom gelişmedi.

İLETİM

Lewis NM, Chu VT, Ye D, et  al. Household Transmission of SARS-CoV-2 in the United States. Clinical Infectious Diseases, 16 August 2020. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1166

Nathaniel M Lewis ve meslektaşları, SARS-CoV-2’nin hanehalkı ikincil enfeksiyon oranını (SIR) tahmin etmeye, Utah ve Wisconsin’deki 58 hanede ikincil enfeksiyon için potansiyel risk faktörlerini değerlendirmeye çalıştı. 188 hanede temaslı olanın elli ikisi ikincil enfeksiyonlar kazanmıştır (SIR:% 28,% 95 CI:% 22-34). Dikkat çekici bir şekilde, bağışıklığı baskılanmış durumları olan COVID-19 hastalarıyla ev içi temas, (OR: 15.9,% 95 CI: 2.4–106.9) diabetes mellitus olan ev içi kişilerde (OR: 7.1,% 95 CI: 1.2–42.5) (Lewis 2020) enfeksiyon riskinin daha da arttığını gözlemlediler.

 

Wilson RF, Sharma AJ, Schluechtermann S, et al. Factors Influencing Risk for COVID-19 Exposure Among Young Adults Aged 18–23 Years — Winnebago County, Wisconsin, March–July 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ePub: 9 October 2020. DOI: http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6941e2

Hala ABD’de: Genç yetişkinler arasında COVID-19 riskini etkileyebilecek davranışlar hangileridir? Uzak bir ABD Bölgesinde, akran baskısı, yanlış bilgiler, çelişkili mesajlara veya maskelerle ilgili karşıt görüşlere maruz kalma düşük hastalık sonuçlarıydı. (Wilson 2020). Bilimsel olarak esinlenmiş bir ulusal önleme politikası yardımcı olabilirdi.

 

Asadi S, Cappa CD, Barreda S, et al. Efficacy of masks and face coverings in controlling outward aerosol particle emission from expiratory activities. Sci Rep 10, 15665 (2020). Full-text: https://doi.org/10.1038/s41598-020-72798-7

Maskeler süper yayıcılarla çalışır! William D. Ristenpart, Sima Asadi ve meslektaşları, farklı tipte medikal dereceli veya ev yapımı maskeler takarken çeşitli ekspiratuar aktiviteler gerçekleştiren sağlıklı insanlar tarafından mikron ölçekli aerosol partiküllerinin dışa doğru emisyonlarını ölçtüler. Hem cerrahi maskeler hem de icat edilmemiş KN95 respiratörler, konuşma ve öksürme sırasında dışarıya doğru partikül emisyon oranlarını ortalama % 90 ve % 74 oranında azalttı. Bu maskeler, benzer şekilde, belirsiz nedenlerle öksürük yoluyla ortalamadan iki kat daha fazla ekspiratuar partikül salgılayan öksüren bir süper-göndericinin dışarıya doğru partikül emisyonunu azalttı (Asadi 2020). İlginç bir yardımcı bulgu: İnsanlar daha yüksek sesle konuşurlar, ancak maske takarken daha yüksek sesle öksürmezler.

 

Hendrix MJ, Walde C, Findley K, Trotman R. Absence of Apparent Transmission of SARS-CoV-2 from Two Stylists After Exposure at a Hair Salon with a Universal Face Covering Policy — Springfield, Missouri, May 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 14 July 2020. Full-text: http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6928e2

Maskelerden hiç bahsettik mi? Onaylanmış COVID-19 ile semptomatik iki saç stilistine maruz kalan 139 danışan arasında hem stilistler hem de müşteriler yüz maskeleri takarken, tek bir semptomatik ikincil vaka görülmedi; SARS-CoV-2 için test edilen 67 müşteri arasında tüm testler negatifti (Hendrix 2020). En az bir saç stilisti bulaşıcıydı: dört yakın ev teması (muhtemelen maskesiz) hastalandı.

 

Wang X, Ferro EG, Zhou G, Hashimoto D, Bhatt DL. Association Between Universal Masking in a Health Care System and SARS-CoV-2 Positivity Among Health Care Workers. JAMA. 2020 Jul 14. PubMed: https://pubmed.gov/32663246. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.12897

Yine evrensel maskeleme: Mart 2020’de, Massachusetts’teki en büyük sağlık sistemi (12 hastane,> 75.000 çalışan) olan Mass General Brigham, tüm SHÇ’ler ve cerrahi maskeli hastalar için evrensel maskeleme uyguladı. Müdahale öncesi dönemde, SARS-CoV-2 pozitiflik oranı, 3,6 günlük bir vaka ikiye katlanarak arttı. Müdahale süresi boyunca, pozitiflik oranı, müdahale öncesi döneme kıyasla % 14,65’ten % 11,46’ya, günlük ağırlıklı ortalama düşüş % 0,49 ve net eğim değişikliği % 1,65 ek düşüşle doğrusal olarak azaldı (Wang X 2020).

 

Contejean A, Leporrier J, Canouï E, et al. Comparing dynamics and determinants of SARS-CoV-2 transmissions among health care workers of adult and pediatric settings in central Paris. Clin Infect Dis. 2020 Jul 15:ciaa977. PubMed: https://pubmed.gov/32663849. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa977

Bu prospektif çalışma, Paris’in merkezinde bulunan bir üniversite hastanesinin 1500 yataklı bir yetişkin ve 600 yataklı bir pediatrik ortamını karşılaştırdı. 24 Şubat’tan 10 Nisan 2020’ye kadar tüm semptomatik sağlık sektörü çalışanları tarandı. Atak oranları yetişkin ve pediatrik ortamda sırasıyla % 3.2 ve % 2.3 idi (p = 0.0022). Yetişkin ortamında, SHÇ daha sık olarak PPE’siz COVID-19 hastalarına maruz kaldığını bildirmiştir (% 25’e karşı % 15, p = 0.046) (Contejean 2020). Toplam sağlık sektörü vakası sayısı 23 Mart’ta zirveye ulaştı, ardından önleyici tedbirlerdeki (evrensel tıbbi maskeleme ve KKD dahil) sürekli artışla birlikte yavaş yavaş azaldı. Kalan aktarımlar, teşhis edilmemiş hastalar veya meslektaşlarla olan maruziyetlerle ilgiliydi, ancak ev dışı bakım tesislerine bakmakta olan çocuklarla temaslarla ilgili değildi.

 

Brooks JT, Butler JC, Redfield RR. Universal Masking to Prevent SARS-CoV-2 Transmission—The Time Is Now. JAMA July 14, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.13107

Veriler artık açık. İlk olarak, halk sağlığı görevlilerinin, halkın kumaş yüz örtülerinin ne zaman ve nasıl giyileceğini açıkça anlamasını sağlamaları gerekir. İkinci olarak, fiziksel rahatlığı ve kullanım kolaylığını genişletmek için inovasyona ihtiyaç vardır. Üçüncüsü, halkın topluluk maskelemesini normalleştiren tutarlı, açık ve çekici mesajlaşmaya ihtiyacı var (Brooks 2020). Yazarlara göre, bez yüz kaplamalarının geniş çapta benimsenmesi bir yurttaşlık görevidir, günlük yaşamımızda küçük bir uyarlama, gelgiti değiştirmeye yardımcı olabilecek oldukça etkili bir düşük teknolojili çözüme dayanmaktadır.

 

Stewart CL, Thornblade LW, Diamond DJ, Fong Y, Melstrom LG. Personal Protective Equipment and COVID-19: A Review for Surgeons. Ann Surg. 2020 Aug;272(2):e132-e138. PubMed: https://pubmed.gov/32675516. Full-text: https://doi.org/10.1097/SLA.0000000000003991

Bu gözlemsel çalışma, Hindistan’ın Chennai kentindeki sağlık çalışanlarında yüz siperlerinin (polietilen tereftalattan yapılmış) kullanımından önce ve sonra bulaşmayı açıklamaktadır. Yüz kalkanlarının tanıtılmasından önce, 31.164 kişiyle 5.880 evi ziyaret ederken 12/62 işçi enfekte oldu (222 SARS-CoV-2 için pozitif). Girişten sonra, danışmanlık sağlamaya devam eden ve 118.428 kişiyle (2682 pozitif) 18.228 evi ziyaret eden 50 işçi (daha önce enfekte olmamış) arasında enfeksiyon meydana gelmedi (Bhaskar 2020).

 

Link-Gelles R, DellaGrotta AL, Molina C, et al. Limited Secondary Transmission of SARS-CoV-2 in Child Care Programs — Rhode Island, June 1–July 31, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ePub: 21 August 2020. Full-text: http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6934e2

Ruth Link-Gelles ve diğerleri. Rhode IsLand’deki 666 çocuk bakım programından dördünde yeniden açılmalarına izin verilen olası bir ikincil aktarımı rapor etti. Diğer 662 çocuk bakımı programında ikincil aktarımın görünürdeki yokluğu, muhtemelen SARS-CoV-2 iletimini, özellikle de maksimum sınıf boyutları ve yetişkinler için yüz maskelerinin kullanımının kontrol altına alınması çabalarının bir sonucuydu (Link-Gelles 2020). Yazarlar, mevcut CDC tavsiyelerine bağlılığın, yetişkinler tarafından maske takması, yerleşik öğrenci-öğretmen grupları arasındaki karışımı sınırlama, hasta olduğunda evde kalma ve sık dokunulan yüzeyleri temizleme ve dezenfekte etme dahil olmak üzere çocuk bakımı ortamlarında bulaşmayı azaltmada kritik olmaya devam ettiğini sonucuna varmaktadır.

 

Simha PP, Rao PSM. Universal trends in human cough airflows at large distances featured. Physics of Fluids 32, 081905 (2020). Published 25 August. Full-text: https://doi.org/10.1063/5.0021666

İnce damlacıklar maske katmanlarından geçebilir ve yerçekimi nedeniyle çöken daha büyük damlacıkların aksine dışarı verilen hava akışı tarafından taşınır. Şimdi, Padmanabha Prasanna Simha ve Prasanna Simha Mohan Rao, çeşitli ağız kapatma senaryoları altında öksürüklerin akış alanlarını görselleştiriyor. Sonuçlar:

  1. N95 maskeleri, öksürüğün yatay olarak yayılmasını azaltmada en etkilidir (yayılma: 0.1 ve 0.25 metre).
  2. Basit bir tek kullanımlık maske yayılmayı 0,5 metreye indirebilirken, üstü örtülmemiş bir öksürük 3 metreye kadar hareket edebilir.
  3. Dirseğe doğru öksürüyor musunuz? Çok etkili değil! Bir manşonla kapatılmadıkça, çıplak bir kol, hava akışını engellemek için gerekli olan buruna karşı uygun sızdırmazlığı oluşturamaz ve bir öksürük, herhangi bir açıklıktan sızabilir ve birçok yönde yayılabilir (Prasanna Simha 2020).
İLETİM DÜZENEĞİ

Gebrekidan S, Bennhold K, Apuzzo M, Kirkpatrick DD. Ski, Party, Seed a Pandemic: The Travel Rules That Let Covid-19 Take Flight. The New York Times 2020 published 1 October. Full-text: https://www.nytimes.com/2020/09/30/world/europe/ski-party-pandemic-travel-coronavirus.html

ISCHGL, Avusturya – Dünyanın dört bir yanından Avusturya Alplerinin en ünlü beldelerinde kayak yapmak için geldiler … (Gebrekidan 2020).

 

Lednicky JA, Lauzardo M, Hugh Fan Z, et al. Viable SARS-CoV-2 in the air of a hospital room with COVID-19 patients. Int J Infect Dis. 2020 Sep 16:S1201-9712(20)30739-6. PubMed: https://pubmed.gov/32949774. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.09.025

John A. Lednicky ve meslektaşları, iki COVID-19 hastasından 2 ila 4.8 metre uzakta toplanan hava örneklerinden canlı virüsü izole etti (Lednicky 2020). İzole edilen SARS-CoV-2 suşunun genom sekansı, aktif enfeksiyonu olan hastadan NP swabından izole edilenle aynıydı. Canlı viral konsantrasyonların tahminleri 6 ila 74 TCID50 ünite /L hava arasında değişmiştir.

Freedman DO, Wilder-Smith A. In-flight Transmission of SARS-CoV-2: a review of the attack rates and available data on the efficacy of face masks. Journal of Travel Medicine September 25. Full-text: https://doi.org/10.1093/jtm/taaa178.

Uçuşlar sırasındaki salgınların gözden geçirilmesi. Yazarlara göre, SARS-CoV’nin çok sayıda onaylanmış ve yayınlanmış uçuş sırasında yayınlarının bulunmaması, el ilanlarının güvenli olduğuna dair kesin bir kanıt değil ama cesaret verici. Şu anda, durumsal verilere dayanarak, maskelerin sıkı kullanımı koruyucu görünmektedir (Freedman 2020). Katı maskeleme protokolleri ile uçuş sırasında iletim riskini ölçmek için yapılandırılmış ileriye dönük çalışmalar şimdi en acil olanıdır.

 

Khanh NC, Thai PQ, Quach H-L, Thi NA-H, Dinh PC, Duong TN, et al. Transmission of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 during long flight. Emerg Infect Dis 2020, published 18 September. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2611.203299

Yazarlar, 2 Mart 2020’de Londra’dan Hanoi’ye 10 saatlik bir ticari uçuş olan VN54’te (Vietnam Havayolları) yolcular arasında bir grup vaka bildirdiler. SARS-CoV-2 enfeksiyonu tespit edilen 16 kişiden 12’si (75 %) tek semptomatik kişi ile birlikte business class’ta oturan yolculardı (saldırı oranı % 62) (Khanh 2020). Yazarlar, şu anda havayolu endüstrisi tarafından tavsiye edilen orta koltukların bloke edilmesinin teoride bazı uçuş sırasında iletim olaylarını önleyebileceğini, ancak aşırı yayılma olaylarını önlemek için yetersiz göründüğünü keşfettiler. Uzun uçuşlar sırasında SARS-CoV-2’nin uçak içi aktarımı riskinin buldundugundan, oturma düzenlerinin hatta first-class da uçanların bile temas mesafeleri göz önünde bulundurularak ayarlanması gerekmektedir. (2 Mart tarihinde uçaklarda veya havalimanlarında yüz maskesi kullanımının zorunlu olmadığını ve uçakta sosyal mesafenin olmadığını unutmayın).

 

Chen J, He H, Cheng W, et al. Potential transmission of SARS-CoV-2 on a flight from Singapore to Hanghzou, China: An epidemiological investigation. J Trav Med 2020, Jul 6, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.tmaid.2020.101816

Singapur’dan Çin’deki Hangzhou’ya (Boeing 787, 5 saatlik uçuş, koltuk doluluk oranı % 89) uçuştaki 335 yolcu arasından, tüm yolcular arasında toplam 16 COVID-19 hastası teşhis edildi ve % 4.8 saldırı oranı saptandı. Bununla birlikte, dikkatli bir araştırmanın ardından, uçuş sırasında enfekte olduğu anlaşılan yalnızca bir vaka belirlendi (Chen J 2020). Yaklaşık bir saat boyunca Wuhan’dan enfekte olmuş dört yolcunun yanında oturduğu (bir koltuğu hareket ettirmişti) ve uçuş sırasında yüz maskesini doğru şekilde takmadığı tespit edildi. Diğer 15 yolcudaki enfeksiyon kaynakları karmaşıktı ve yolcular enfeksiyonlarını Wuhan’da turdan önce veya uçağa binmeden önce grup turu sırasında kapmış olabilirlerdi.

 

Hoehl S, Karaca O, Kohmer M, et al. Assessment of SARS-CoV-2 Transmission on an International

Flight and Among a Tourist Group. JAMA Netw Open August 18, 2020, 3(8). Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.18044

Tel Aviv’den Frankfurt’a 4,5 saatlik bir uçuşta 7 endeks vakası olan iki muhtemel SARS-CoV-2 yayını. Her iki yolcu da bir indeks kasanın iki sırası içinde oturuyordu (Hoehl 2020). Yazarlara göre, yolcuların maske takması durumunda oranın daha da düşmüş olabileceği tahmin edilebilir.

Plautz J. Is it safe to strike up the band in a time of coronavirus? Science, 17 July 2020. Full-text: https://www.sciencemag.org/news/2020/07/it-safe-strike-band-time-coronavirus

 

2 metre uzakta tutmak trompetten tam güçle korunmak için yeterli mi? Deneyin, öğrenin! Beş müzisyen öğrenci – bir soprano şarkıcı, klarnet, flüt, Fransız kornosu ve trompetçiler – teker teker temiz bir odada tanıtın ve kısa bir solo parça çalmalarına izin verin (Plautz 2020).

 

Hu M, Lin H, Wang J, et al. The risk of COVID-19 transmission in train passengers: an epidemiological and modelling study. Clin Infect Dis 2020, published 29 July. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1057

COVID-19 çağında tren yolculuğu ne kadar riskli? Bu soruyu cevaplamak için Çin yüksek hızlı trenlerindeki yolcuları analiz edildi. Jinfeng Wang ve meslektaşları, 19 Aralık 2019’dan 6 Mart 2020’ye kadar birlikte seyahat süreleri 0-8 saat olan 2.334 endeks hastasından ve 72.093 yakın temaslıdan alınan verileri kullanarak bulaşma riskini ölçtüler. Yolcular arasında saldırı oranı (% 3,5) ve saldırı oranı mesafe arttıkça azaldı, ancak birlikte seyahat süresi arttıkça arttı. İndeks hastalarla yakın teması olan yolcuların genel saldırı oranı % 0.32 idi (Hu M 2020). Yazarın sonucu: COVID salgınları sırasında, trenler gibi kapalı alanlarda toplu taşıma ile seyahat ederken koltuk mesafesini artırın ve yolcu yoğunluğunu azaltın.

 

Shen Y, Li C, Dong H. Community Outbreak Investigation of SARS-CoV-2 Transmission Among Bus Riders in Eastern China. JAMA Intern Med, September 1, 2020. Full-text: https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2770172

Otobüse binerseniz, pencerenin yanındaki koltukları seçin (ve açın). 19 Ocak 2020’de 68 kişi (kaynak hasta dahil) bir ibadet etkinliğine katılmak için 100 dakikalık bir gidiş-dönüş yolculuğunda otobüse bindi. Toplamda 24’ü (% 35) olaydan sonra COVID-19 tanısı aldı. Yazarlar, her yolcu için koltuk belirleyebildi ve otobüs koltuklarını yüksek riskli ve düşük riskli bölgelere ayırdı (Shen Y 2020). Yüksek riskli bölgelerdeki yolcular, düşük riskli bölgelerdekilere göre orta düzeyde ancak anlamlı olmayan bir şekilde daha yüksek COVID-19 alma riskine sahipti. Otobüsün 3 koltuklu tarafında, indeks hastanın yanında oturan yolcu dışında, otobüs penceresine yakın koltuklarda oturan yolculardan hiçbirinde enfeksiyon gelişmedi. Ek olarak, otobüs kapısına yakın oturan sürücü ve yolcular da enfeksiyon geliştirmedi ve çalıştırılabilir bir pencerenin yanında oturan sadece 1 yolcu enfeksiyon geliştirdi. Otobüsün endeks vakasına yakın kısmında önemli ölçüde artmış bir riskin olmaması, virüsün havadan yayılmasının, gözlemlenen oldukça yüksek saldırı oranını en azından kısmen açıklayabileceğini düşündürdü.

 

Luo K, Lei Z, Hai Z, et al. Transmission of SARS-CoV-2 in Public Transportation Vehicles: A Case Study in Hunan Province, China. Open Forum Infectious Diseases 13 September 2020, ofaa430. Full-text: https://doi.org/10.1093/ofid/ofaa430

Bir otobüste iletim. Tur otobüsü, 11,3 metre uzunluğunda ve 2,5 metre genişliğinde, 49 koltuklu, 2,5 saatlik yolculuk sırasında tüm pencereleri kapalı ve havalandırma sistemi açık olarak tamamen doluydu. Yolculuğu indeks kişiyle paylaşan 49 yolcudan (sürücü dahil) sekizinin testi pozitif çıktı  ve sekizi semptom geliştirdi (Luo K 2020). Dizin görevlisi, ikinciden son sıraya oturdu ve enfekte olan yolcular orta ve arka sıralara dağıtıldı.

 

Fisher KA, Tenforde MW, Feldstein LR, et al. Community and Close Contact Exposures Associated with COVID-19 Among Symptomatic Adults ≥18 Years in 11 Outpatient Health Care Facilities — United States, July 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2020;69:1258–1264. Full-text:  http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6936a5

Yeme, içme ve sosyalleşme? Yaklaşık iki yıl içinde her şey normale dönebilir. Bu arada, SARS-CoV-2 test sonucu pozitif olan yetişkinlerin, negatif test sonuçları olanlara göre bir restoranda akşam yemeği yemiş olma olasılığının iki kat daha fazla olduğu görülmüştür (Fisher 2020). Kiva Fisher ve meslektaşları, bu tür seçenekler sunan yerlerde yerinde yeme ve içmenin SARS-CoV-2 enfeksiyonu ile ilişkili önemli risk faktörleri olabileceği sonucuna vardılar. Barlar ve restoranlar zorlu bir sonbahar ve kış mevsiminde.

 

Riediker M, Tsai D. Estimation of Viral Aerosol Emissions From Simulated Individuals With Asymptomatic to Moderate Coronavirus Disease 2019. JAMA Netw Open 2020;3(7):e2013807. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.13807

Bu modelleme çalışmasında, Winterthur’daki İsviçre Mesleki ve Çevre Sağlığı Merkezi’nden Michael Riediker ve İsviçre Zürih’teki Üniversite Psikiyatri Hastanesinden Dai-Hua Tsai, sıklıkla öksüren bir bireyin bulunduğu bir odadaki viral yük konsantrasyonlarının, yüksek yayıcı olan bir kişiden maksimum 7,44 milyon kopya/m3 ile çok yüksek olduğu tahmin edilmektedir (Riediker 2020). (Riediker 2020). Bununla birlikte, yüksek yayıcı olan bir kişiden düzenli nefes alma, 1248 kopya/m3’e kadar daha düşük oda konsantrasyonlarıyla sonuçlanacak şekilde modellenmiştir. Normal olarak nefes alan tipik viral yükü olan bir kişinin oluşturduğu tahmini bulaşıcı riskin düşük olduğu ve bu çalışmada simüle edilen kötü havalandırmalı kapalı ortamda çok yüksek, viral yüke sahip yalnızca birkaç kişinin enfeksiyon riski oluşturduğu sonucuna varmışlardır. Mart 2020’nin sonlarında, uçak gemisi USS Theodore Roosevelt’teki büyük bir salgın, çoğunlukla genç, sağlıklı yetişkinler arasında nispeten hafif semptomlar ve asemptomatik enfeksiyon ile yaygın bulaşma ile karakterize edildi. Enfekte katılımcıların beşte biri hiçbir semptom bildirmedi. Yüzünü örtme ve sosyal mesafeyi gözlemleme gibi önleyici tedbirler, enfeksiyon riskini azalttı: 382 hizmet üyesi arasında, önleyici tedbirler aldığını bildirenlerin enfeksiyon oranı, bu önlemleri aldığını bildirmeyenlere göre daha düşüktü (örn. yüz örtme,% 56’ya karşı% 81; ortak alanlardan kaçınmak,% 68’e karşı% 54; ve sosyal mesafeyi gözlemlemek, sırasıyla% 55’e karşı% 70) (Payne 2020).

 

Adam DC, Wu P, Wong JY, et al. Clustering and superspreading potential of SARS-CoV-2 infections in Hong Kong. Nat Med (2020). Full-text: https://doi.org/10.1038/s41591-020-1092-0

Dillon Adam, Peng Wu ve meslektaşları ve yerel yayınlar 51 kümede (n = 309 vaka) 4-7 süper yayılan olay (SSE) tanımladılar ve vakaların % 19’unun (% 95 güven aralığı,% 15–24) tümünün % 80’ini tohumladığını tahmin ediyor (Adam 2020). Yaş kontrol edildikten sonra, sosyal ortamlarda bulaş, yaş kontrol edildiğinde hanelere göre daha fazla ikincil vakalarla ilişkilendirildi. Sosyal ortamların, yaklaşmakta olan SARS-CoV-2 dalgalarının ana savaş alanları haline gelmesi muhtemeldir.

 

Wang L, Didelot X, Yang J, et al. Inference of person-to-person transmission of COVID-19 reveals hidden super-spreading events during the early outbreak phase. Nat Commun 11, 5006 (2020). Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-18836-4

Süper yayılan olaylar, belirli kişilerin orantısız şekilde çok sayıda insanı enfekte ettiği birçok hastalığın (SARS-CoV-1, MERS-CoV, Ebola virüsü vb.) bulaşmasında önemli bir fenomendir. Burada Yuhai Bi, Liang Wang ve meslektaşları, süper yayılan olayların COVID-19 salgınının erken aşamasında önemli bir rol oynadığını gösteriyor. Dağılım parametresini 0,23 (% 95 CI: 0,13–0,39) olarak tahmin ettiler (Wang L 2020). (Dağılım parametresi nedir? FT makalesine bakın: Covid-19’u yenmek için, bugünün süper yayılımı “Typhoid Marys” ı bulun).

 

Tufekci Z. This Overlooked Variable Is the Key to the Pandemic. The Atlantic 2020, published 30 September. Full-text: https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/09/k-overlooked-variable-driving-pandemic/616548/

Bilim adamı olmayanlar bile, ortalama olarak bulaşıcılığının bir ölçüsü olan bir patojenin temel üreme sayısı olan R0’ı (“r-naught” olarak telaffuz edilir) duymuşlardır. Ancak bazı bilim adamları bile, dağılımının ölçüsü olan k ile henüz karşılaşmamış olabilir. Daha önce yapmadıysanız, şimdi yapın: k’yi keşfedin. Bu basitçe, bir virüsün kararlı bir şekilde mi yoksa büyük patlamalarla mı yayıldığını sormanın bir yoludur, bu sayede bir kişiden aynı anda birçok kişiye bulaşabilir (Tüfekçi 2020).

Kaynaklar (Hepsi)

Abbas M, Pittet D. Surfing the COVID-19 scientific wave. Lancet Infect Dis. 2020 Jun 30:S1473-3099(20)30558-2. PubMed: https://pubmed.gov/32619434. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30558-2

Aboubakr HA, Sharafeldin TA, Goyal SM. Stability of SARS-CoV-2 and other coronaviruses in the environment and on common touch surfaces and the influence of climatic conditions: a review. Transbound Emerg Dis. 2020 Jun 30. PubMed: https://pubmed.gov/32603505. Full-text: https://doi.org/10.1111/tbed.13707

Adam DC, Wu P, Wong JY, et al. Clustering and superspreading potential of SARS-CoV-2 infections in Hong Kong. Nat Med. 2020 Nov;26(11):1714-1719. PubMed: https://pubmed.gov/32943787. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41591-020-1092-0

Adam DC, Wu P, Wong JY, et al. Clustering and superspreading potential of SARS-CoV-2 infections in Hong Kong. Nat Med. 2020 Sep 17. PubMed: https://pubmed.gov/32943787. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41591-020-1092-0

Anderson EL, Turnham P, Griffin JR, Clarke CC. Consideration of the Aerosol Transmission for COVID-19 and Public Health. Risk Anal. 2020 May;40(5):902-907. PubMed: https://pubmed.gov/32356927. Full-text: https://doi.org/10.1111/risa.13500

Anfinrud P, Stadnytskyi V, Bax CE, Bax A. Visualizing Speech-Generated Oral Fluid Droplets with Laser Light Scattering. N Engl J Med. 2020 Apr 15. PubMed: https://pubmed.gov/32294341. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMc2007800

Arons MM, Hatfield KM, Reddy SC, et al. Presymptomatic SARS-CoV-2 Infections and Transmission in a Skilled Nursing Facility. N Engl J Med. 2020 Apr 24. PubMed: https://pubmed.gov/32329971 . Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMoa2008457

Arwady MA, Bawo L, Hunter JC, et al. Evolution of ebola virus disease from exotic infection to global health priority, Liberia, mid-2014. Emerg Infect Dis. 2015 Apr;21(4):578-84. PubMed: https://pubmed.gov/25811176. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2104.141940

Asadi S, Cappa CD, Barreda S, Wexler AS, Bouvier NM, Ristenpart WD. Efficacy of masks and face coverings in controlling outward aerosol particle emission from expiratory activities. Sci Rep. 2020 Sep 24;10(1):15665. PubMed: https://pubmed.gov/32973285. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41598-020-72798-7

Asadi S, Gaaloul Ben Hnia N, Barre RS, Wexler AS, Ristenpart WD, Bouvier NM. Influenza A virus is transmissible via aerosolized fomites. Nat Commun. 2020b Aug 18;11(1):4062. PubMed: https://pubmed.gov/32811826. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-17888-w

Asadi S, Wexler AS, Cappa CD, Barreda S, Bouvier NM, Ristenpart WD. Aerosol emission and superemission during human speech increase with voice loudness. Sci Rep. 2019 Feb 20;9(1):2348. PubMed: https://pubmed.gov/30787335. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41598-019-38808-z

Bae SH, Shin H, Koo HY, Lee SW, Yang JM, Yon DK. Asymptomatic Transmission of SARS-CoV-2 on Evacuation Flight. Emerg Infect Dis. 2020 Nov;26(11):2705-2708. PubMed: https://pubmed.gov/32822289. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2611.203353

Baggett TP, Keyes H, Sporn N, Gaeta JM. Prevalence of SARS-CoV-2 Infection in Residents of a Large Homeless Shelter in Boston. JAMA. 2020 Apr 27. pii: 2765378. PubMed: https://pubmed.gov/32338732. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.6887

Bai Y, Yao L, Wei T, et al. Presumed Asymptomatic Carrier Transmission of COVID-19. JAMA. 2020 Feb 21. PubMed: https://pubmed.gov/32083643. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.2565 ^

Baker RE, Yang W, Vecchi GA, Metcalf CJE, Grenfell BT. Susceptible supply limits the role of climate in the early SARS-CoV-2 pandemic. Science. 2020 May 18:eabc2535. PubMed: https://pubmed.gov/32423996. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abc2535

Bastard P, Rosen LB, Zhang Q, et al. Autoantibodies against type I IFNs in patients with life-threatening COVID-19. Science. 2020 Oct 23;370(6515):eabd4585. PubMed: https://pubmed.gov/32972996. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abd4585

Bastug A, Hanifehnezhad A, Tayman C, et al. Virolactia in an Asymptomatic Mother with COVID-19. Breastfeed Med. 2020 Jul 1. PubMed: https://pubmed.gov/32614251. Full-text: https://doi.org/10.1089/bfm.2020.0161

Bax A, Bax CE, Stadnytskyi V, Anfinrud P. SARS-CoV-2 transmission via speech-generated respiratory droplets. Lancet Infect Dis. 2020 Sep 11:S1473-3099(20)30726-X. PubMed: https://pubmed.gov/32926836. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30726-X

Bhaskar ME, Arun S. SARS-CoV-2 Infection Among Community Health Workers in India Before and After Use of Face Shields. JAMA. 2020 Oct 6;324(13):1348-1349. PubMed: https://pubmed.gov/32808979. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.15586

Bi Q, Wu Y, Mei S, et al. Epidemiology and transmission of COVID-19 in 391 cases and 1286 of their close contacts in Shenzhen, China: a retrospective cohort study. Lancet Infect Dis. 2020 Aug;20(8):911-919. PubMed: https://pubmed.gov/32353347. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30287-5

Bielecki M, Züst R, Siegrist D, et al. Social distancing alters the clinical course of COVID-19 in young adults: A comparative cohort study. Clin Infect Dis. 2020 Jun 29:ciaa889. PubMed: https://pubmed.gov/32594121. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa889

Bin SY, Heo JY, Song MS, et al. Environmental Contamination and Viral Shedding in MERS Patients During MERS-CoV Outbreak in South Korea. Clin Infect Dis. 2016 Mar 15;62(6):755-60. PubMed: https://pubmed.gov/26679623. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/civ1020

Bourouiba L. Turbulent Gas Clouds and Respiratory Pathogen Emissions: Potential Implications for Reducing Transmission of COVID-19. JAMA. 2020 Mar 26. pii: 2763852. PubMed: https://pubmed.gov/32215590. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.4756

Braun J, Loyal L, Frentsch M, et al. SARS-CoV-2-reactive T cells in healthy donors and patients with COVID-19. Nature. 2020 Jul 29. PubMed: https://pubmed.gov/32726801. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41586-020-2598-9

Brooks JT, Butler JC, Redfield RR. Universal Masking to Prevent SARS-CoV-2 Transmission-The Time Is Now. JAMA. 2020 Jul 14. PubMed: https://pubmed.gov/32663243. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.13107

Bulfone TC, Malekinejad M, Rutherford, et al. Outdoor Transmission of SARS-CoV-2 and Other Respiratory Viruses, a Systematic Review. J Inf Dis November 29, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1093/infdis/jiaa742

Bullard J, Dust K, Funk D, et al. Predicting infectious SARS-CoV-2 from diagnostic samples. Clin Infect Dis. 2020 May 22:ciaa638. PubMed: https://pubmed.gov/32442256. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa638

Cai J, Sun W, Huang J, Gamber M, Wu J, He G. Indirect Virus Transmission in Cluster of COVID-19 Cases, Wenzhou, China, 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Mar 12;26(6). PubMed: https://pubmed.gov/32163030. Fulltext: https://doi.org/10.3201/eid2606.200412

Cevik M, Tate M, Lloyd O, Maraolo AE, Schafers J, Ho A. SARS-CoV-2, SARS-CoV, and MERS-CoV viral load dynamics, duration of viral shedding, and infectiousness: a systematic review and meta-analysis. Lancet Microbe 2020, published 19 November. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30172-5

Chambers C, Krogstad P, Bertrand K, et al. Evaluation for SARS-CoV-2 in Breast Milk From 18 Infected Women. JAMA. 2020 Oct 6;324(13):1347-1348. PubMed: https://pubmed.gov/32822495. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.15580

Chan JF, Yuan S, Kok KH, et al. A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster. Lancet. 2020 Feb 15;395(10223):514-523. PubMed: https://pubmed.gov/31986261. Fulltext: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30154-9

Chan JF, Yuan S, Zhang AJ, et al. Surgical mask partition reduces the risk of non-contact transmission in a golden Syrian hamster model for Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). Clin Infect Dis. 2020 May 30. PubMed: https://pubmed.gov/32472679 . Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa644

Chan KH, Peiris JS, Lam SY, Poon LL, Yuen KY, Seto WH. The Effects of Temperature and Relative Humidity on the Viability of the SARS Coronavirus. Adv Virol. 2011;2011:734690. PubMed: https://pubmed.gov/22312351. Full-text: https://doi.org/10.1155/2011/734690

Chang S, Pierson E, Koh PW, et al. Mobility network models of COVID-19 explain inequities and inform reopening. Nature. 2020 Nov 10. PubMed: https://pubmed.gov/33171481. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41586-020-2923-3

Chappell JD, Dermody TS. Biology of Viruses and Viral Diseases. In: Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ (2019). Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases, p. 1795. Elsevier Inc. https://expertconsult.inkling.com/read/bennett-mandell-douglas-principle-practice-infect-diseases-9e/chapter-131/biology-of-viruses-and-viral

Chau NVV, Thanh Lam V, Thanh Dung N, et al. The natural history and transmission potential of asymptomatic SARS-CoV-2 infection. Clin Infect Dis. 2020 Jun 4:ciaa711. PubMed: https://pubmed.gov/32497212. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa711

Chen H, Guo J, Wang C, et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. Lancet. 2020 Mar 7;395(10226):809-815. PubMed: https://pubmed.gov/32151335. Full-text: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30360-3

Chen J, He H, Cheng W, et al. Potential transmission of SARS-CoV-2 on a flight from Singapore to Hangzhou, China: An epidemiological investigation. Travel Med Infect Dis. 2020 Jul-Aug;36:101816. PubMed: https://pubmed.gov/32645477. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.tmaid.2020.101816

Chen YJ, Qin G, Chen J, et al. Comparison of Face-Touching Behaviors Before and During the Coronavirus Disease 2019 Pandemic. JAMA Netw Open. 2020 Jul 1;3(7):e2016924. PubMed: https://pubmed.gov/32725247. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.16924

Cheng HY, Jian SW, Liu DP, Ng TC, Huang WT, Lin HH; Taiwan COVID-19 Outbreak Investigation Team. Contact Tracing Assessment of COVID-19 Transmission Dynamics in Taiwan and Risk at Different Exposure Periods Before and After Symptom Onset. JAMA Intern Med. 2020 May 1:e202020. PubMed: https://pubmed.gov/32356867. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamainternmed.2020.2020

Cheng PK, Wong DA, Tong LK, et al. Viral shedding patterns of coronavirus in patients with probable severe acute respiratory syndrome. Lancet. 2004 May 22;363(9422):1699-700. PubMed: https://pubmed.gov/15158632. Full-text: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(04)16255-7

Chou R, Dana T, Jungbauer R, Weeks C, McDonagh MS. Masks for Prevention of Respiratory Virus Infections, Including SARS-CoV-2, in Health Care and Community Settings : A Living Rapid Review. Ann Intern Med. 2020 Oct 6;173(7):542-555. PubMed: https://pubmed.gov/32579379. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-3213

Chu DK, Akl EA, Duda S, Solo K, Yaacoub S, Schünemann HJ; COVID-19 Systematic Urgent Review Group Effort (SURGE) study authors. Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2020 Jun 1. PubMed: https://pubmed.gov/32497510. Full-text: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31142-9

Collins F. Will Warm Weather Slow Spread of Novel Coronavirus? NIH Director’s Blog, 2 June 2020. Full-text: https://directorsblog.nih.gov/2020/06/02/will-warm-weather-slow-spread-of-novel-coronavirus

Contejean A, Leporrier J, Canouï E, et al. Comparing dynamics and determinants of SARS-CoV-2 transmissions among health care workers of adult and pediatric settings in central Paris. Clin Infect Dis. 2020 Jul 15:ciaa977. PubMed: https://pubmed.gov/32663849. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa977

Correia G, Rodrigues L, Gameiro da Silva M, Goncalves T. Airborne route and bad use of ventilation systems as non-negligible factors in SARS-CoV-2 transmission. Med Hypotheses. 2020 Apr 25;141:109781. PubMed: https://pubmed.gov/32361528. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.mehy.2020.109781

Cunningham L, Nicholson PJ, O’Cnnor J, McFadden JP. Cold working environments as an occupational risk factor for COVID-19. Occup Med 2020, published 28 November. Full-text: https://doi.org/10.1093/occmed/kqaa195

Cyranoski D. How to stop restaurants from driving COVID infections. Nature. 2020 Nov;587(7834):344. PubMed: https://pubmed.gov/33173217. Full-text: https://doi.org/10.1038/d41586-020-03140-4

Cyranoski D. Profile of a killer: the complex biology powering the coronavirus pandemic. Nature. 2020 May;581(7806):22-26. PubMed: https://pubmed.gov/32367025. Full-text: https://doi.org/10.1038/d41586-020-01315-7

Dau NQ, Peled H, Lau H, Lyou J, Skinner C. Why N95 Should Be the Standard for All COVID-19 Inpatient Care. Ann Intern Med. 2020 Nov 3;173(9):749-751. PubMed: https://pubmed.gov/32598163. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-2623

Davies NG, Klepac P, Liu Y, Prem K, Jit M; CMMID COVID-19 working group, Eggo RM. Age-dependent effects in the transmission and control of COVID-19 epidemics. Nat Med. 2020 Aug;26(8):1205-1211. PubMed: https://pubmed.gov/32546824. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41591-020-0962-9

Deng W, Bao L, Gao H, et al. Ocular conjunctival inoculation of SARS-CoV-2 can cause mild COVID-19 in rhesus macaques. Nat Commun. 2020 Sep 2;11(1):4400. PubMed: https://pubmed.gov/32879306. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-18149-6

Dhand R, Li J. Coughs and Sneezes: Their Role in Transmission of Respiratory Viral Infections, Including SARS-CoV-2. Am J Respir Crit Care Med. 2020 Jun 16. PubMed: https://pubmed.gov/32543913. Full-text: https://doi.org/10.1164/rccm.202004-1263PP

Dong L, Tian J, He S, et al. Possible Vertical Transmission of SARS-CoV-2 From an Infected Mother to Her Newborn. JAMA. 2020 May 12;323(18):1846-1848. PubMed: https://pubmed.gov/32215581. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.4621

Dong L, Tian J, He S, et al. Possible Vertical Transmission of SARS-CoV-2 From an Infected Mother to Her Newborn. JAMA. 2020 Mar 26. pii: 2763853. PubMed: https://pubmed.gov/32215581. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.4621

Du W, Yu J, Liu X, Chen H, Lin L, Li Q. Persistence of SARS-CoV-2 virus RNA in feces: A case series of children. J Infect Public Health. 2020 Jun 7. PubMed: https://pubmed.gov/32546439. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.jiph.2020.05.025

ECDC 15 May 2020. Rapid risk assessment: Paediatric inflammatory multisystem syndrome and SARS -CoV-2 infection in children (accessed 18 May 2020). Full-text: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/paediatric-inflammatory-multisystem-syndrome-and-sars-cov-2-rapid-risk-assessment

ECDC 2020. Q & A on COVID-19. Web page:  https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19/questions-answers (accessed 15 May 2020)

Edwards SJL, Santini JM. Anthroponotic risk of SARS-CoV-2, precautionary mitigation, and outbreak management. Lancet Microbe. 2020 Sep;1(5):e187-e188. PubMed: https://pubmed.gov/32838345. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30086-0

Endo A, Centre for the Mathematical Modelling of Infectious Diseases COVID-19 Working Group, Abbott S et al. Estimating the overdispersion in COVID-19 transmission using outbreak sizes outside China. Wellcome Open Res 2020, 5:67. Full-text: https://doi.org/10.12688/wellcomeopenres.15842.1

Fauci AS, Morens DM. Zika Virus in the Americas–Yet Another Arbovirus Threat. N Engl J Med. 2016 Feb 18;374(7):601-4. PubMed: https://pubmed.gov/26761185. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMp1600297

Fennelly KP. Particle sizes of infectious aerosols: implications for infection control. Lancet Respir Med. 2020 Sep;8(9):914-924. PubMed: https://pubmed.gov/32717211. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2213-2600(20)30323-4

Ferretti L, Wymant C, Kendall M, et al. Quantifying SARS-CoV-2 transmission suggests epidemic control with digital contact tracing. Science. 2020 May 8;368(6491). pii: science.abb6936. PubMed: https://pubmed.gov/32234805. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abb6936

Freedman DO, Wilder-Smith A. In-flight Transmission of SARS-CoV-2: a review of the attack rates and available data on the efficacy of face masks. J Travel Med. 2020 Sep 25:taaa178. PubMed: https://pubmed.gov/32975554. Full-text: https://doi.org/10.1093/jtm/taaa178

Furuse Y, Sando E, Tsuchiya N, et al. Clusters of Coronavirus Disease in Communities, Japan, January-April 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Sep;26(9):2176-9. PubMed: https://pubmed.gov/32521222. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2609.202272

Gandhi M, Yokoe DS, Havlir DV. Asymptomatic Transmission, the Achilles´ Heel of Current Strategies to Control Covid-19. N Engl J Med. 2020 Apr 24. PubMed: https://pubmed.gov/32329972. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMe2009758

Gao R, Cao B, Hu Y, et al. Human infection with a novel avian-origin influenza A (H7N9) virus. N Engl J Med. 2013 May 16;368(20):1888-97. PubMed: https://pubmed.gov/23577628. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMoa1304459

Garigliany M, Van Laere AS, Clercx C, et al. SARS-CoV-2 Natural Transmission from Human to Cat, Belgium, March 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Aug 12;26(12). PubMed: https://pubmed.gov/32788033. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2612.202223

Garner P. For 7 weeks I have been through a roller coaster of ill health, extreme emotions, and utter exhaustion. The BMJ Opinion, 5 May 2020. Full-text: https://blogs.bmj.com/bmj/2020/05/05/paul-garner-people-who-have-a-more-protracted-illness-need-help-to-understand-and-cope-with-the-constantly-shifting-bizarre-symptoms/ (accessed 16 May 2020)

Geller C, Varbanov M, Duval RE. Human coronaviruses: insights into environmental resistance and its influence on the development of new antiseptic strategies. Viruses. 2012 Nov 12;4(11):3044-68. PubMed: https://pubmed.gov/23202515. Full-text: https://doi.org/10.3390/v4113044

Gerbaud L, Guiguet-Auclair C, Breysse F, et al. Hospital and Population-Based Evidence for COVID-19 Early Circulation in the East of France. Int J Environ Res Public Health. 2020 Sep 30;17(19):7175. PubMed: https://pubmed.gov/33007976. Full-text: https://doi.org/10.3390/ijerph17197175

Goldman E. Exaggerated risk of transmission of COVID-19 by fomites. Lancet Infect Dis. 2020 Aug;20(8):892-893. PubMed: https://pubmed.gov/32628907. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30561-2

Gormley M, Aspray TJ, Kelly DA. COVID-19: mitigating transmission via wastewater plumbing systems. Lancet Glob Health. 2020 May;8(5):e643. PubMed: https://pubmed.gov/32213325. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2214-109X(20)30112-1

Goyal A, Reeves DB, Cardozo-Ojeda EF, Schiffer JT, Mayer BT. Wrong person, place and time: viral load and contact network structure predict SARS-CoV-2 transmission and super-spreading events. medRxiv. 2020 Sep 28:2020.08.07.20169920. PubMed: https://pubmed.gov/33024978. Full-text: https://doi.org/10.1101/2020.08.07.20169920

Grifoni A, Weiskopf D, Ramirez SI, et al. Targets of T Cell Responses to SARS-CoV-2 Coronavirus in Humans with COVID-19 Disease and Unexposed Individuals. Cell. 2020 May 20:S0092-8674(20)30610-3. PubMed: https://pubmed.gov/32473127. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.cell.2020.05.015

Groß R, Conzelmann C, Müller JA, et al. Detection of SARS-CoV-2 in human breastmilk. Lancet. 2020 May 21. PubMed: https://pubmed.gov/32446324. Full-text: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31181-8

Gu J, Han B, Wang J. COVID-19: Gastrointestinal Manifestations and Potential Fecal-Oral Transmission. Gastroenterology. 2020 May;158(6):1518-1519. PubMed: https://pubmed.gov/32142785. Full-text: https://doi.org/10.1053/j.gastro.2020.02.054

Guasp M, Laredo C, Urra X. Higher solar irradiance is associated with a lower incidence of COVID-19. Clin Infect Dis. 2020 May 19:ciaa575. PubMed: https://pubmed.gov/32426805. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa575

Gudbjartsson DF, Helgason A, Jonsson H, et al. Spread of SARS-CoV-2 in the Icelandic Population. N Engl J Med. 2020 Jun 11;382(24):2302-2315. PubMed: https://pubmed.gov/32289214. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMoa2006100

Günther T, Czech-Sioli M, Indenbirken D, et al. SARS-CoV-2 outbreak investigation in a German meat processing plant. EMBO Mol Med. 2020 Dec 7;12(12):e13296. PubMed: https://pubmed.gov/33012091. Full-text: https://doi.org/10.15252/emmm.202013296

Guo L, Ren L, Yang S, et al. Profiling Early Humoral Response to Diagnose Novel Coronavirus Disease (COVID-19). Clin Infect Dis. 2020 Jul 28;71(15):778-785. PubMed: https://pubmed.gov/32198501. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa310

Guo L, Zhao S, Li W, et al. Absence of SARS-CoV-2 in Semen of a COVID-19 Patient Cohort. Andrology. 2020 Jun 29. PubMed: https://pubmed.gov/32598557. Full-text: https://doi.org/10.1111/andr.12848

Halfmann PJ, Hatta M, Chiba S, et al. Transmission of SARS-CoV-2 in Domestic Cats. N Engl J Med. 2020 May 13. PubMed: https://pubmed.gov/32402157. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMc2013400

Hamner L, Dubbel P, Capron I, et al. High SARS-CoV-2 Attack Rate Following Exposure at a Choir Practice – Skagit County, Washington, March 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 May 15;69(19):606-610. PubMed: https://pubmed.gov/32407303. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6919e6

Harvey AP, Fuhrmeister ER, Cantrell M, et al. Longitudinal monitoring of SARS-CoV-2 RNA on high-touch surfaces in a community setting. medRxiv. 2020 Nov 1:2020.10.27.20220905. PubMed: https://pubmed.gov/33140065. Full-text: https://doi.org/10.1101/2020.10.27.20220905

He X, Lau EHY, Wu P, et al. Temporal dynamics in viral shedding and transmissibility of COVID-19. Nat Med. 2020 Apr 15. pii: 10.1038/s41591-020-0869-5. PubMed: https://pubmed.gov/32296168. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41591-020-0869-5

Hemmes JH, Winkler KC, Kool SM. Virus survival as a seasonal factor in influenza and poliomylitis. Antonie Van Leeuwenhoek. 1962;28:221-33. PubMed: https://pubmed.gov/13953681. Full-text: https://doi.org/10.1007/BF02538737

Hendrix MJ, Walde C, Findley K, Trotman R. Absence of Apparent Transmission of SARS-CoV-2 from Two Stylists After Exposure at a Hair Salon with a Universal Face Covering Policy – Springfield, Missouri, May 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Jul 17;69(28):930-932. PubMed: https://pubmed.gov/32673300. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6928e2

Heymann DL, Chen L, Takemi K, et al. Global health security: the wider lessons from the west African Ebola virus disease epidemic. Version 2. Lancet. 2015 May 9;385(9980):1884-901. PubMed: https://pubmed.gov/25987157. Full-text: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(15)60858-3

Hijnen D, Marzano AV, Eyerich K, et al. SARS-CoV-2 Transmission from Presymptomatic Meeting Attendee, Germany. Emerg Infect Dis. 2020 May 11;26(8). PubMed: https://pubmed.gov/32392125. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2608.201235

Hoehl S, Karaca O, Kohmer N, et al. Assessment of SARS-CoV-2 Transmission on an International Flight and Among a Tourist Group. JAMA Netw Open. 2020 Aug 3;3(8):e2018044. PubMed: https://pubmed.gov/32809029. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.18044

Hou YJ, Chiba S, Halfmann P, et al. SARS-CoV-2 D614G variant exhibits efficient replication ex vivo and transmission in vivo. Science. 2020 Nov 12:eabe8499. PubMed: https://pubmed.gov/33184236. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abe8499

Hu M, Lin H, Wang J, et al. The risk of COVID-19 transmission in train passengers: an epidemiological and modelling study. Clin Infect Dis. 2020 Jul 29:ciaa1057. PubMed: https://pubmed.gov/32726405. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1057

Huang C, Wang Y, Li X, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet. 2020 Feb 15;395(10223):497-506. PubMed: https://pubmed.gov/31986264. Full-text: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30183-5

Hui DS, Azhar EI, Kim YJ, Memish ZA, Oh MD, Zumla A. Middle East respiratory syndrome coronavirus: risk factors and determinants of primary, household, and nosocomial transmission. Lancet Infect Dis. 2018 Aug;18(8):e217-e227. PubMed: https://pubmed.gov/29680581. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(18)30127-0

Ip DK, Lau LL, Leung NH, et al. Viral Shedding and Transmission Potential of Asymptomatic and Paucisymptomatic Influenza Virus Infections in the Community. Clin Infect Dis. 2017 Mar 15;64(6):736-742. PubMed: https://pubmed.gov/28011603. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciw841

James A, Eagle L, Phillips C, et al. High COVID-19 Attack Rate Among Attendees at Events at a Church – Arkansas, March 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 May 22;69(20):632-635. PubMed: https://pubmed.gov/32437338. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6920e2

Jassal M, Bishai WR. Extensively drug-resistant tuberculosis. Lancet Infect Dis. 2009 Jan;9(1):19-30. PubMed: https://pubmed.gov/18990610. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(08)70260-3

Jayaweera M, Perera H, Gunawardana B, Manatunge J. Transmission of COVID-19 virus by droplets and aerosols: A critical review on the unresolved dichotomy. Environ Res. 2020 Jun 13;188:109819. PubMed: https://pubmed.gov/32569870. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.envres.2020.109819

Jiang FC, Jiang XL, Wang ZG, et al. Detection of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 RNA on Surfaces in Quarantine Rooms. Emerg Infect Dis. 2020 Sep;26(9):2162-4. PubMed: https://pubmed.gov/32421495. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2609.201435

Jing QL, Liu MJ, Zhang ZB, et al. Household secondary attack rate of COVID-19 and associated determinants in Guangzhou, China: a retrospective cohort study. Lancet Infect Dis. 2020 Oct;20(10):1141-1150. PubMed: https://pubmed.gov/32562601. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30471-0

Joonaki E, Hassanpouryouzband A, Heldt CL, Areo O. Surface Chemistry Can Unlock Drivers of Surface Stability of SARS-CoV-2 in a Variety of Environmental Conditions. Chem. 2020 Sep 10;6(9):2135-2146. PubMed: https://pubmed.gov/32838053. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.chempr.2020.08.001

Kamps BS, Hoffmann C, et al. Influenza Report. Flying Publisher 2006. http://www.InfluenzaReport.com  (accessed 20 May 2020).

Kamps BS, Hoffmann C, et al. SARS Reference. Flying Publisher 2003. http://www.SARSReference.com  (accessed 20 May 2020).

Kang M, Wei J, Yuan J, et al. Probable Evidence of Fecal Aerosol Transmission of SARS-CoV-2 in a High-Rise Building. Ann Intern Med. 2020 Sep 1:M20-0928. PubMed: https://pubmed.gov/32870707. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-0928

Kant R, Zaman K, Shankar P, Yadav R. A preliminary study on contact tracing & transmission chain in a cluster of 17 cases of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 infection in Basti, Uttar Pradesh, India. Indian J Med Res. 2020 Jul & Aug;152(1 & 2):95-99. PubMed: https://pubmed.gov/32811800. Full-text: https://doi.org/10.4103/ijmr.IJMR_2914_20

Kelvin AA, Halperin S. COVID-19 in children: the link in the transmission chain. Lancet Infect Dis. 2020 Mar 25. pii: S1473-3099(20)30236-X. PubMed: https://pubmed.gov/32220651. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30236-X

Khanh NC, Thai PQ, Quach HL, et al. Transmission of SARS-CoV 2 During Long-Haul Flight. Emerg Infect Dis. 2020 Nov;26(11):2617-2624. PubMed: https://pubmed.gov/32946369. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2611.203299

Kim S, Jeong YD, Byun JH, et al. Evaluation of COVID-19 epidemic outbreak caused by temporal contact-increase in South Korea. Int J Infect Dis. 2020 May 14. PubMed: https://pubmed.gov/32417246. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.05.036

Kimberlin DW, Stagno S. Can SARS-CoV-2 Infection Be Acquired In Utero?: More Definitive Evidence Is Needed. JAMA. 2020 May 12;323(18):1788-1789. PubMed: https://pubmed.gov/32215579. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.4868

Kissler SM, Tedijanto C, Goldstein E, Grad YH, Lipsitch M. Projecting the transmission dynamics of SARS-CoV-2 through the postpandemic period. Science. 2020 Apr 14. pii: science.abb5793. PubMed: https://pubmed.gov/32291278. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abb5793

Korber B, Fischer WM, Gnanakaran S, et al. Tracking Changes in SARS-CoV-2 Spike: Evidence that D614G Increases Infectivity of the COVID-19 Virus. Cell. 2020 Aug 20;182(4):812-827.e19. PubMed: https://pubmed.gov/32697968. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.cell.2020.06.043

Korea Centers for Disease Control and Prevention. Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus Outbreak in the Republic of Korea, 2015. Osong Public Health Res Perspect. 2015 Aug;6(4):269-78. PubMed: https://pubmed.gov/26473095. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.phrp.2015.08.006

Kupferschmidt K. Why do some COVID-19 patients infect many others, whereas most don’t spread the virus at all? Science Magazine 19 May. Full-text: https://www.sciencemag.org/news/2020/05/why-do-some-covid-19-patients-infect-many-others-whereas-most-don-t-spread-virus-all (accessed 31 May 2020).

Kuteifan K, Pasquier P, Meyer C, Escarment J, Theissen O. The outbreak of COVID-19 in Mulhouse : Hospital crisis management and deployment of military hospital during the outbreak of COVID-19 in Mulhouse, France. Ann Intensive Care. 2020 May 19;10(1):59. PubMed: https://pubmed.gov/32430597. Full-text: https://doi.org/10.1186/s13613-020-00677-5

Lauer SA, Grantz KH, Bi Q, et al. The Incubation Period of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) From Publicly Reported Confirmed Cases: Estimation and Application. Ann Intern Med. 2020 May 5;172(9):577-582. PubMed: https://pubmed.gov/32150748. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-0504

Leclerc QJ et al. What settings have been linked to SARS-CoV-2 transmission clusters? Wellcome Open Res 2020, 5:83. Full-text: https://doi.org/10.12688/wellcomeopenres.15889.1

Leclerc QJ, Fuller NM, Knight LE, Funk S, CMMID COVID-19 Working Group, Knight GM. What settings have been linked to SARS-CoV-2 transmission clusters? Wellcome Open Res 2020, 5:83. Full-text: https://doi.org/10.12688/wellcomeopenres.15889.1

Lednicky JA, Lauzardo M, Hugh Fan Z, et al. Viable SARS-CoV-2 in the air of a hospital room with COVID-19 patients. Int J Infect Dis. 2020 Sep 16:S1201-9712(20)30739-6. PubMed: https://pubmed.gov/32949774. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.09.025

Lee EC, Wada NI, Grabowski MK, Gurley ES, Lessler J. The engines of SARS-CoV-2 spread. Science. 2020 Oct 23;370(6515):406-407. PubMed: https://pubmed.gov/33093098. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abd8755

Lee JK, Jeong HW. Wearing face masks regardless of symptoms is crucial for preventing the spread of COVID-19 in hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol. 2020 May 6:1-2. PubMed: https://pubmed.gov/32372736. Full-text: https://doi.org/10.1017/ice.2020.202

Lee S, Kim T, Lee E, et al. Clinical Course and Molecular Viral Shedding Among Asymptomatic and Symptomatic Patients With SARS-CoV-2 Infection in a Community Treatment Center in the Republic of Korea. JAMA Intern Med. 2020 Aug 6;180(11):1-6. PubMed: https://pubmed.gov/32780793. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamainternmed.2020.3862

Li D, Jin M, Bao P, Zhao W, Zhang S. Clinical Characteristics and Results of Semen Tests Among Men With Coronavirus Disease 2019. JAMA Netw Open. 2020 May 1;3(5):e208292. PubMed: https://pubmed.gov/32379329. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.8292

Li Q, Guan X, Wu P, et al. Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus-Infected Pneumonia. N Engl J Med 2020: PubMed: https://pubmed.gov/31995857. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001316

Li W, Zhang B, Lu J, et al. The characteristics of household transmission of COVID-19. Clin Infect Dis. 2020 Apr 17. pii: 5821281. PubMed: https://pubmed.gov/32301964. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa450

Li Y et al. Evidence for probable aerosol transmission of SARS-CoV-2 in a poorly ventilated restaurant. medRxiv, posted on 22 April 2020. Full-text: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.16.20067728v1  (accessed 05/06/2020).

Link-Gelles R, DellaGrotta AL, Molina C, et al. Limited Secondary Transmission of SARS-CoV-2 in Child Care Programs – Rhode Island, June 1-July 31, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Aug 28;69(34):1170-1172. PubMed: https://pubmed.gov/32853185. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6934e2

Little P, Read RC, Amlot R, et al. Reducing risks from coronavirus transmission in the home-the role of viral load. BMJ. 2020 May 6;369:m1728. PubMed: https://pubmed.gov/32376669. Full-text: https://doi.org/10.1136/bmj.m1728

Liu J, Li Y, Liu L, et al. Infection of human sweat glands by SARS-CoV-2. Cell Discov 6, 84 (2020). Full-text: https://doi.org/10.1038/s41421-020-00229-y

Liu Y, Ning Z, Chen Y, et al. Aerodynamic analysis of SARS-CoV-2 in two Wuhan hospitals. Nature. 2020 Apr 27. PubMed: https://pubmed.gov/32340022 . Full-text: https://doi.org/10.1038/s41586-020-2271-3

Liu Y, Yan LM, Wan L, et al. Viral dynamics in mild and severe cases of COVID-19. Lancet Infect Dis. 2020 Jun;20(6):656-657. PubMed: https://pubmed.gov/32199493. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30232-2

Lloyd-Smith JO, Schreiber SJ, Kopp PE, Getz WM. Superspreading and the effect of individual variation on disease emergence. Nature. 2005 Nov 17;438(7066):355-9. PubMed: https://pubmed.gov/16292310. Full-text: https://doi.org/10.1038/nature04153.

Long QX, Tang XJ, Shi QL, et al. Clinical and immunological assessment of asymptomatic SARS-CoV-2 infections. Nat Med. 2020 Aug;26(8):1200-1204. PubMed: https://pubmed.gov/32555424. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41591-020-0965-6

Lopez AS, Hill M, Antezano J, et al. Transmission Dynamics of COVID-19 Outbreaks Associated with Child Care Facilities – Salt Lake City, Utah, April-July 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Sep 18;69(37):1319-1323. PubMed: https://pubmed.gov/32941418. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6937e3

Lu J, Gu J, Li K, et al. COVID-19 Outbreak Associated with Air Conditioning in Restaurant, Guangzhou, China, 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Jul;26(7):1628-1631. PubMed: https://pubmed.gov/32240078. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2607.200764

Lu J, Gu J, Li K, et al. COVID-19 Outbreak Associated with Air Conditioning in Restaurant, Guangzhou, China, 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Jul;26(7):1628-1631. PubMed: https://pubmed.gov/32240078. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2607.200764

Lui G, Lai CKC, Chen Z, et al. SARS-CoV-2 RNA Detection on Disposable Wooden Chopsticks, Hong Kong. Emerg Infect Dis. 2020 Sep;26(9):2274-6. PubMed: https://pubmed.gov/32491982. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2609.202135

Luo K, Lei Z, Hai Z, et al. Transmission of SARS-CoV-2 in Public Transportation Vehicles: A Case Study in Hunan Province, China. Open Forum Infect Dis. 2020 Sep 13;7(10):ofaa430. PubMed: https://pubmed.gov/33123609. Full-text: https://doi.org/10.1093/ofid/ofaa430

Luo L, Liu D, Liao X, et al. Contact Settings and Risk for Transmission in 3410 Close Contacts of Patients With COVID-19 in Guangzhou, China : A Prospective Cohort Study. Ann Intern Med. 2020 Dec 1;173(11):879-887. PubMed: https://pubmed.gov/32790510. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-2671

Luo L, Liu D, Liao X, et al. Contact Settings and Risk for Transmission in 3410 Close Contacts of Patients With COVID-19 in Guangzhou, China : A Prospective Cohort Study. Ann Intern Med. 2020 Aug 13. PubMed: https://pubmed.gov/32790510. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-2671

Ma J, Qi X, Chen H, et al. COVID-19 patients in earlier stages exhaled millions of SARS-CoV-2 per hour. Clin Infect Dis. 2020 Aug 28:ciaa1283. PubMed: https://pubmed.gov/32857833. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1283

Ma KC, Lipsitch M. Big data and simple models used to track the spread of COVID-19 in cities. Nature. 2020 Nov 10. PubMed: https://pubmed.gov/33173216. Full-text: https://doi.org/10.1038/d41586-020-02964-4

Madewell ZJ, Yang Y, Longini IM, Halloran ME, Dean NE. Household transmission of SARS-CoV-2: a systematic review and meta-analysis of secondary attack rate. medRxiv. 2020 Jul 31:2020.07.29.20164590. PubMed: https://pubmed.gov/32766596. Full-text: https://doi.org/10.1101/2020.07.29.20164590

Marín Gabriel MA, Cuadrado I, Álvarez Fernández B, et al. Multicentre Spanish study found no incidences of viral transmission in infants born to mothers with COVID-19. Acta Paediatr. 2020 Jul 10:10.1111/apa.15474. PubMed: https://pubmed.gov/32649784. Full-text: https://doi.org/10.1111/apa.15474

Matson MJ, Yinda CK, Seifert SN, et al. Effect of Environmental Conditions on SARS-CoV-2 Stability in Human Nasal Mucus and Sputum. Emerg Infect Dis. 2020 Jun 8;26(9). PubMed: https://pubmed.gov/32511089. Full-text:  https://doi.org/10.3201/eid2609.202267

McMichael TM, Currie DW, Clark S, et al. Epidemiology of Covid-19 in a Long-Term Care Facility in King County, Washington. N Engl J Med 28 March 2020.  Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMoa2005412.

Meyerholz DK, Perlman S. Does common cold coronavirus infection protect against severe SARS-CoV2 disease? J Clin Invest. 2020b Nov 20:144807. PubMed: https://pubmed.gov/33216734. Full-text: https://doi.org/10.1172/JCI144807

Meyerowitz EA, Richterman A, Gandhi RT, Sax PE. Transmission of SARS-CoV-2: A Review of Viral, Host, and Environmental Factors. Ann Intern Med. 2020 Sep 17:M20-5008. PubMed: https://pubmed.gov/32941052. Full-text: https://doi.org/10.7326/M20-5008

Milani GP, Bottino I, Rocchi A, et al. Frequency of Children vs Adults Carrying Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 Asymptomatically. JAMA Pediatr. 2020 Sep 14:e203595. PubMed: https://pubmed.gov/32926119. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2020.3595

Miller D, Martin MA, Harel N, et al. Full genome viral sequences inform patterns of SARS-CoV-2 spread into and within Israel. Nat Commun. 2020 Nov 2;11(1):5518. PubMed: https://pubmed.gov/33139704. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-19248-0

Miller SL, Nazaroff WW, Jimenez JL, et al. Transmission of SARS-CoV-2 by inhalation of respiratory aerosol in the Skagit Valley Chorale superspreading event. Indoor Air. 2020 Sep 26:10.1111/ina.12751. PubMed: https://pubmed.gov/32979298. Full-text: https://doi.org/10.1111/ina.12751

Mina MJ, Parker R, Larremore DB. Rethinking Covid-19 Test Sensitivity – A Strategy for Containment. N Engl J Med. 2020 Sep 30. PubMed: https://pubmed.gov/32997903. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMp2025631

Mitze T, Kosfeld R, Rode J, Wälde K. Face masks considerably reduce COVID-19 cases in Germany. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020 Dec 3:202015954. PubMed: https://pubmed.gov/33273115. Full-text: https://doi.org/10.1073/pnas.2015954117

Mondelli MU, Colaneri M, Seminari EM, Baldanti F, Bruno R. Low risk of SARS-CoV-2 transmission by fomites in real-life conditions. Lancet Infect Dis. 2020 Sep 29:S1473-3099(20)30678-2. PubMed: https://pubmed.gov/33007224. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30678-2

Morawska L, Cao J. Airborne transmission of SARS-CoV-2: The world should face the reality. Environ Int. 2020 Apr 10;139:105730. PubMed: https://pubmed.gov/32294574. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.envint.2020.105730

Morawska L, Milton DK. It is Time to Address Airborne Transmission of COVID-19. Clin Infect Dis. 2020 Jul 6:ciaa939. PubMed: https://pubmed.gov/32628269. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa939

Morens DM, Fauci AS. Emerging infectious diseases: threats to human health and global stability. PLoS Pathog. 2013;9(7):e1003467. PubMed: https://pubmed.gov/23853589. Full-text: https://doi.org/10.1371/journal.ppat.1003467

Muller N, Kunze M, Steitz F, et al. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 Outbreak Related to a Nightclub, Germany, 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Dec 2;27(2). PubMed: https://pubmed.gov/33263514. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2702.204443

Muller N, Kunze M, Steitz F, et al. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 Outbreak Related to a Nightclub, Germany, 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Dec 2;27(2). PubMed: https://pubmed.gov/33263514. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2702.204443

Murphy N, Boland M, Bambury N, et al. A large national outbreak of COVID-19 linked to air travel, Ireland, summer 2020. Euro Surveill. 2020 Oct;25(42):2001624. PubMed: https://pubmed.gov/33094715. Full-text: https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.42.2001624

Newman A, Smith D, Ghai RR, et al. First Reported Cases of SARS-CoV-2 Infection in Companion Animals – New York, March-April 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Jun 12;69(23):710-713. PubMed: https://pubmed.gov/32525853. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6923e3

Nishiura H, Linton NM, Akhmetzhanov AR. Serial interval of novel coronavirus (COVID-19) infections. Int J Infect Dis. 2020 Apr;93:284-286. PubMed: https://pubmed.gov/32145466. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.02.060

Nishiura H, Oshitani H, Kobayashi T, et al. Closed environments facilitate secondary transmission of coronavirus disease 2019 (COVID-19). medRxiv 16 April. Full-text: https://doi.org/10.1101/2020.02.28.20029272

Nissen K, Krambrich J, Akaberi D, et al. Long-distance airborne dispersal of SARS-CoV-2 in COVID-19 wards. Sci Rep. 2020 Nov 11;10(1):19589. PubMed: https://pubmed.gov/33177563. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41598-020-76442-2

Njuguna H, Wallace M, Simonson S, et al. Serial Laboratory Testing for SARS-CoV-2 Infection Among Incarcerated and Detained Persons in a Correctional and Detention Facility – Louisiana, April-May 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Jul 3;69(26):836-840. PubMed: https://pubmed.gov/32614816. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6926e2

On Kwok K, Hin Chan HH, Huang Y, et al. Inferring super-spreading from transmission clusters of COVID-19 in Hong Kong, Japan and Singapore. J Hosp Infect. 2020 May 21:S0195-6701(20)30258-9. PubMed: https://pubmed.gov/32446721. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.05.027

Ong SWX, Tan YK, Chia PY, et al. Air, Surface Environmental, and Personal Protective Equipment Contamination by Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) From a Symptomatic Patient. JAMA. 2020 Mar 4. pii: 2762692. PubMed: https://pubmed.gov/32129805. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.3227

ONS 200511. Office for National Statistics (UK). Which occupations have the highest potential exposure to the coronavirus (COVID-19)? 11 May 2020. Web page: https://bit.ly/2yF8DeJ (accessed 28 May 2020).

Oreshkova N, Molenaar RJ, Vreman S, et al. SARS-CoV-2 infection in farmed minks, the Netherlands, April and May 2020. Euro Surveill. 2020 Jun;25(23):2001005. PubMed: https://pubmed.gov/32553059. Full-text: https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.23.2001005

Parasa S, Desai M, Thoguluva Chandrasekar V, et al. Prevalence of Gastrointestinal Symptoms and Fecal Viral Shedding in Patients With Coronavirus Disease 2019: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Netw Open. 2020 Jun 1;3(6):e2011335. PubMed: https://pubmed.gov/32525549. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.11335

Park YJ, Choe YJ, Park O, et al. Contact Tracing during Coronavirus Disease Outbreak, South Korea, 2020. Emerg Infect Dis. 2020 Oct;26(10):2465-2468. PubMed: https://pubmed.gov/32673193. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2610.201315

Patterson EI, Elia G, Grassi A, et al. Evidence of exposure to SARS-CoV-2 in cats and dogs from households in Italy. Nat Commun. 2020 Dec 4;11(1):6231. PubMed: https://pubmed.gov/33277505. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-20097-0

Payne DC, Smith-Jeffcoat SE, Nowak G, et al. SARS-CoV-2 Infections and Serologic Responses from a Sample of U.S. Navy Service Members – USS Theodore Roosevelt, April 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Jun 12;69(23):714-721. PubMed: https://pubmed.gov/32525850. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6923e4

Peiris JS, Guan Y, Yuen KY. Severe acute respiratory syndrome. Nat Med. 2004 Dec;10(12 Suppl):S88-97. PubMed: https://pubmed.gov/15577937. Full-text: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7096017/

Perera RAPM, Tso E, Tsang OTY, et al. SARS-CoV-2 Virus Culture and Subgenomic RNA for Respiratory Specimens from Patients with Mild Coronavirus Disease. Emerg Infect Dis. 2020 Nov;26(11):2701-2704. PubMed: https://pubmed.gov/32749957. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2611.203219

Perlman S, McIntosh K. Coronaviruses, Including Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) and Middle East Respiratory Syndrome (MERS). In: Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ (2019). Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases, p. 2072. Elsevier Inc. https://expertconsult.inkling.com/read/bennett-mandell-douglas-principle-practice-infect-diseases-9e/chapter-155/coronaviruses-including-severe

Perlman S. Another Decade, Another Coronavirus. N Engl J Med. 2020 Feb 20;382(8):760-762. PubMed: https://pubmed.gov/31978944. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMe2001126

Piccininni M, Rohmann JL, Foresti L, Lurani C, Kurth T. Use of all cause mortality to quantify the consequences of covid-19 in Nembro, Lombardy: descriptive study. BMJ. 2020 May 14;369:m1835. PubMed: https://pubmed.gov/32409488. Full-text: https://doi.org/10.1136/bmj.m1835

Plautz J. Is it safe to strike up the band in a time of coronavirus? Science, 17 July 2020. Full-text: https://www.sciencemag.org/news/2020/07/it-safe-strike-band-time-coronavirus

Popa A, Genger JW, Nicholson MD, et al. Genomic epidemiology of superspreading events in Austria reveals mutational dynamics and transmission properties of SARS-CoV-2. Sci Transl Med. 2020 Nov 23:eabe2555. PubMed: https://pubmed.gov/33229462. Full-text: https://doi.org/10.1126/scitranslmed.abe2555

Prather KA, Marr LC, Schooley RT, McDiarmid MA, Wilson ME, Milton DK. Airborne transmission of SARS-CoV-2. Science. 2020 Oct 16;370(6514):303-304. PubMed: https://pubmed.gov/33020250. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abf0521

Prather KA, Wang CC, Schooley RT. Reducing transmission of SARS-CoV-2. Science. 2020 Jun 26;368(6498):1422-1424. PubMed: https://pubmed.gov/32461212. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abc6197

Prazuck T, Giaché S, Gubavu C, et al. Investigation of a family outbreak of COVID-19 using systematic rapid diagnostic tests raises new questions about transmission. J Infect. 2020 Oct;81(4):647-679. PubMed: https://pubmed.gov/32610107. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.jinf.2020.06.066

Puelles VG, Lütgehetmann M, Lindenmeyer MT, et al. Multiorgan and Renal Tropism of SARS-CoV-2. N Engl J Med. 2020 Aug 6;383(6):590-592. PubMed: https://pubmed.gov/32402155. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMc2011400

Qian G, Yang N, Ma AHY, et al. COVID-19 Transmission Within a Family Cluster by Presymptomatic Carriers in China. Clin Infect Dis. 2020 Jul 28;71(15):861-862. PubMed: https://pubmed.gov/32201889. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa316

Qiu L, Liu X, Xiao M, et al. SARS-CoV-2 Is Not Detectable in the Vaginal Fluid of Women With Severe COVID-19 Infection. Clin Infect Dis. 2020 Jul 28;71(15):813-817. PubMed: https://pubmed.gov/32241022. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa375

Ratnesar-Shumate S, Williams G, Green B, et al. Simulated Sunlight Rapidly Inactivates SARS-CoV-2 on Surfaces. J Infect Dis. 2020 May 20:jiaa274. PubMed: https://pubmed.gov/32432672. Full-text: https://doi.org/10.1093/infdis/jiaa274

Read JM, Lessler J, Riley S, et al. Social mixing patterns in rural and urban areas of southern China. Proc Biol Sci. 2014 Apr 30;281(1785):20140268. PubMed: https://pubmed.gov/24789897. Full-text: https://doi.org/10.1098/rspb.2014.0268. Print 2014 Jun 22

Rhee C, Kanjilal S, Baker M, Klompas M. Duration of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) Infectivity: When Is It Safe to Discontinue Isolation? Clin Infect Dis. 2020 Aug 25:ciaa1249. PubMed: https://pubmed.gov/33029620. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1249

Richard M, Kok A, de Meulder D, et al. SARS-CoV-2 is transmitted via contact and via the air between ferrets. Nat Commun. 2020 Jul 8;11(1):3496. PubMed: https://pubmed.gov/32641684. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-17367-2

Riediker M, Tsai DH. Estimation of Viral Aerosol Emissions From Simulated Individuals With Asymptomatic to Moderate Coronavirus Disease 2019. JAMA Netw Open. 2020 Jul 1;3(7):e2013807. PubMed: https://pubmed.gov/32716517. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.13807

Rocklov J, Sjodin H, Wilder-Smith A. COVID-19 outbreak on the Diamond Princess cruise ship: estimating the epidemic potential and effectiveness of public health countermeasures. J Travel Med 2020;0: PubMed: https://pubmed.gov/32109273. Full-text: https://doi.org/10.1093/jtm/taaa030

Rosenberg ES, Dufort EM, Blog DS, et al. COVID-19 Testing, Epidemic Features, Hospital Outcomes, and Household Prevalence, New York State-March 2020. Clin Infect Dis. 2020 Nov 5;71(8):1953-1959. PubMed: https://pubmed.gov/32382743. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa549

Rothe C, Schunk M, Sothmann P, et al. Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany. N Engl J Med 2020;382:970-971. https://pubmed.gov/32003551. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMc2001468

Sagar M, Reifler K, Rossi M, et al. Recent endemic coronavirus infection is associated with less severe COVID-19. J Clin Invest. 2020 Sep 30:143380. PubMed: https://pubmed.gov/32997649. Full-text: https://doi.org/10.1172/JCI143380

Sajadi MM, Habibzadeh P, Vintzileos A, Shokouhi S, Miralles-Wilhelm F, Amoroso A. Temperature, Humidity, and Latitude Analysis to Estimate Potential Spread and Seasonality of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). JAMA Netw Open. 2020 Jun 1;3(6):e2011834. PubMed: https://pubmed.gov/32525550. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.11834

Santarpia JL, Rivera DN, Herrera VL, et al. Aerosol and surface contamination of SARS-CoV-2 observed in quarantine and isolation care. Sci Rep. 2020 Jul 29;10(1):12732. PubMed: https://pubmed.gov/32728118. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41598-020-69286-3

Santini JM, Edwards SJL. Host range of SARS-CoV-2 and implications for public health. Lancet Microbe. 2020 Aug;1(4):e141-e142. PubMed: https://pubmed.gov/32835344. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30069-0

Scharfman BE, Techet AH, Bush JWM, Bourouiba L. Visualization of sneeze ejecta: steps of fluid fragmentation leading to respiratory droplets. Exp Fluids. 2016;57(2):24. PubMed: https://pubmed.gov/32214638. Full-text: https://doi.org/10.1007/s00348-015-2078-4

Schlottau K, Rissmann M, Graaf A, et al. SARS-CoV-2 in fruit bats, ferrets, pigs, and chickens: an experimental transmission study. Lancet Microbe July 07, 2020. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30089-6

Schlottau K, Rissmann M, Graaf A, et al. SARS-CoV-2 in fruit bats, ferrets, pigs, and chickens: an experimental transmission study. Lancet Microbe. 2020 Sep;1(5):e218-e225. PubMed: https://pubmed.gov/32838346. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30089-6

Schwartz NG, Moorman AC, Makaretz A, et al. Adolescent with COVID-19 as the Source of an Outbreak at a 3-Week Family Gathering – Four States, June-July 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Oct 9;69(40):1457-1459. PubMed: https://pubmed.gov/33031365. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6940e2

Scorzolini L, Corpolongo A, Castilletti C, Lalle E, Mariano A, Nicastri E. Comment on the Potential Risks of Sexual and Vertical Transmission of COVID-19. Clin Infect Dis. 2020 Nov 19;71(16):2298. PubMed: https://pubmed.gov/32297915. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa445

Scott SE, Zabel K, Collins J, et al. First Mildly Ill, Non-Hospitalized Case of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Without Viral Transmission in the United States – Maricopa County, Arizona, 2020. Clin Infect Dis. 2020 Apr 2. PubMed: https://pubmed.gov/32240285. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa374

Sehra ST, Salciccioli JD, Wiebe DJ, Fundin S, Baker JF. Maximum Daily Temperature, Precipitation, Ultra-Violet Light and Rates of Transmission of SARS-Cov-2 in the United States. Clin Infect Dis. 2020 May 30. PubMed: https://pubmed.gov/32472936 . Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa681

Shang J, Wan Y, Luo C, et al. Cell entry mechanisms of SARS-CoV-2. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020 May 6. PubMed: https://pubmed.gov/32376634. Full-text: https://doi.org/10.1073/pnas.2003138117

Shen Y, Li C, Dong H, et al. Community Outbreak Investigation of SARS-CoV-2 Transmission Among Bus Riders in Eastern China. JAMA Intern Med. 2020 Sep 1:e205225. PubMed: https://pubmed.gov/32870239. Full-text: https://doi.org/10.1001/jamainternmed.2020.5225

Shi J, Wen Z, Zhong G, et al. Susceptibility of ferrets, cats, dogs, and other domesticated animals to SARS-coronavirus 2. Science. 2020 May 29;368(6494):1016-1020. PubMed: https://pubmed.gov/32269068. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abb7015

Singanayagam A, Patel M, Charlett A, et al. Duration of infectiousness and correlation with RT-PCR cycle threshold values in cases of COVID-19, England, January to May 2020. Euro Surveill. 2020 Aug;25(32):2001483. PubMed: https://pubmed.gov/32794447. Full-text: https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.32.2001483

Sit THC, Brackman CJ, Ip SM, et al. Infection of dogs with SARS-CoV-2. Nature. 2020 May 14. PubMed: https://pubmed.gov/32408337. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41586-020-2334-5

Stadnytskyi V, Bax CE, Bax A, Anfinrud P. The airborne lifetime of small speech droplets and their potential importance in SARS-CoV-2 transmission. PNAS 2020, May 13. Full-text: https://doi.org/10.1073/pnas.2006874117. Movies showing the experimental setup and the full 85-minute observation of speech droplet nuclei: https://doi.org/10.5281/zenodo.3770559 (accessed 15 May 2020).

Stewart CL, Thornblade LW, Diamond DJ, Fong Y, Melstrom LG. Personal Protective Equipment and COVID-19: A Review for Surgeons. Ann Surg. 2020 Aug;272(2):e132-e138. PubMed: https://pubmed.gov/32675516. Full-text: https://doi.org/10.1097/SLA.0000000000003991

Sun J, Xiao J, Sun R, et al. Prolonged Persistence of SARS-CoV-2 RNA in Body Fluids. Emerg Infect Dis. 2020 Aug;26(8):1834-1838. PubMed: https://pubmed.gov/32383638. Full-text: https://doi.org/10.3201/eid2608.201097

Sun K, Wang W, Gao L, et al. Transmission heterogeneities, kinetics, and controllability of SARS-CoV-2. Science. 2020 Nov 24:eabe2424. PubMed: https://pubmed.gov/33234698. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abe2424

Tan J, Mu L, Huang J, Yu S, Chen B, Yin J. An initial investigation of the association between the SARS outbreak and weather: with the view of the environmental temperature and its variation. J Epidemiol Community Health. 2005 Mar;59(3):186-92. PubMed: https://pubmed.gov/15709076. Full-text: https://doi.org/10.1136/jech.2004.020180

To KK, Tsang OT, Leung WS, et al. Temporal profiles of viral load in posterior oropharyngeal saliva samples and serum antibody responses during infection by SARS-CoV-2: an observational cohort study. Lancet Infect Dis. 2020 May;20(5):565-574. PubMed: https://pubmed.gov/32213337. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30196-1

Tobías A, Molina T. Is temperature reducing the transmission of COVID-19 ? Environ Res. 2020 Apr 18;186:109553. PubMed: https://pubmed.gov/32330766 . Full-text: https://doi.org/10.1016/j.envres.2020.109553

Tregoning JS, Schwarze J. Respiratory viral infections in infants: causes, clinical symptoms, virology, and immunology. Clin Microbiol Rev. 2010 Jan;23(1):74-98. PubMed: https://pubmed.gov/20065326. Full-text: https://doi.org/10.1128/CMR.00032-09

Tufekci Z. This Overlooked Variable Is the Key to the Pandemic. The Atlantic 2020, published 30 September. Full-text: https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/09/k-overlooked-variable-driving-pandemic/616548/

van Doorn AS, Meijer B, Frampton CMA, Barclay ML, de Boer NKH. Systematic review with meta-analysis: SARS-CoV-2 stool testing and the potential for faecal-oral transmission. Aliment Pharmacol Ther. 2020 Oct;52(8):1276-1288. PubMed: https://pubmed.gov/32852082. Full-text: https://doi.org/10.1111/apt.16036

van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, et al. Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. N Engl J Med. 2020 Mar 17. PubMed: https://pubmed.gov/32182409. Fulltext: https://doi.org/10.1056/NEJMc2004973

van Dorp L, Richard D, Tan CCS, Shaw LP, Acman M, Balloux F. No evidence for increased transmissibility from recurrent mutations in SARS-CoV-2. Nat Commun. 2020 Nov 25;11(1):5986. PubMed: https://pubmed.gov/33239633. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-19818-2

Wang J, Tang, K, Feng K, Lv W. High Temperature and High Humidity Reduce the Transmission of COVID-19 (March 9, 2020). Available at SSRN: https://ssrn.com/PubMed=3551767 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3551767

Wang L, Didelot X, Yang J, et al. Inference of person-to-person transmission of COVID-19 reveals hidden super-spreading events during the early outbreak phase. Nat Commun. 2020 Oct 6;11(1):5006. PubMed: https://pubmed.gov/33024095. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41467-020-18836-4

Wang W, Xu Y, Gao R, et al. Detection of SARS-CoV-2 in Different Types of Clinical Specimens. JAMA. 2020 Mar 11. pii: 2762997. PubMed: https://pubmed.gov/32159775. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.3786

Wang X, Ferro EG, Zhou G, Hashimoto D, Bhatt DL. Association Between Universal Masking in a Health Care System and SARS-CoV-2 Positivity Among Health Care Workers. JAMA. 2020 Jul 14;324(7):703-4. PubMed: https://pubmed.gov/32663246. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.12897

Wang XW, Li J, Guo T, et al. Concentration and detection of SARS coronavirus in sewage from Xiao Tang Shan Hospital and the 309th Hospital of the Chinese People´s Liberation Army. Water Sci Technol. 2005;52(8):213-21 PubMed: https://pubmed.gov/16312970. Full-text: https://iwaponline.com/wst/article-pdf/52/8/213/434290/213.pdf

Wang Y, Tian H, Zhang L, et al. Reduction of secondary transmission of SARS-CoV-2 in households by face mask use, disinfection and social distancing: a cohort study in Beijing, China. BMJ Glob Health. 2020 May;5(5):e002794. PubMed: https://pubmed.gov/32467353. Full-text: https://doi.org/10.1136/bmjgh-2020-002794

Wang Y, Wu W, Cheng Z, et al. Super-factors associated with transmission of occupational COVID-2019 infection among healthcare staff in Wuhan, China. J Hosp Infect. 2020 Jun 20:S0195-6701(20)30308-X. PubMed: https://pubmed.gov/32574702. Full-text: https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.06.023

Wang Y, Xu G, Huang YW. Modeling the load of SARS-CoV-2 virus in human expelled particles during coughing and speaking. PLoS One. 2020 Oct 30;15(10):e0241539. PubMed: https://pubmed.gov/33125421 . Full-text: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0241539

Wells WF. On air-borne infection: Study II. Droplets and droplet nuclei. Am J Epidemiol 1934; 20:611–618. Full-text: https://academic.oup.com/aje/article-abstract/20/3/611/280025

WHO 2003. Consensus document on the epidemiology of severe acute respiratory syndrome (SARS). 2003. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/70863  (accessed 12 May 2020).

WHO 20200329. Modes of transmission of virus causing COVID-19: implications for IPC precaution recommendations. 29 March 2020. Web page: https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/modes-of-transmission-of-virus-causing-covid-19-implications-for-ipc-precaution-recommendations (accessed 15 May).

WHO 20200709. Q&A: How is COVID-19 transmitted? 9 July 2020. Web page: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-how-is-covid-19-transmitted  (accessed 10 July).

Wilson NM, Norton A, Young FP, Collins DW. Airborne transmission of severe acute respiratory syndrome coronavirus-2 to healthcare workers: a narrative review. Anaesthesia. 2020 Apr 20. PubMed: https://pubmed.gov/32311771. Full-text: https://doi.org/10.1111/anae.15093

Wilson RF, Sharma AJ, Schluechtermann S, et al. Factors Influencing Risk for COVID-19 Exposure Among Young Adults Aged 18-23 Years – Winnebago County, Wisconsin, March-July 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020 Oct 16;69(41):1497-1502. PubMed: https://pubmed.gov/33056953. Full-text: https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6941e2

Wölfel R, Corman VM, Guggemos W, et al. Virological assessment of hospitalized patients with COVID-2019. Nature. 2020 May;581(7809):465-469. PubMed: https://pubmed.gov/32235945. Full-text: https://doi.org/10.1038/s41586-020-2196-x

Wu J, Huang Y, Tu C, et al. Household Transmission of SARS-CoV-2, Zhuhai, China, 2020. Clin Infect Dis. 2020 May 11. pii: 5835845. PubMed: https://pubmed.gov/32392331. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa557

Wu Y, Guo C, Tang L, et al. Prolonged presence of SARS-CoV-2 viral RNA in faecal samples. Lancet Gastroenterol Hepatol. 2020 Mar 19. pii: S2468-1253(20)30083-2. PubMed: https://pubmed.gov/32199469. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2468-1253(20)30083-2

Wu Y, Liu C, Dong L, et al. Coronavirus disease 2019 among pregnant Chinese women: Case series data on the safety of vaginal birth and breastfeeding. BJOG. 2020 May 5. PubMed: https://pubmed.gov/32369656. Full-text: https://doi.org/10.1111/1471-0528.16276

Xie W, Campbell S, Zhang W. Working memory capacity predicts individual differences in social-distancing compliance during the COVID-19 pandemic in the United States. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020 Jul 28;117(30):17667-17674. PubMed: https://pubmed.gov/32651280. Full-text: https://doi.org/10.1073/pnas.2008868117

Xu XK, Liu XF, Wu Y, et al. Reconstruction of Transmission Pairs for novel Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in mainland China: Estimation of Super-spreading Events, Serial Interval, and Hazard of Infection. Clin Infect Dis. 2020 Jun 18:ciaa790. PubMed: https://pubmed.gov/32556265. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa790

Yamagishi T, Ohnishi M, Matsunaga N, et al. Environmental sampling for severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 during COVID-19 outbreak in the Diamond Princess cruise ship. J Infect Dis. 2020 Jul 21:jiaa437. PubMed: https://pubmed.gov/32691828. Full-text: https://doi.org/10.1093/infdis/jiaa437

Yang L, Dai J, Zhao J, Wang Y, Deng P, Wang J. Estimation of incubation period and serial interval of COVID-19: analysis of 178 cases and 131 transmission chains in Hubei province, China. Epidemiol Infect. 2020 Jun 19;148:e117. PubMed: https://pubmed.gov/32594928. Full-text: https://doi.org/10.1017/S0950268820001338

Yeo C, Kaushal S, Yeo D. Enteric involvement of coronaviruses: is faecal-oral transmission of SARS-CoV-2 possible? Lancet Gastroenterol Hepatol. 2020 Apr;5(4):335-337. PubMed: https://pubmed.gov/32087098. Full-text: https://doi.org/10.1016/S2468-1253(20)30048-0

Zaki AM, van Boheemen S, Bestebroer TM, Osterhaus AD, Fouchier RA. Isolation of a novel coronavirus from a man with pneumonia in Saudi Arabia. N Engl J Med. 2012 Nov 8;367(19):1814-20. PubMed: https://pubmed.gov/23075143. Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMoa1211721

Zeng H, Xu C, Fan J, et al. Antibodies in Infants Born to Mothers With COVID-19 Pneumonia. JAMA. 2020 May 12;323(18):1848-1849. PubMed: https://pubmed.gov/32215589. Full-text: https://doi.org/10.1001/jama.2020.4861

Zhang J, Litvinova M, Liang Y, et al. Changes in contact patterns shape the dynamics of the COVID-19 outbreak in China. Science. 2020b Jun 26;368(6498):1481-1486. PubMed: https://pubmed.gov/32350060. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abb8001

Zhang J, Litvinova M, Wang W, et al. Evolving epidemiology and transmission dynamics of coronavirus disease 2019 outside Hubei province, China: a descriptive and modelling study. Lancet Infect Dis. 2020 Apr 2. pii: S1473-3099(20)30230-9. PubMed: https://pubmed.gov/32247326. Full-text: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30230-9

Zhang Q, Bastard P, Liu Z, et al. Inborn errors of type I IFN immunity in patients with life-threatening COVID-19. Science. 2020 Oct 23;370(6515):eabd4570. PubMed: https://pubmed.gov/32972995. Full-text: https://doi.org/10.1126/science.abd4570

Zhang Y, Li Y, Wang L, Li M, Zhou X. Evaluating Transmission Heterogeneity and Super-Spreading Event of COVID-19 in a Metropolis of China. Int J Environ Res Public Health. 2020 May 24;17(10):E3705. PubMed: https://pubmed.gov/32456346. Full-text: https://doi.org/10.3390/ijerph17103705.

Zhou J, Otter JA, Price JR, et al. Investigating SARS-CoV-2 surface and air contamination in an acute healthcare setting during the peak of the COVID-19 pandemic in London. Clin Infect Dis. 2020 Jul 8:ciaa905. PubMed: https://pubmed.gov/32634826. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa905

Zhou J, Otter JA, Price JR, et al. Investigating SARS-CoV-2 surface and air contamination in an acute healthcare setting during the peak of the COVID-19 pandemic in London. Clin Infect Dis. 2020 Jul 8:ciaa905. PubMed: https://pubmed.gov/32634826. Full-text: https://doi.org/10.1093/cid/ciaa905

Zhu N, Zhang D, Wang W, et al. A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. N Engl J Med 2020; 382:727-733. PubMed: https://pubmed.gov/31978945
Full-text: https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001017